Του
Ν.Ι.Βλάχου
Οι μέρες του Μάη είναι μέρες ιστορικής μνήμης για την Κρήτη και ειδικά για τον τόπο μας.
Γιατί θυμόμαστε την εισβολή των Γερμανών και τη Μάχη της Κρήτης(20-5-1941) αλλά και τις μέρες του Μάη του 1945 που έφυγαν ηττημένοι από το νησί.
Οι Γερµανοί που µετά τη κατάληψη του Νησιού, δεν µπορούσαν να συγχωρήσουν τη συµµετοχή του Κρητικού λαού σε µια τόσο οδυνηρή γι’ αυτούς αντίσταση και εγκαινιάζουν μια περίοδο µε αιµατηρές θυσίες και σκληρά αντίποινα σε βάρος του Κρητικού λαού. Στρατόπεδα συγκέντρωσης, οµαδικές εκτελέσεις, πυρπολήσεις χωριών, φόνοι ανεξάρτητα από ηλικία, συµπληρώνουν το έργο των βοµβαρδισµών.
Η γερµανική κατοχή αρχίζει να παίρνει τέλος στις 9 Μαΐου 1945, µε την υπογραφή της συνθήκης παράδοσης των Γερµανοιταλικών δυνάµεων στους εκπροσώπους των Κυβερνήσεων Ελλάδας και Αγγλίας.
Δείτε Επίσης
Το τίµηµα σε αίµα που πληρώνει η Κρήτη από την εισβολή και κατοχή των Γερµανών είναι 6.593 άνδρες, 1.113 γυναίκες και 869 παιδιά.
Ανάμεσα σε αυτούς που θυσιάστηκαν και με αφορμή την ανάρτησή μας για τον Ιωσήφ Σακκαδάκη αναφέρουμε και την Τερψιχόρη Χρυσουλάκη-Βλάχου από τη Σητεία.
Η Τερψιχόρη Βλάχου η Ελληνίδα Μάτα Χάρι και ο Σήφης Σακαδάκης προδόθηκαν και συνελήφθησαν από τους Ναζί στην Μονή Τοπλού για την αντιστασιακή τους δράση. Η πρώτη εκτελέστηκε στην Αγυιά Χανίων τον Δεκέμβριο του 1944 και ο Σήφης Σακαδάκης τον Μάιο του 1944 μετά από φρικτά βασανιστήρια στο Σίσι της Κοινότητας Βραχασίου.
Κατά την περίοδο της Γερμανικής κατοχής ή Μονή Τοπλού πρωτοστάτησε στον αντιστασιακό αγώνα με τη λειτουργία ασυρμάτου για την επικοινωνία με το συμμαχικό στρατηγείο στο Κάιρο και την φιλοξενία αντιστασιακών.
Όταν οι Γερμανοί βεβαιώθηκαν για την δράση της μονής, συνέλαβαν τον ηγούμενο Γεννάδιο Συλλιγνάκη, τους μοναχούς και όσους αντιστασιακούς βρήκαν εκεί.
Ανάμεσά τους η Τερψιχόρη Βλάχου και ο Ιωσήφ Σακαδάκης.
Η πανέμορφη αγωνίστρια από τη Σητεία, αν και μαθήτρια ακόμη, προσφέρει πολύτιμες υπηρεσίες στην Εθνική Αντίσταση λειτουργώντας τον ασύρματο της Μονής Τοπλού.
Μετέχει ενεργά και χωρίς να φοβάται τον θάνατο στην αντιστασιακή ομάδα που έχει ως επικεφαλής τον Ηγούμενο Γεννάδιο. Συλλαμβάνεται από τους Γερμανούς μαζί με αρκετούς συναγωνιστές της (Ηγούμενος Γεννάδιος, Μοναχός Καλλίνικος Παπαθανασάκης, Ελένη Μαρκετάκη, Ιωσήφ Σακκαδάκης και Ιωάννης Ιερεμίας) και καταδικάζεται σε θάνατο.
Εκτελείται στην Αγυιά Χανίων τον καλοκαίρι του 1944.
Αντιμετωπίζει το θάνατο με μια αξιοθαύμαστη ψυχραιμία. Η ηρωική αυτή Ελληνίδα γράφει στον τοίχο του κελιού της:
«Είμαι Ι8 χρονών. Με καταδίκασαν σε θάνατο. Περιμένω από στιγμή σε στιγμή το εκτελεστικό απόσπασμα. Ζήτω η Ελλάδα. Ζήτω η Κρήτη».
Τον έτερο αγωνιστή και Πατριώτη Σήφη Σακαδάκη, μια ανοιξιάτικη βραδιά του 1944(8-5-1944), εκτελεστικό γερμανικό απόσπασμα τον οδήγησε στο Σίσι στην περιφέρεια του Βραχασού και τον υπέβαλλε σε αφάνταστα βασανιστήρια και στη συνέχεια τον δολοφόνησε και τον πέταξε στη θάλασσα.
