Το επιδημιολογικό αποτύπωμα τουλάχιστον δύο εβδομάδων φέρεται να θέτουν ως απαραίτητη προϋπόθεση οι επιστήμονες, προκειμένου να εγκρίνουν τα επόμενα βήματα επιστροφής στην κανονικότητα.
Η σχεδόν ταυτόχρονη επανεκκίνηση της Πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης και του λιανεμπορίου προχθές, μετά από μια παρατεταμένη -καίτοι εορταστική- περίοδο αυτοαπόμονωσης προβληματίζουν τους ειδικούς, οι οποίοι δε φέρονται διατεθειμένοι για περισσότερα «γενναία βήματα» άμεσα, τουλάχιστον αν δεν αποκρυσταλλωθεί το τοπίο από την κινητικότητα στα σχολεία και την αγορά. Οι εικόνες, άλλωστε, συρροής καταναλωτών σε κεντρικές εμπορικές οδούς, δημιουργούν δημιουργικό άγχος σε όλους τους εμπλεκόμενους, καταστρώνοντας σενάρια για παν ενδεχόμενο, σε περίπτωση που η κατάσταση ξεφύγει από την τήρηση των μέτρων προστασίας.
Σχολιάζοντας τις σχετικές εικόνες, ο Αναπληρωτής υπουργός Ανάπτυξης, Νίκος Παπαθανάσης παραδέχτηκε πως «υπήρχαν σε κάποια καταστήματα ουρές αλλά και οι επαγγελματίες και οι συμπολίτες μας τήρησαν απόλυτα τα μέτρα. Νομίζω ότι σιγά σιγά θα χτίσουμε την κίνηση, αλλά για να έχουμε διάρκεια πρέπει να τηρήσουμε τα μέτρα και τους κανόνες». Ο ίδιος, μάλιστα, περιέγραψε πως «θα πρέπει να μετρηθεί η επίπτωση και του ανοίγματος των δημοτικών και του μερικού ανοίγματος της αγοράς, και κατόπιν οι επιδημιολόγοι θα λάβουν τις αποφάσεις».
Σε κάθε περίπτωση, ο κ. Παπαθανάσης συνέστησε «να μη χτίζονται προσδοκίες», παραπέμποντας στη σύσκεψη της ερχόμενης Παρασκευής, οπότε «θα έχουν οι ειδικοί όλα τα στοιχεία που θα δουν αν μας επιτρέπουν ένα περαιτέρω άνοιγμα». Σύμφωνα, άλλωστε, με τον Αναπληρωτή Υπουργό Ανάπτυξης, «όλα είναι στο τραπέζι, και οι μετακινήσεις από νομό σε νομό, αλλά δεν μπορώ να σας πω πότε θα συζητηθούν. Πρέπει να δούμε τις επιπτώσεις της μερικής επανεκκίνησης που έχει ήδη γίνει. Εμείς ως υπουργείο Ανάπτυξης έχουμε σχέδιο, αλλά οι λοιμωξιολόγοι κρίνουν τι μπορεί να μπει μέσα στην εισήγησή τους».
Το σχέδιο
Την ίδια ώρα, κατά πληροφορίες η κυβερνητική εισήγηση που θα ολοκληρωθεί αύριο, Πέμπτη κατά τη διάρκεια ειδικής σύσκεψης, θα περιλαμβάνει:
· την επανεκκίνηση των χιονοδρομικών κέντρων
· των πρακτορείων ΟΠΑΠ
· το ψάρεμα και
· το κυνήγι
αλλά και μια χρονική εκτίμηση αναφορικά με:
· την άρση της απαγόρευσης για τις μετακινήσεις εκτός νομού,
· την επιστροφή της Γ’ Λυκείου στις αίθουσες (πιθανότατα την 1η Φεβρουαρίου), αλλά και
· την επαναλειτουργία της εστίασης.
Τα σενάρια
Ακόμα και για την εστίαση, οι επιστήμονες φαίνεται πως έχουν ανταλλάξει τις πρώτες σκέψεις για τα… τραπεζάκια έξω, δείχνοντας με νόημα τις αρχές Φεβρουαρίου ως μια πρώτη, ενδεικτική ημερομηνία. Θετική στο να ανοίξουν κανονικά τα Γυμνάσια και τα Λύκεια όλης της χώρας εμφανίστηκε από πλευράς της η Πρόεδρος της Ένωσης νοσοκομειακών ιατρών Αθήνας – Πειραιά, Ματίνα Παγώνη, επισημαίνοντας ότι κάτι τέτοιο είναι εφικτό με τα υπάρχοντα δεδομένα. «Πάμε καλύτερα αλλά χρειάζεται προσοχή» δήλωσε στον ΣΚΑΪ η κ. Παγώνη, προτείνοντας ταυτόχρονη επαναφορά σχολείων και μετακινήσεων εκτός νομού, για να τοποθετήσει σε τρείς εβδομάδες, δηλαδή στις αρχές Φεβρουαρίου την επαναλειτουργία εστιατορίων και καφέ, όχι όμως των μπαρ.
