Βηλάνα: Αν και είναι η πλέον φυτεμένη λευκή ποικιλία του νησιού, η Βηλάνα μόλις τα τελευταία χρόνια μπόρεσε να αποκαλύψει όλες της πτυχές της γοητείας της, αφού οι σύγχρονοι μέθοδοι οινοποίησης τη βοήθησαν να διατηρήσει όλη τη φρεσκάδα του χαρακτήρα της. Και να μας χαρίσει –μέσα από τα ΠΟΠ κρασιά των Πεζών και της Σητείας αλλά και μέσα από άλλα ενδιαφέροντα χαρμάνια και μονοποικιλιακές εμφιαλώσεις- το λεπτό άρωμα και τη λεμονάτη, δροσιστική της γεύση.
Βιδιανό: Το να βρει κανείς κρασιά από την ποικιλία Βιδιανό είναι ακόμα δύσκολο, ωστόσο σίγουρο είναι ότι σε λίγα χρόνια το χαρισματικό αυτό σταφύλι θα γίνει η λευκή «ντίβα» της Κρήτης. Και αυτό γιατί διαθέτει μοναδικό βερικοκένιο άρωμα, φοβερό γευστικό πλούτο και εύρωστη, κρεμώδη γεύση. Στοιχεία που δικαιολογούν τον χαρακτηρισμό του ως Viognier της Ελλάδας και παράλληλα επιτρέπουν λίαν ενδιαφέροντες πειραματισμούς των παραγωγών στη χρήση του βαρελιού.
Δαφνί: Ο αμπελώνας της Κρήτης είναι τυχερός που χάρη στην επιμονή μεμονωμένων παραγωγών, ποικιλίες υπό εξαφάνιση όπως το Δαφνί κατάφεραν τελικά να διασωθούν. Και αυτό γιατί η μοναδική προσωπικότητα του –που εκφράζεται με αρώματα που θυμίζουν το φυτό Δάφνη, μέτριο σώμα και μαλακή γεύση- εμπλουτίζει το κρητικό μωσαϊκό των οινικών γεύσεων με σπάνιες ψηφίδες. Οι φίλοι της ποικιλίας μάλιστα περιμένουν ακόμα περισσότερες συγκινήσεις από το Δαφνί στο μέλλον.
Θραψαθήρι: Το Θραψαθήρι καλλιεργείται σε όλη την Κρήτη δίνοντας κρασιά γεμάτα γευστικό πλούτο και ισορροπία, ενώ το έντονο, βαρύ βοτανικό του άρωμα δίνει μια ιδιαίτερη προσωπικότητα στα λευκά κρασιά ΠΟΠ Σητεία. Δυστυχώς η τάση του προς την οξείδωση το είχε θέσει τις τελευταίες δεκαετίες στο περιθώριο, όμως ο υπερσύγχρονος εξοπλισμός που διαθέτουν τα ποιοτικά οινοποιεία επιτρέπει πλέον σε κάθε οινόφιλο να απολαύσει πεντακάθαρες και φρεσκότατες τις χάρες της ποικιλίας!
Κοτσιφάλι: Εξαιρετική ερυθρή ποικιλία που διαθέτει μαλακό, γλυκόπιοτο και φορτωμένο με αρώματα δαμάσκηνου χαρακτήρα. Το σαρκώδες Κοτσιφάλι -που μπορεί και να χαρακτηριστεί και ως το Merlot της Κρήτης- βρίσκει όλο και συχνότερα το δρόμο του σε μονοποικιλιακές εμφιαλώσεις. Συμμετέχει ωστόσο και σε χαρμάνια, για να τιθασεύσει πιο στυφές ποικιλίες όπως το Μανδηλάρι –υπέροχα τα ΠΟΠ Πεζά και Αρχάνες που προκύπτουν από αυτό το συνδυασμό- αλλά και το Syrah.
