Η σπάλα είναι το τελευταίο επάνω κόκαλο του μπροστινού ποδιού του αρνιού ή του κατσικιού με σχήμα τριγωνικό με φαρδιά και λεπτή επιφάνεια η λεγόμενη ωμοπλάτη που ενώνει το πόδι με το υπόλοιπο σώμα του ζώου.
Το διάβασμα των σημαδιών της σπάλας του αρνιού λέγεται «ωμοπλατοσκοπία» και οι ρίζες του προφητικού διαβάσματος ξεκινούν από την αρχαιότητα. Από τους αρχαίους προγόνους μας οι οποίοι πίστευαν πολύ στη δύναμη των οιωνών.
Πίστευαν ότι η σπάλα του αρνιού έχουν σημάδια που σου δίνουν την δυνατότητα να μαντέψεις μελετώντας τα προσεχτικά. Αυτού του είδους η παράδοση διατηρείται ακόμη και σήμερα.
Ιδιαίτερα οι βοσκοί από πατέρα σε γιο μεταβιβάζουν αυτήν την απόκρυφη επιστήμη με τις «προφητικές» γνώσεις της «ωμοπλατοσκοπίας» και για το πώς να προφητεύουν το μέλλον παρατηρώντας τα σημάδια της πλάτης του ψημένου αρνιού ή κατσικιού.
Πώς να διαβάζουν τον καιρό για τις επόμενες μέρες και να προγραμματίζουν τις αγροκτηνοτροφικές τους εργασίες.
Όπως προείπα οι καλύτεροι «ωμοπλατοσκόποι» ήταν βοσκοί, οι οποίοι γνώριζαν ότι τα καλά και τα κακά μαντάτα ήταν γραμμένα στο κόκαλο της πλάτης. Δεν είναι και λίγοι αυτοί που μέχρι και σήμερα γνωρίζουν πώς να διαβάζουν τα σημάδια. Το κυριότερο και βασικότερο από όλα που πρέπει να προσέξει αυτός που κάνει την «ωμοπλατοσκοπία» είναι ότι το ζωντανό πρέπει να είναι του κοπαδιάρη ή του σπιτιού.
Πρέπει όπως λένε το άρνί ή το κατσίκι βασικά να μην είναι μικρό σε ηλικία αλλά μεγάλο. Επίσης να έχει κοιμηθεί τουλάχιστον δύο νύχτες στην αυλή του σπιτιού κατά προτίμηση κάτω από τα αστέρια σε περίπτωση καλοκαιριάς ή διαφορετικά στο παχνί του σπιτιού. Εάν κάποιος στο χαρίσει, τότε τα σημάδια που θα διαβάσει ο «ωμοπλατοσκόπος» «μιλάνε» για αυτόν που στο χάρισε και όχι για αυτό που σε ενδιαφέρει προσωπικά.
Πολλά είναι τα «σημάδια».
Της λέει μάλιστα : « Καπετάνισσα βλέπω μια μεγάλη αγάπη με ένα παλικάρι από μεγάλη γενιά» και το βλ΄εμμα του σκοτεινιάζει κα΄συνεχίζει… « Ύστερα βλέπω μοναξιά, χωρισμό και κλάμα, πολύ κλάμα» Αυτό προκαλεί την αγανάκτηση του Δημητρίου Υψηλάντη ο οποίος δεν πιστεύει τέτοιου είδους δεισιδαιμονίες.
Όμως οι προφητίες του γέροντα ωμοπλατοσκόπου βγήκαν αληθινές. Ο έρωτας της Μαντώ Μαυρογένους με τον Δημήτριο Υψηλάντη στάθηκε άτυχος και εκείνη απέμεινε μονάχη μετά τον θάνατο του αγαπημένου της.
Έτσι κοιτάζοντας την σπάλα βλέπουν πως θα πάει το κοπάδι (κοιτάζοντας στο Σταυρό), αν πεθάνει κάποιος (κοιτάζοντας στην κοιλότητα της άρθρωσης) και μάλιστα μπορούν να διακρίνουν αν θα είναι ο νοικοκύρης (αν η βούλα είναι στα δεξιά) ή η νοικοκυρά (αν η βούλα είναι στα δεξιά), αν φονευθεί κάποιος από το σπίτι ( οπότε θα υπάρχει τρύπα στην επιφάνεια), αν ο νοικοκύρης θα έχει καλή σοδειά, αν η χώρα πάει καλά σε περίπτωση πολέμου και άλλα πολλά τα οποία έχουν σχέση όχι με κάποιο γενικό πρότυπο διερεύνησης της σπάλας αλλά είναι σχετικά με την εμπειρία και την ικανότητα του κάθε ενασχολούμενου με το θέμα.
Η «ωμοπλατοσκοπία» έρχεται από πολύ παλιά, από τον 11ον αιώνα. Αρχικά μετεδίδετο εμπειρικά, υπήρξε όμως και πραγματεία περί του θέματος, ο Μιχαήλ Ψελλός έχει γράψει σχετικά.
Σύμφωνα με γραπτό χειρόγραφο του πρώτου ημίσεως του 13ου αιώνος το οποίο παρεδόθει από Τούρκους και βαρβάρους (όπως αναφέρει στον τίτλο του), είναι καταγεγραμμένος ο τρόπος της εξέτασης της ωμοπλάτης του ζώου και της εξαγωγής των συμπερασμάτων.
Εκτενώς για το θέμα έχει γράψει, μεταξύ άλλων και ο Γ. Α. Μέγας : «ωμοπλατοσκοπία» πραγματεία η οποία εκτίθεται στην λαογραφία του Ν. Πολίτιου 9-10, 1926 – 1929 και η οποία παρατίθεται εδώ: «ωμοπλατοσκοπία».
Εργασία :ΚΟΜΙΑΝΟΣ ΠΙΠΗΣ , komianos.wordpress.com
Share on FacebookShare on TwitterShare on Linkedin