Τρεις ναούς του Αγίου Γεωργίου διαθέτει ο Κρουσώνας, ναούς με σημαντική ιστορία αλλά και σύμβολα πίστης.
Και μπορεί φέτος οι ναοί να είναι κλειστοί για τους πιστούς ωστόσο οι Αη Γιώργηδες του Κρουσώνα παραμένουν ναοί αγαπημένοι για τους χωριανούς αλλά και ανθρώπους από άλλες περιοχές.
Οι τρεις εκκλησίες είναι η μονόκλιτη Βασιλική του Αγίου Γεωργίου μέσα στο χωριό, ο Άγιος Γεώργιος ο Κοκκινιάκος και ο Άγιος Γεώργιος στο Βρωμονερό.
Άγιος Γεώργιος μέσα στο χωριό
Πρόκειται για μονόκλιτη βασιλική, που χτίστηκε πριν από την επανάσταση του 1821, από μία ηλικιωμένη και βαθιά θρησκευόμενη Κρουσανιώτισσα με το όνομα Βαρούχενα.
Η εκκλησία χτίστηκε στα ερείπια άλλης παλιότερης εκκλησίας και μικρότερων διαστάσεων εκκλησίας, που ήταν επίσης αφιερωμένη στον Άγιο Γεώργιο. Η ίδρυση της πρώτης εκκλησίας, ανάγεται χρονολογικά στην Α' Βυζαντινή Περίοδο. Η καταστροφή της όμως συντελέστηκε από τους Τούρκους και συμπίπτει με την περίοδο κατάληψη της Κρήτης (1645 – 1669).
Η τοπική λαϊκή παράδοση διέσωσε, ότι αφορμή για το ξανακτίσιμο της εκκλησία, στάθηκε ένα όνειρο που είδε η γριά Βαρούχενα, γύρω από την επιτακτική ανάγκη αναστήλωσης της ερειπωμένης εκκλησίας. Η ίδια παράδοση συντηρεί την άποψη, ότι γύρω από την νεοαναγειρόμενη εκκλησία, υπήρχε ένα πέτρωμα ιδιαίτερα σκληρό, που δεν διευκόλυνε την κατεργασία του. Κατά θαυματουργό τρόπο, στην διάρκει της νύχτας το σκληρό πέτρωμα, μετατρεπόταν σε μαλακό, διευκολύνοντας έτσι την εκσκαφή για την θεμελίωση.
Η μνήμη του αγίου, τιμάται ιδιαίτερα από τους κατοίκους του Κρουσώνα. Αυτό μαρτυρείται μεταξύ των άλλων και από την πληθώρα των ονομάτων Γεώργιος ή Γεωργία, που υπάρχουν στο χωριό.
Με την φροντίδα της ενορίας του Κρουσώνα, η εκκλησία ανακαινίστηκε και πήρε την σημερινή της μορφή το 2006. Βέβαια, και στις μέρες μας, έχουν γίνει κι άλλες αλλαγές στον να
Άγιος Γεώργιος Κοκκινιάκος
Στην ομώνυμη περιοχή κατοικούσαν οικογένειες των Τούρκων. Το όνομα μνημονεύεται σε τούρκικο φιρμάνι του 1768 που αφορούσε τα βακουφικά σύνορα του Κρουσώνα. Το 1882 η περιοχή ονομαζόταν και "Κιούρ ογλού Μεμέτη" και "Κοκκινιάκο". Στην απογραφή του 1850, αναφέρεται με το όνομα "Κοκκινιάκος".
Μια δεξαμενή νερού που σώζεται ακόμα και σήμερα στην αυλή της εκκλησίας, μας παραπέμπει στους κατά καιρούς κατακτητές, οι οποίοι με την δυναστική συμπεριφορά τους, εκμεταλλεύονται τις χριστιανικές περιουσίες.
Σύμφωνα με τοπική παράδοση, ο Τούρκος είχε μετατρέψει το εκκλησάκι σε χώρο σταυλισμού των αιγοπροβάτων του. Για την ασεβή αυτή συμπεριφορά του, ο άγιος του είχε στείλει προειδοποιητικό σημάδι, χωρίς όμως και να συμμορφωθεί. Η παράβαση της εντολής του Αγίου, παραλίγο να του στοιχίσει την ζωή του, αφού τον άρπαξε και τον έριξε στην δεξαμενή για να πνιγεί. Το περιστατικό αυτό που διαιωνίζει η παράδοση, ανάγκασε τον αλλόθρησκο Τούρκο, να εγκαταλείψει τρομαγμένος την περιουσία του, αφού την πούλησε σε εξευτελιστική τιμή, σε κάποιο χριστιανό που άκουγε στο όνομα Μακρυδιανός και τον είχε στην υπηρεσία του. Το 1919 η εκκλησία ανακαινίστηκε χάρη στο ενδιαφέρον του Γεωργίου Κουτσογιάννη. Η δενδροφύτευση, ο εξωραϊσμός και ο ευπρεπισμός του χώρου γενικότερα, οφείλεται στον ζήλο και το ενδιαφέρον του μοναχού Γεωργίου (κατά κόσμον Ιωάννη Φαλιακάκη).
Άγιος Γεώργιος (Βρωμονερό)
Το χτίσιμο της εκκλησία του Αγίου Γεωργίου στο Βρωμονερό που βρίσκεται βόρεια του Ψηλορείτη, ήταν τάμα του Κρουσανιώτη οπλαρχηγού της εθνικής αντίστασης Χαράλαμπου Γιανναδάκη. Αποτελούσε εκπλήρωση ενός τάματος στην χάρη του Αγίου Γεωργίου, τη βοήθεια του οποίου είχαν επικαλεστεί τα μέλη μιας ανταρτικής ομάδας, που είχαν ασφυκτικά κυκλωθεί από πολυάριθμη γερμανική δύναμη.
Η σωτηρία τους αποδόθηκε στην θαυματοποιό δύναμη του Αγίου. Προς τιμήν του και σε ανάμνηση του γεγονότος χτίστηκε η εκκλησία από τον Χαράλαμπο Γιανναδάκη, το 1978.
* Τα στοιχεία προέρχονται από τη σελίδα Ο Κρουσώνας μας που με τη σειρά της τα έχει αντλήσει από το βιβλίο ΟΔΟΙΠΟΡΙΚΟ ΣΤΑ ΞΩΚΛΗΣΙΑ του δήμου Κρουσώνα. Η κεντρική φωτογραφία είναι από τον περυσινό εοαρτασμό.