Λιάτικο: Οπως όλες οι ερυθρές ποικιλίες που διαθέτουν λεπτή φλούδα, το Λιάτικο είναι ιδιαίτερα απαιτητικό στην καλλιέργεια και ευαίσθητο στις καιρικές συνθήκες. Οταν όμως οι στρεμματικές αποδόσεις κρατηθούν χαμηλά και τα σταφύλια ωριμάσουν σωστά στα τέλη Ιουλίου (εξ ου και το όνομά του) το Λιάτικο αποζημιώνει με λεπτότητα, μαλακό χαρακτήρα και μοναδικά αρώματα αποξηραμένων φρούτων, βοτάνων και λουλουδιών. Είναι πραγματική εμπειρία να απολαμβάνεις τα ξηρά και γλυκά ΠΟΠ Σητεία και Δαφνές.
Malvasia di Candia: Αν και μπορεί να συμμετείχε στον ξακουστό Μαλβάζιο οίνο, η ποικιλία Malvasia ακολουθεί το δικό της δρόμο στην οινική ιστορία προσφέροντας τα ξεμυαλιστικά της αρώματα και τον θηλυκό της χαρακτήρα. Ο γνωστός για την φινέτσα του κλώνος Malvasia di Cantia επανήλθε στο προσκήνιο εδώ και μερικά χρόνια -ιδιαίτερα στο νομό του Ηρακλείου- και έτσι η Κρήτη απόκτησε ένα δυνατό όπλο στο πεδίο των αρωματικών ξηρών και γλυκών κρασιών.
Μανδηλάρι: Το Μανδηλάρι θεωρείται ο βασιλιάς των γηγενών ποικιλιών του νησιού. Αυτή την κυριαρχία του το σπουδαίο ερυθρό σταφύλι δεν την οφείλει στην πλούσια γεύση του, αλλά στην αγριάδα και τη δύναμη, απόρροια της καλής οξύτητας και των γεροδεμένων του τανινών. Αυτός είναι και ο λόγος που πολλές φορές αναμιγνύεται με πιο μαλακές ή εύσωμες ποικιλίες όπως το Κοτσιφάλι -από αυτό το χαρμάνι προέρχονται τα ΠΟΠ κρασιά Πεζά και Αρχάνες- και το Syrah.
Μοσχάτο Σπίνας: Ενας μικρόρογος θησαυρός είναι αυτός ο κλώνος του Μοσχάτου, που παίρνει το όνομά του από την κοινότητα της Σπίνας στην επαρχία Σελίνου Χανίων. Μπορεί η ποικιλία να είναι γνωστή για το εκρηκτικό άρωμα του σταφυλιού, ωστόσο η λεπτή φλούδα του Μοσχάτου Σπίνας προσδίδει ένα τόσο λεπτό χαρακτήρα στα κρασιά, που το οδηγεί στο δρόμο εξαιρετικών ξηρών και όχι γλυκών εμφιαλώσεων, καθώς και σε γοητευτικά ξηρά χαρμάνια.
Πλυτό: Αλλη μια ιδιαίτερη, ξεχασμένη ποικιλία που ήρθε πρόσφατα αλλά δυναμικά στο προσκήνιο. Ο λόγος είναι ότι το Πλυτό διαθέτει σπάνια -για τα επίπεδα της ζεστής Κρήτης- δροσιστική οξύτητα και λεμονάτη παρουσία. Τα στοιχεία αυτά οδηγούν τους παραγωγούς που έχουν πιστέψει σε αυτήν να παράγουν ελαφριά φρέσκα μονοποικιλιακά κρασιά, αλλά και να την αναμειγνύουν με πιο πλούσιες ποικιλίες όπως το Βιδιανό προκειμένου να δώσουν «νεύρο» στα χαρμάνια.
Ρωμέικο: Δίνει στην περιοχή των Χανίων ζωηρά ερυθρά κρασιά, με υψηλό αλκοόλ, μέτρια οξύτητα και ασταθές χρώμα – λόγω της ιδιότυπης πολυχρωμίας των σταφυλιών στους πολυάριθμους κλώνους του φυτού. Από αυτό παράγεται και το παραδοσιακό κρασί «Μαρουβάς».