Υπέρ του ανοίγματος των υπόλοιπων εκπαιδευτικών βαθμίδων τάχθηκε και ο καθηγητής Γενετικής Πανεπιστήμιο Γενεύης, Μανώλης Δερμιτζάκης σχολιάζοντας πως «οι εκκλησίες άνοιξαν. Εφόσον έχουμε αποφασίσει ότι είναι πιο σημαντική η Εκκλησία από την Παιδεία πρέπει να το βάλουμε μπροστά». «Θέλουμε τη Θεία Κοινωνία αλλά όχι το Γυμνάσιο-Λύκειο».
Κοντά στα καφέ
Θετικά διάκειται απέναντι στην ιδέα της λειτουργίας της εστίασης στους εξωτερικούς χώρους και η Καθηγήτρια Επιδημιολογίας, Αθηνά Λινού, όχι όμως και των χιονοδρομικών κέντρων, υποστηρίζοντας πως υπάρχει κίνδυνος μετάδοσης του ιού, ακόμα και στα λιφτ. Μιλώντας στο Mega, η κ. Λινού υποστήριξε πως «η εστίαση στον εξωτερικό χώρο, με υπαίθριες θερμάστρες, και με πολλή προσοχή στους εργαζομένους, θα μπορούσε να ανοίξει. Με συχνά τεστ στους εργαζομένους και μόνο στους εξωτερικούς χώρους». Παράλληλα, η κ. Λινού τάχθηκε υπέρ κυνηγών και ψαράδων, αναφέροντας χαρακτηριστικά πως «κι εγώ δεν καταλαβαίνω γιατί απαγορεύτηκε το ψάρεμα και το κυνήγι».
Οι αγωνίες
Ακόμη και αν μια πρώτη σταθεροποίηση της επιδημιολογικής εικόνας της χώρας μετά τις γιορτές εφοδιάζει με συγκρατημένη αισιοδοξία τους επιστήμονες, τρία είναι τα «αγκάθια» στην πορεία προς την κανονικότητα. Πρώτον, τα νέα στελέχη της βρετανικής μετάλλαξης του ιού, ίχνη των οποίων αναζητούνται σε Αττική και Κρήτη, μετριάζουν την όποια βούληση των ειδικών για περισσότερους βαθμούς ελευθερίας. Κατά δεύτερον, «στο πορτοκαλί» παραμένει -με βάση και τα χθεσινά στοιχεία- η Περιφέρεια Αττικής, η μεγαλύτερη σε πληθυσμό στη χώρα, συγκεντρώνοντας τα περισσότερα νέα κρούσματα:
· Ανατολική Αττική 38
· Βόρειος Τομέας Αθηνών 39
· Δυτικής Αττικής 27
· Δυτικός Τομέας Αθηνών 35
· Κεντρικός Τομέας Αθηνών 71
Ιδίως το ιστορικό κέντρο της Αθήνας, το οποίο εμφανίζει ιδιαίτερα υψηλή συγκέντρωση ιικού φορτίου έχει τεθεί στο στόχαστρο των ειδικών, θέτοντας τον κρατικό μηχανισμό σε διαρκή επαγρύπνηση. Για το λόγο αυτό, ιδιαίτερα κρίσιμη χαρακτήρισε την τρέχουσα εβδομάδα στο protothema.gr ο Καθηγητής Αναλυτικής Χημείας του Πανεπιστημίου Αθηνών, Νίκος Θωμαΐδης, επισημαίνοντας πως «έχουμε παρατηρήσει μια μικρή αύξηση την τελευταία εβδομάδα της τάξης του 11% κατά μέσο όρο. Αυτό σημαίνει έναν επιπολασμό περίπου στο 0,5%, με άλλα λόγια προβλεπόμενους φορείς».
Ο κ. Θωμαϊδης εξήγησε παράλληλα πως «στις γιορτές είχαμε μπει με το ελάχιστο ιικό φορτίο που είχαμε δει ποτέ. Αυτό σημαίνει πως τα επεισόδια αύξησης δεν είχαν μεγάλη δυναμική τότε, όπως τώρα που παρατηρείται πως κάτι γίνεται» και πρόσθεσε ότι «την .πρώτη εβδομάδα του Ιανουαρίου είχαμε μια αύξηση της τάξης κατά μέσο όρο 22% και την δεύτερη 11%. Αν την εβδομάδα που διανύουμε δεν δούμε άλλη αύξηση και δούμε μια σταθερότητα ή και μείωση σημαίνει πως πάμε καλά. Αν δούμε κι άλλη αύξηση τότε θα πρέπει να μαζευτούμε».
