Όλοι γνωρίζουμε ότι το Πάσχα είναι μια κινητή εορτή αυτό που δεν γνωρίζουν οι περισσότεροι είναι ο ακριβής λόγος που συμβαίνει αυτό.
Καταρχήν θα πρέπει να πούμε πως το Πάσχα πήρε το όνομα του από την εβραϊκή λέξη pesach (πεσάχ) που σημαίνει πέρασμα και συμβολίζει το πέρασμα των Εβραίων από την δουλεία των Αιγυπτίων στην ελευθερία.
Σύμφωνα λοιπόν με την παράδοση, ο Εβραίοι γιόρταζαν το πέρασμα τους από την Ερυθρά θάλασσα με επικεφαλής τον Μωυσή την 14η μέρα του μήνα Νισάν, δηλαδή ανήμερα της πρώτης εαρινής πανσελήνου.
Οι πρώτοι Χριστιανοί συνήθιζαν να γιορτάζουν το Πάσχα μαζί με τους Εβραίους, ωστόσο αργότερα θέλοντας να το συνδέσουν με την αναστάσιμη ημέρα, την Κυριακή, αποφασίστηκε να το γιορτάζουν την πρώτη Κυριακή μετά την ανοιξιάτικη πανσέληνο ούτως ώστε να μην συμπίπτει ποτέ με το εβραϊκό.
Πως όμως προσδιορίζεται η ημερομηνία του Πάσχα;
Η Α’ Οικουμενική σύνοδος της Νίκαιας το 325 μ.Χ. είναι αυτή που όρισε ως μέρα του Πάσχα την πρώτη Κυριακή μετά την πανσέληνο που ακολουθεί την εαρινή ισημερία της 21ης Μαρτίου. Καθόρισε επίσης ότι, εφόσον η πανσέληνος είναι Κυριακή, το Πάσχα θα γιορτάζεται την αμέσως επόμενη Κυριακή.
Αυτό έγινε για να μην συμπίπτει ποτέ το χριστιανικό με το εβραϊκό Πάσχα.
Η πρώτη μέρα της Σελήνης τοποθετείται στο διάστημα μεταξύ της 8ης Μαρτίου και της 5ης Απριλίου. Επομένως, δεδομένου ότι η περιστροφή της σελήνης γύρω από τη Γη διαρκεί περίπου 28 μέρες, έχουμε πανσέληνο στο μέσο του κύκλου δηλαδή την 14η μέρα.
Αυτό σημαίνει ότι το Πάσχα μπορεί να πέσει στο διάστημα μεταξύ 22ας Μαρτίου και 25ης Απριλίου.
Σημειώστε ότι οι παραπάνω ημερομηνίες αφορούν το παλαιό ημερολόγιο. Άρα αν προσθέσουμε τις 13 μέρες που είναι η διαφορά παλιού και νέου ημερολογίου, βρίσκουμε ότι το Ορθόδοξο Πάσχα θα «πέφτει» πάντα από 4 Απριλίου ως 8 Μαΐου.
Η Α’ Οικουμενική σύνοδος ανέθεσε στον Πατριάρχη της Αλεξάνδρειας, να φροντίσει τον καθορισμό της ημερομηνίας του Πάσχα για όλες τις χριστιανικές εκκλησίες. Στην Αλεξάνδρεια όμως χρησιμοποιούσαν τον «κύκλο του Μέτωνα» για τον προσδιορισμό των μελλοντικών Πανσελήνων, σύμφωνα βέβαια και με το Ιουλιανό ημερολόγιο.
Ωστόσο περίπου 600 χρόνια αργότερα αποκαλύφθηκε ότι ο κύκλος του Μέτωνα παρουσίαζε σφάλμα περίπου 5 ημερών.
Επειδή για τον καθορισμό του ορθόδοξου Πάσχα η εαρινή ισημερία υπολογίζεται με βάση το παλαιό ημερολόγιο, οι παλαιοημερολογίτες και οι νεοημερολογίτες γιορτάζουν το Πάσχα την ίδια μέρα.
Αντίθετα, οι ρωμαιοκαθολικοί και οι προτεστάντες καθορίζουν την εαρινή ισημερία με βάση το νέο ημερολόγιο και γι’ αυτό γιορτάζουν συνήθως το Πάσχα μια βδομάδα νωρίτερα από τους Ορθόδοξους.
Το Πάσχα συμβαίνει να γιορτάζεται ταυτόχρονα από τις Δυτικές εκκλησίες και την Ορθόδοξη, όταν η πρώτη πανσέληνος μετά την εαρινή ισημερία πέφτει μετά τις 28 Μαρτίου.
Σαν να μην έφτανε το «σφάλμα» του κύκλου του Μέτωνα, αρκετούς αιώνες αργότερα προστέθηκε και το ζήτημα της αλλαγής του ημερολογίου. Έτσι, το 1923 η Ελληνική πολιτεία και 1924 η εκκλησία της Ελλάδας δέχθηκαν το νέο ημερολόγιο.
Όχι όμως συνολικά καθώς το Πάσχα και οι κινητές εορτές που εξαρτώνται από αυτό δεν μετακινήθηκαν αναλόγως.
Εξ’ αιτίας αυτών των δύο ζητημάτων ξεκίνησαν και τα σοβαρά προβλήματα στον εορτασμό του Ορθόδοξου Πάσχα.
Ορισμένες χρονιές τα δύο προβλήματα επηρεάζουν ταυτόχρονα την ημερομηνία του Πάσχα, άλλες το ένα «ακυρώνει» το άλλο. Για τον ίδιο λόγο, οι χρονιές που Ορθόδοξοι και Καθολικοί γιορτάζουν μαζί το Πάσχα, είναι σχετικά σπάνιες και καθόλου τακτικές.
Για παράδειγμα Κοινό Πάσχα είχαμε το 2001 (15/4), το 2004 (11/4) και το 2007 (8/4). Ωστόσο το επόμενο Κοινό Πάσχα προβλέπεται να συμπέσει μόλις το… 2028 και συγκεκριμένα στις 16 Απριλίου.
Είπαμε στην αρχή αυτού του κειμένου ότι θα επιχειρήσουμε να απαντήσουμε στο πιο συχνό ερώτημα του πασχαλινού τραπεζιού. Δεν είπαμε ποτέ όμως ότι η απάντηση είναι απλή. Συγχαίρουμε εκ των προτέρων όσους και όσες μπορέσετε να το εξηγήσετε στους συνδαιτημόνες σας μετά το πλούσιο γεύμα της Κυριακής.
Πηγή: eortologio.gr