Η αϋπνία ή η αδυναμία του ανθρώπου να κοιμηθεί μπορεί να αποτελεί σύμπτωμα διαφόρων διαταραχών
Οι διαταραχές του ύπνου είναι παθήσεις που προκαλούνται από δυσλειτουργία μηχανισμών που γίνονται μόνο κατά τη διάρκεια του ύπνου, αλλά προκαλούν συμπτώματα που ενοχλούν το άτομο που τις έχει ακόμα και όταν είναι ξύπνιο (υπνηλία, έλλειψη συγκέντρωσης, κόπωση κ.λπ.) και συχνά έχουν επιπτώσεις στην υγεία του. Οι συνηθέστερες διαταραχές είναι:
* Η αϋπνία
* Το σύνδρομο ανεπαρκούς ύπνου
Δείτε Επίσης
* Το σύνδρομο άπνοιας-υπόπνοιας ύπνου
* Η διαταραχή ύπνου λόγω εργασίας σε βάρδιες
* Το jet lag
Αϋπνία
Η πιο συχνή διαταραχή του ύπνου είναι η αϋπνία. Αν και είναι η πιο συνηθισμένη ενόχληση, η αϋπνία δεν είναι πάθηση, αλλά σύμπτωμα όπως ο πυρετός ή ο πόνος.
Αϋπνία λοιπόν είναι η δυσκολία να κοιμηθούμε και διακρίνεται σε:
- Αϋπνία, τύπου επελεύσεως (όταν αργεί να έρθει ο ύπνος)
- Αϋπνία, τύπου διακρατήσεως (όταν ξυπνάμε στη μέση της νύχτας και δεν μπορούμε να ξανακοιμηθούμε)
- Αϋπνία, τύπου αφυπνίσεως (όταν ξυπνάμε πολύ νωρίς). Οι γιατροί την ονομάζουν παροδική αϋπνία, αν διαρκεί μόνο λίγες μέρες, βραχυπρόθεσμη, αν διαρκεί λίγες εβδομάδες και χρόνια αϋπνία αν το πρόβλημα είναι διαρκές. Τα αίτια της παροδικής και της βραχυπρόθεσμης αϋπνίας είναι συνήθως προφανή για το άτομο που υποφέρει. Μπορεί για παράδειγμα, κάποιος να μην μπορεί να κοιμηθεί εξαιτίας μια μεγάλης στεναχώριας όπως είναι η απώλεια ενός αγαπημένου του προσώπου ή εξαιτίας του άγχους για κάποιο επερχόμενο γεγονός ή λόγω αποδιοργάνωσης του βιολογικού κύκλου (jet lag), ή εξαιτίας κάποιας ενόχλησης ή κάποιου τραυματισμού. Η χρόνια αϋπνία όμως προέρχεται από φυσικούς παράγοντες που κάνουν δύσκολο τον ύπνο (π.χ. όσοι εργάζονται με άτακτες βάρδιες μπορεί να παρουσιάσουν χρόνια αϋπνία) ή από ψυχολογικά προβλήματα (π.χ. κατάθλιψη).
Σύνδρομο ανεπαρκούς ύπνου
Έχουμε κάνει τη νύχτα μέρα, ο σύγχρονος τρόπος ζωής απαιτεί να είμαστε ξύπνιοι πολλές ώρες. Πρόκειται για άλλο ένα σύνδρομο της εποχής μας από το οποίο υποφέρουν πολλοί και στην ουσία δεν προλαβαίνουν να κοιμηθούν όσο χρειάζεται, ώστε να είναι ξεκούραστοι και λειτουργικοί την επομένη. Όλα αυτά συμβαίνουν γιατί περνάμε πολλές ώρες μπροστά στις οθόνες. Ξυπνάμε ακόμα και στη μέση της νύχτας για να… τουιτάρουμε. Οι περισσότεροι δεν μπορούμε να κλείσουμε τα μάτια μας αν δεν ρίξουμε μια τελευταία ματιά στα social media. Η θεραπεία είναι σύσταση για περισσότερες ώρες ύπνου. Οι ειδικοί συνιστούν να κλείνουμε όλες τις τεχνολογικές συσκευές τουλάχιστον 60-90΄ πριν πέσουμε στο κρεβάτι, αν θέλουμε να βελτιώσουμε την ποιότητα του ύπνου μας.