Ανάσα για την αγορά
Παρά τις ουρές και την αγωνία των επιστημόνων, λυτρωτικό χαρακτηρίζουν το άνοιγμα του λιανεμπορίου οι παράγοντες της αγοράς, χαιρετίζοντας τη σχετική πρωτοβουλία. Μιλώντας στο protothema.gr o Πρόεδρος του Εμπορικού Συλλόγου Αθηνών, Σταύρος Καφούνης τόνισε ότι «η επαναλειτουργία των καταστημάτων θα διασώσει τζίρο και θα προφυλάξει τα μαγαζιά από τα λουκέτα», ενώ έσπευσε να διευκρινίσει πως «τα μαγαζιά, τα οποία είχαν ουρά όπως είδαμε, υπήρχε η απόσταση που είναι υποχρεωτική αλλά και όλα τα καταστήματα εντός, προσέχουν τα τετραγωνικά και υποδέχονται τον κόσμο με μάσκες και αντισηπτικά».
Παρά τη σχετική ευφορία στην αγορά, το ενδεχόμενο νέου σκληρού lockdown δεν απέκλεισε ο υπουργός Εσωτερικών, Μάκης Βορίδης, σε περίπτωση που αυξηθούν κατά πολύ τα κρούσματα. «Καταλαβαίνουμε παρά πολύ την επιδημιολογική πίεση, κι αυτό δημιουργεί και πολύ μεγάλη δημοσιονομική πίεση συν το μεγάλο κόστος για την υποστήριξη των κλεισμένων δραστηριοτήτων» σημείωσε ο υπουργός.
4,5 εκατομμύρια εμβόλια
Η πορεία, ωστόσο, του μαζικού εμβολιασμού (έχουν φτάσει τους 92.401), η οποία απασχόλησε χθες το βράδυ κυβερνητική σύσκεψη παρουσία του Πρωθυπουργού, Κυριάκου Μητσοτάκη στη Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας στο Μαρούσι, αφήνει ένα περιθώριο μεγαλύτερης χαλάρωσης ως προς την επαναφορά τομέων της οικονομικής και κοινωνικής ζωής. Το αυστηρό lockdown έφερε την Ελλάδα σε καλύτερη θέση από άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, επιτρέποντας ένα πρώτο άνοιγμα της αγοράς, εξήγησε σχετικά στον ΘΕΜΑ 104,6 ο υπουργός Επικρατείας, Γιώργος Γεραπετρίτης. Ο κ. Γεραπετρίτης προειδοποίησε ωστόσο πως «είναι υγειονομικά ρευστή η κατάσταση» και αποκάλυψε πως αναμένονται το εμβόλιο της ASTRAZENECA, ενώ όπως αποκάλυψε αναμένονται περίπου 4,5 εκατομμύρια δόσεις των εμβολίων έως τον Απρίλιο.
Καταλυτική παράμετρο συνιστά η απρόσκοπτη εξέλιξη των εμβολιασμών πανευρωπαϊκά και για την έκβαση της φετινής τουριστικής περιόδου, με την ΙΑΤΑ να απευθύνει ανοιχτή επιστολή προς την πρόεδρο της Κομισιόν Ουρσουλα φον ντερ Λάιεν, με αίτημα να υποστηριχθεί η πρόταση του Έλληνα Πρωθυπουργού, ώστε να συμφωνηθεί ένα κοινό ψηφιακό, ευρωπαϊκό πιστοποιητικό εμβολιασμού COVID-19 που θα επιτρέπει σε όσους έχουν εμβολιαστεί να ταξιδεύουν ελεύθερα εντός της Ευρώπης χωρίς τεστ για COVID-19.
Υπέρ της «πρότασης Μητσοτάκη» η ΙΑΤΑ
Ειδικότερα, ο γενικός διευθυντής της IATA Alexandre de Juniac καλεί τα κράτη μέλη της ΕΕ «να συντονίσουν μια πολιτική που θα επιτρέψει στην Ευρώπη να κερδίσει με ασφάλεια οικονομικά και κοινωνικά οφέλη από την ελεύθερη κυκλοφορία ξεκινώντας από αυτούς που έχουν εμβολιαστεί», όπως χαρακτηριστικά επισημαίνεται στην επιστολή. «Η πρόταση του κ. Μητσοτάκη θα πρέπει να υιοθετηθεί από την Κομισιόν και όλα τα κράτη μέλη. Ο εμβολιασμός είναι κλειδί προκειμένου να ανοίξουν εκ νέου με ασφάλεια τα σύνορα ώστε να εκκινήσει η οικονομική ανάκαμψη. Ένα πανευρωπαϊκό πιστοποιητικό θα ήταν ένα σημαντικό βήμα ώστε οι κυβερνήσεις να ανοίξουν με ασφάλεια τα σύνορά τους, παρέχοντας και την εμπιστοσύνη στους επιβάτες να ταξιδέψουν χωρίς το εμπόδιο της καραντίνας», αναφέρει ο γενικός διευθυντής της ΙΑΤΑ.
