Τη συναρπαστική ιστορία του νομίσματος και της πορείας του μέσα στο χρόνο γνώρισαν οι μαθητές των Δ΄ και ΣΤ΄ τάξεων του σχολείου μας μέσα από το Εκπαιδευτικό Πρόγραμμα “Νόμος-Νομίζω-Νόμισμα” της Νομισματικής Συλλογής της Alpha Bank.
Το πρόγραμμα ταξιδεύει σε δημοτικά σχολεία της ελληνικής περιφέρειας μέσα σε μία ειδικά σχεδιασμένη καλαίσθητη βαλίτσα με σκοπό να γνωρίσουν οι μαθητές την ιστορία του νομίσματος, να εξοικειωθούν με την εικονογραφία του (δηλ. τα θέματα που απεικονίζονται στις δυο όψεις του), την κυκλοφορία του και τη χρήση του ως μέσου συναλλαγής.
Το νόμισμα είναι το αποτέλεσμα μιας μακροχρόνιας εξέλιξης και της αναζήτησης του ανθρώπου για τη βελτίωση των μέσων συναλλαγής. Εμφανίστηκε στη δυτική Μικρά Ασία στα τέλη του 7ου αι. π. Χ. και τα πρώτα νομίσματα ήταν από ήλεκτρο, ένα μέταλλο που υπήρχε σε αφθονία στον ποταμό Πακτωλό. Στη συνέχεια οι άνθρωποι έβαλαν επάνω στο νόμισμα διάφορους εικονογραφικούς τύπους.
Ο βασιλιάς της Λυδίας Κροίσος (564-546 π.Χ.) διαχώρισε τα δυο μέταλλα-συστατικά του ηλέκτρου και έκοψε νομίσματα χρυσά και αργυρά τα οποία χρησιμοποιούσε σε συναλλαγές διαφορετικής αξίας. Αυτό ονομάστηκε διμεταλλισμός και το ίδιο σύστημα ακολούθησαν και οι βασιλείς των Περσών. Στις αρχές του 6ου αι. π.Χ. η χρήση του νομίσματος πέρασε στον ελλαδικό χώρο. Η πρώτη πόλη-κράτος που έκοψε νόμισμα ήταν η Αίγινα και σύντομα ακολούθησαν η Κόρινθος και η Αθήνα. Μάλιστα τα αρχαία νομίσματα είχαν και συγκεκριμένες ονομασίες που συχνά σχετίζονταν με την εικονογραφία τους (χελώνες, πώλοι, γλαύκες).
Στα πλαίσια του προγράμματος οι μαθητές είχαν τη δυνατότητα να δουν και να αγγίξουν πιστά αντίγραφα των πρώτων νομισμάτων που βρέθηκαν στον ελλαδικό χώρο, όπως της Αίγινας και της Αθήνας. Στη συνέχεια αφού συναρμολόγησαν ένα παζλ, το οποίο απεικόνιζε τον τότε γνωστό αρχαίο κόσμο, εντόπισαν τις πόλεις-κράτη οι οποίες είχαν εκδώσει νομίσματα και τα αντιστοίχισαν με τις όψεις των νομισμάτων τους. Κατανόησαν έτσι ότι τη διαφορετικότητα και τη μοναδικότητα του κάθε νομίσματος που ήταν άρρηκτα συνδεδεμένο με την ιστορία και το φυσικό περιβάλλον της πόλης και του ηγεμόνα της. Έτσι θεοί, ήρωες, σκηνές από την ελληνική μυθολογία, φυτά και ζώα, αθλήματα, πορτραίτα ηγεμόνων είναι θέματα που βρίσκουμε επάνω στα αρχαία νομίσματα. Ακολούθως τα παιδιά κατασκεύασαν τα δικά τους νομίσματα από πηλό, χρησιμοποιώντας πήλινες μήτρες, τεχνική παρόμοια με αυτήν που ακολουθούσαν στην αρχαιότητα. Το πρόγραμμα ολοκληρώθηκε με τους μαθητές να ζωγραφίζουν τα δικά τους νομίσματα αξιοποιώντας τη δημιουργικότητα και φαντασία τους.