Η πανδημία, σε συνδυασμό με την αναστολή των πληρωμών των οφειλών σε εφορίες και τα μέτρα που ελήφθησαν για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων σε ορισμένους κλάδους της οικονομίας, οδήγησαν σε μείωση των ληξιπρόθεσμων οφειλών των πολιτών το δεύτερο τρίμηνο του 2020, τόσο σε σχέση με το πρώτο τρίμηνο του 2020, όσο και έναντι του δεύτερου τριμήνου του 2019.
Μείωση εμφάνισε και ο αριθμός των οφειλετών με χρέη προς την εφορία από 50 ευρώ έως 10.000 ευρώ. Αντίθετα, αυξημένος κατά 43.000 ήταν ο αριθμός όσων οφείλουν έως 50 ευρώ, σε σχέση με το δεύτερο τρίμηνο του 2019.
Σύμφωνα με την έκθεση του Γραφείου του Προϋπολογισμού του Κράτους στη Βουλή, για το 2ο τρίμηνο του 2020 το συνολικό ληξιπρόθεσμο υπόλοιπο στο τέλος του δεύτερου τριμήνου του 2020 διαμορφώθηκε στα 105,2 δισ. ευρώ, αυξημένο κατά 1 δισ. ευρώ σε σχέση με το δεύτερο τρίμηνο του 2019. Ωστόσο, σε σχέση με το πρώτο τρίμηνο του έτους το συνολικό ληξιπρόθεσμο υπόλοιπο είναι μειωμένο κατά 663,7 εκατ. ευρώ. Η μείωση αυτή οφείλεται στο γεγονός ότι εντός του δεύτερου τριμήνου οι εκροές από το συνολικό ληξιπρόθεσμο υπόλοιπο, δηλαδή οι εισπράξεις και διαγραφές ληξιπρόθεσμων οφειλών (1,1 δισ. ευρώ), ήταν περισσότερες από τις εισροές, δηλαδή τη δημιουργία νέων ληξιπρόθεσμων οφειλών (278,4 εκατ. ευρώ). Επιπλέον, το «πραγματικό» ληξιπρόθεσμο υπόλοιπο, δηλαδή το συνολικό υπόλοιπο μετά την αφαίρεση των οφειλών οι οποίες χαρακτηρίζονται ως ανεπίδεκτες είσπραξης, παρουσιάζει μείωση, τόσο σε σχέση με την ίδια περίοδο του προηγούμενου έτους (κατά 2,8 δισ. ευρώ), όσο και σε σύγκριση με το προηγούμενο τρίμηνο (κατά 943 εκατ. ευρώ), με αποτέλεσμα να διαμορφώνεται στα 82,7 δισ. ευρώ την 1/7/2020.
Η μείωση τόσο του νέου ληξιπρόθεσμου υπολοίπου, όσο και των εισπράξεων οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στην επίδραση των μέτρων αντιμετώπισης των επιπτώσεων του κορωνοϊού Covid-19 σε ορισμένους κλάδους οικονομικής δραστηριότητας και ειδικότερα στην παράταση της προθεσμίας καταβολής βεβαιωμένων οφειλών και δόσεων ρυθμίσεων ή διευκολύνσεων τμηματικής καταβολής, καθώς και στην αναστολή της είσπραξης βεβαιωμένων και ληξιπρόθεσμων οφειλών υπό προϋποθέσεις.
Επιπλέον, το δεύτερο τρίμηνο του 2020, το 5,5% των ληξιπρόθεσμων οφειλών ή 5,8 δισ. ευρώ έχει ενταχθεί σε ρύθμιση, σημαντικά υψηλότερο σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του προηγούμενου έτους, που αντιστοιχούσε στο 3,5%. Βασική αιτία η ένταξη ληξιπρόθεσμων οφειλών κατά το τελευταίο τρίμηνο του 2019 στη διαδικασία ρύθμισης που προέβλεπε ο ν. 4611/2019.