Cabernet Sauvignon: Η πιο γνωστή ερυθρή ποικιλία του κόσμου φυσικά και δεν λείπει από τα κρητικά αμπελοτόπια και ιδιαίτερα από αυτά που βρίσκονται στο νομό Ηρακλείου. Ο ήλιος και η ζέστη μάλιστα, προσφέρουν ωριμότητα και όγκο, στοιχεία που ισορροπούν τις έντονες τανίνες, αλλά και προσδίδουν ένα κρητικό «twist», είτε απολαμβάνουμε την σπουδαία αυτή ποικιλία σε μονοποικιλιακές εμφιαλώσεις είτε σε χαρμάνια με άλλες διεθνείς, αλλά και γηγενείς ποικιλίες.
Chardonnay: Η Κρήτη δεν θα μπορούσε να λείπει από τη μακρά λίστα των αμπελώνων ανά τον κόσμο στους οποίους καλλιεργείται ο βασιλιάς των λευκών ποικιλιών. Η προσοχή στον τρύγο και η μοντέρνα οινοποίηση σε χαμηλές θερμοκρασίες βοηθούν να εκφραστεί η τοπική πλευρά της ποικιλίας χωρίς να χαθεί η γευστική ζωντάνια. Προς αυτή την κατεύθυνση κινούνται και κάποιοι παραγωγοί του νησιού που πειραματίζονται αναμειγνύοντας το με πιο λεμονάτες ποικιλίες.
Merlot: Η γλυκόπιοτη γοητεία και ο μαλακός χαρακτήρας είναι τα δυνατά χαρτιά του Merlot. Οσο εύκολη βέβαια είναι η κατανάλωση, τόσο δύσκολη είναι η καλλιέργειά του. Οι άξιοι παραγωγοί του νησιού ωστόσο βρήκαν την λύση επιλέγοντας βαριά εδάφη, μεγάλα υψόμετρα και κρύα αμπελοτόπια για να το φυτέψουν. Ετσι μας προσφέρουν την κρητική εκδοχή των δαμασκηνένιων και βοτανικών του αρωμάτων μαζί με τη θερμή, σαρκώδη γεύση του.
Sauvignon Blanc: Η παιχνιδιάρικη ποικιλία είναι από τις πλέον αγαπημένες των παραγωγών, αλλά και των καταναλωτών, γεγονός που εξηγεί την πρώιμη «μετανάστευσή» του στον κρητικό αμπελώνα. Το ζεστό κλίμα μπορεί να θυσιάζει λίγη από την αρωματική ένταση του sauvignon, του προσδίδει όμως σώμα και υπόσταση χωρίς να θυσιάζει το σκέρτσο και το μπρίο του. Εκτός από solo εμφιαλώσεις, δίνει και πρωτότυπα χαρμάνια με γηγενείς αρωματικές και μη ποικιλίες.
Syrah: Είναι γνωστή η αγάπη του βαθύχρωμου Syrah για το ζεστό μεσογειακό κλίμα, αφού άλλωστε κυριαρχεί σε όλο σχεδόν τον αμπελώνα της Νότιας Γαλλίας. Ετσι ούτε ο εξαιρετικός του εγκλιματισμός, ούτε βέβαια και οι σπουδαίες του επιδόσεις από άκρη σε άκρη του νησιού δεν πρέπει να προκαλούν εντύπωση. Εντύπωση ωστόσο προκαλεί το απόλυτο ταίριασμά του με τις κλασικές ερυθρές ποικιλίες του νησιού, που δίνει κρασιά με κρητικό χαρακτήρα και κοσμοπολίτικη αύρα.
Sangiovese: Η χαρισματική ποικιλία της Τοσκάνης έχει γίνει αντικείμενο πειραματισμού σε διάφορα σημεία της χώρας, ωστόσο οι νομοί Χανίων και Ηρακλείου μπορούν να υπερηφανεύονται για την προσαρμογή της στα εδάφη τους. Μάλιστα, η υψηλή της οξύτητα δίνει αναπάντεχο νεύρο και δροσιά, ενώ τα ώριμα αρώματα και ο γευστικός όγκος στο στόμα ολοκληρώνουν το προφίλ του κρητικού Sangiovese, που συνδυάζει ακριβοδίκαιες δόσεις πλούτου και λεπτότητας.