Σύνδρομο άπνοιας – υπόπνοιας ύπνου
Το σύνδρομο άπνοιας-υπόπνοιας ύπνου, όπως λέγεται, αποτελεί την πιο συχνή οργανική αιτία υπνηλίας. Tο σύνδρομο άπνοιας – υπόπνοιας στον ύπνο χαρακτηρίζεται από διακοπή της αναπνοής κατά τη διάρκεια του ύπνου για τουλάχιστον 10 δευτερόλεπτα και αυτό συμβαίνει γιατί ο φάρυγγας κλείνει, ενώ ο εγκέφαλος δίνει κανονικά την εντολή στους πνεύμονες να πάρουν αέρα. Όταν, λοιπόν, διακόπτεται η αναπνοή, ο ασθενής περνάει από το βαθύ ύπνο στον ελαφρύ, αλλά πριν ξυπνήσει εντελώς, η αναπνοή του επανέρχεται, κι έτσι ξαναβυθίζεται στον ύπνο. Aυτές οι μικροαφυπνίσεις συνεχίζονται πολλές φορές κατά τη διάρκεια του ύπνου και δεν γίνονται συνήθως αντιληπτές από τον ασθενή. Γίνονται όμως συνήθως αντιληπτά από τον άνθρωπο που κοιμάται δίπλα μας, καθώς γινόμαστε ιδιαίτερα θορυβώδεις. Πιο συγκεκριμένα, το άτομο που υποφέρει από το εν λόγω σύνδρομο παρουσιάζει έντονο ροχαλητό, υπνηλία και κόπωση κατά τη διάρκεια της ημέρας παρόλο που έχει κοιμηθεί αρκετές ώρες κατά τη διάρκεια της νύχτας, πρωινούς πονοκεφάλους, κακή μνήμη, έλλειψη συγκέντρωσης και σεξουαλικά προβλήματα. Επίσης, η άπνοια μπορεί να είναι προάγγελος σοβαρών προβλημάτων υγείας, συνδέεται με αρτηριακή υπέρταση, έμφραγμα, εγκεφαλικό, αρρυθμία, αλλά και κατάθλιψη. Μια επίσης σημαντική, επίπτωση του συνδρόμου, κυρίως λόγω της υπνηλίας που προκαλεί, είναι ο αυξημένος κίνδυνος τροχαίων ατυχημάτων. H εμφάνιση του συνδρόμου άπνοιας – υπόπνοιας στον ύπνο είναι συχνότερη στους άντρες μέσης ηλικίας που είναι υπέρβαροι, καπνίζουν και καταναλώνουν αλκοόλ. Για να διαπιστώσουμε ότι όντως υποφέρουμε από αυτό το σύνδρομο και για να το αντιμετωπίσουμε πρέπει να απευθυνθούμε σε κάποιον πνευμονολόγο ή σε κάποιο Eργαστήριο Mελέτης Ύπνου σε δημόσια και ιδιωτικά νοσοσκομεία της Eλλάδας.
Διαταραχή ύπνου λόγω εργασίας σε βάρδιες
Οσοι κάνουν νυχτερινές ή εναλλασσόμενες βάρδιες υποφέρουν πιο συχνά από διαταραχές του ύπνου. Η απορρύθμιση του κύκλου ύπνου αφύπνισης έχει ως αποτέλεσμα να παρατηρούνται προβλήματα όπως εκνευρισμός, κόπωση και πονοκέφαλοι. Σύμφωνα μάλιστα με έρευνες οι διαρκείς αλλαγές στον κύκλο ύπνου-αφύπνισης στους εργαζομένους σε βάρδιες αυξάνουν τις πιθανότητες πρόσληψης περιττών κιλών.
Jet lag
Συνήθως αυτό αφορά όλους όσους κάνουν συχνά αεροπορικά ταξίδια και υφίστανται το jet lag. Την αποδιοργάνωση δηλαδή του βιολογικού κύκλου. Τα συμπτώματα του jet lag περιλαμβάνουν εκνευρισμό, κόπωση, βαριά διάθεση και πονοκέφαλο, ενώ για την αντιμετώπισή του ουσιαστικά απαιτείται η εναρμόνιση με τα ωράρια της χώρας άφιξης, ώστε να ρυθμιστεί ανάλογα το βιολογικό ρολόι του οργανισμού. Ο καλύτερος τρόπος για να αντιμετωπίσουμε την αποδιοργάνωση του βιολογικού μας κύκλου μετά από ένα μεγάλο ταξίδι είναι να μην πηγαίνουμε για ύπνο μέχρι την ώρα ύπνου στον τόπο προορισμού μας. Τις πρώτες μια δυο μέρες καλό είναι να βγαίνουμε έξω όσο πιο πολύ μπορούμε ώστε το φως της ημέρας να ρυθμίσει εκ νέου το βιολογικό μας ρολόι.