Όσον αφορά τον συνολικό αριθμό των οφειλετών, στο τέλος του δεύτερου τριμήνου του τρέχοντος έτους παρατηρείται αύξηση κατά 43.468 πρόσωπα (φυσικά και νομικά), σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2019, με αποτέλεσμα να διαμορφώνεται στους 3.793.663 οφειλέτες. Η αύξηση του αριθμού των οφειλετών παρατηρείται κυρίως στην κατηγορία με χρέη μικρότερα από 50 ευρώ, καθώς προστέθηκαν σε ετήσια βάση 55.216 οφειλέτες, εκ των οποίων οι 27.987 έχουν χρέη μικρότερα από 1 ευρώ (το σύνολο των τελευταίων είναι 395.240).
Αντίθετα, μείωση κατά 11.003 πρόσωπα παρατηρείται στον αριθμό των οφειλετών με χρέη μεταξύ 50 και 500 ευρώ, η οποία συνοδεύεται από μείωση του ληξιπρόθεσμου υπολοίπου κατά 6,4 εκατ. ευρώ. Επίσης, μείωση κατά 7.805 πρόσωπα σημειώθηκε στην κατηγορία οφειλής μεταξύ 500 και 10.000 ευρώ, η οποία ωστόσο προέρχεται από τους οφειλέτες με χρέη από 500 έως 5.000 ευρώ, ο αριθμός των οποίων μειώθηκε κατά 9.230 πρόσωπα σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2019, οδηγώντας σε παράλληλη μείωση του ληξιπρόθεσμου υπολοίπου σε αυτό το εύρος οφειλής κατά 7,5 εκατ. ευρώ.
Ενδιαφέρον παρουσιάζει το γεγονός ότι το μεγαλύτερο μέρος της αύξησης του συνολικού ληξιπρόθεσμου υπολοίπου σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2019 πηγάζει από τους οφειλέτες με ύψος οφειλής άνω του 1 εκατ. ευρώ (αύξηση του ληξιπρόθεσμου υπολοίπου σε αυτήν την κατηγορία κατά 499,8 εκατ. ευρώ), ο αριθμός των οποίων σημείωσε μικρή αύξηση κατά 185 πρόσωπα. Ωστόσο, η συγκεκριμένη αύξηση του συνολικού ληξιπρόθεσμου υπολοίπου προέρχεται από τους οφειλέτες με εύρος οφειλής μεταξύ 1 εκατ. και 100 εκατ. ευρώ, οι οφειλές των οποίων αυξήθηκαν κατά 957,9 εκατ. ευρώ, με παράλληλη αύξηση του αριθμού των οφειλετών κατά 189 πρόσωπα. Αντίθετα, στην κατηγορία οφειλής άνω των 100 εκατ. ευρώ σημειώθηκε μείωση του ληξιπρόθεσμου υπολοίπου κατά 458 εκατ. ευρώ και αντίστοιχη μείωση του πλήθους κατά 4 οφειλέτες.
Σημαντική είναι η συνεισφορά των νομικών προσώπων στην αύξηση του ληξιπρόθεσμου υπολοίπου της κατηγορίας άνω του 1 εκατ. ευρώ, καθώς από αυτά πηγάζει το 64% της αύξησης των ληξιπρόθεσμων οφειλών σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος, δηλαδή 318 εκατ. ευρώ, ενώ το ύψος του ληξιπρόθεσμου υπολοίπου τους σε αυτήν την κατηγορία οφειλής άγγιξε κατά το δεύτερο τρίμηνο του 2020 τα 61,5 δισ. ευρώ. Αντίστοιχα, το πλήθος των νομικών προσώπων που οφείλουν πάνω από 1 εκατ. ευρώ διαμορφώθηκε στα 5.026, καθώς αυξήθηκε σε ετήσια βάση κατά 118 νομικά πρόσωπα.