Την άλλη μέρα δυο Βραχασώτες έσκαβαν ένα σεμνό και απλό τάφο στα ίδια εκείνα χώματα που είδαν την τραγική σκηνή της νύκτας, για να θάψουν με προφύλαξη χωρίς θρησκευτική συμμετοχή το ιερό σκήνωμα του Ιωσήφ Σακκαδάκη.
Στον ξύλινο σταυρό που τοποθέτησαν πάνω στο μνήμα χάραξαν ένα υπέροχο επίγραμμα:
Εδώ μ΄ έφεραν οι Ναζί
την μαύρη εκείνη νύκτα
μου ΄παν τ΄αμίλητα να πω,
κι είπα Ελλάδα νίκα!
Στις 20-11-1949 με την φροντίδα του γαμπρού του Γ. Μπαριτάκη, έγινε με συγκίνηση η τελετή της μετακομιδής των ιερών οστών του αείμνηστου Σήφη Σακκαδάκη στο νεκροταφείο Βραχασίου και αργότερα στη γενέτειρα του Μαρωνιά στον οικογενειακό τάφο.
Η θέση που ήταν το πρώτο μνήμα του Ιωσήφ Σακαδάκη μετά την εκτέλεσή του από τους Γερμανούς στο Μπούφο στο Σίσι. Σύμφωνα με τη μαρτυρία του αείμνηστου Μιχάλη Λεμπιδάκη ΠΕΠΩ που πήγε επιτόπου και μας βιντοεσκόπησε τον χώρο εξηγώντας μας την θέση που οι Βραχασώτες έθαψαν το άψυχο κορμί του Σακαδάκη.
Ο Ηγούμενος Γεννάδιος της Μονής Τοπλού
Εξέχουσα φυσιογνωμία του Αγώνα και της Αντίστασης της Ανατολικής Κρήτης ήταν ο Ηγούμενος Γεννάδιος. Γι αυτόν γράφει ο Σολυδάκης Κων/νος (πρώην Δ/ντής Πρωτοβάθμιας Εκπ/σης Λασιθίου):
"Την περίοδο αυτή ο Ηγούμενος Γεννάδιος ήταν αρχηγός αντιστασιακής ομάδας με έδρα τη Μονή Τοπλού και μέλη αρκετούς κατοίκους της περιοχής αλλά και τους μοναχούς του μοναστηριού .
Η αντιστασιακή ομάδα του Ηγουμένου ήταν εφοδιασμένη με ασύρματο και κατάφερνε να έχει επικοινωνία με τις εθνικές αντιστασιακές δυνάμεις και με τους συμμάχους στη μέση Ανατολή, ώστε να εφοδιάζεται με πολεμοφόδια, τρόφιμα, όπλα κλπ και να τροφοδοτεί τους άνδρες της αντιστασιακής οργάνωσης αλλά και να προξενούν σαμποτάζ στις κατοχικές δυνάμεις των Ιταλών και των Γερμανών. Φλογερός πατριώτης, λεβέντης στην κορμοστασιά ο Γεννάδιος θέρμαινε τις ψυχές των συνεργατών του και συντόνιζε τη λειτουργία της οργάνωσης η οποία είχε καταφέρει σημαντικές δολιοφθορές στους κατακτητές. Μια από τις επιτυχίες τους ήταν ότι εξουδετέρωσαν το ναρκοπέδιο της Ερμούπολης ώστε να έχουν πρόσβαση στην περιοχή αυτή για να παραλαμβάνουν τη βοήθεια που άφηναν με προσοχή τα συμμαχικά πλοία .
Δε δίσταζε συχνά να κρύβει τον ασύρματο της οργάνωσης κάτω από την Αγία Τράπεζα της εκκλησίας της Μονής ώστε να αποφύγει τις υπόνοιες των Γερμανών που περιφέρονταν τακτικά στην περιοχή κάνοντας συνεχείς ελέγχους.
Όπως περιγράφει στο βιβλίο της η συγγραφέας Μάιρα Κρις ο Ηγούμενος Γεννάδιος συμβούλευε τα μέλη της οργάνωσης να προσέχουν τις κινήσεις τους για να μη γίνουν αντιληπτοί από τους κατακτητές ή από τους καταδότες και σταματήσει αυτή τους η μεγάλη και τολμηρή δράση της ομάδας που είχε σημαντική συμβολή στον αγώνα της αντίστασης κατά των κατακτητών στην περιοχή της Σητείας .
Τους έλεγε: "Είναι γλυκό να δουλεύει κανείς για την πατρίδα , αλλά πρέπει να ζήσουμε για να τη δούμε ελεύθερη".
Η συνεργάτης του ηρωίδα Τερψιχόρη Βλάχου, η Ελληνίδα Μάτα Χάρι όπως λέει η συγγραφέας Κρίς Μάϊρα, απαντούσε στον Ηγούμενο για τις συμβουλές του:
« Σωστά αυτά που μας λες γέροντα αλλά εμένα δε με νοιάζει . Να λευτερωθούμε κι ας πεθάνω χίλιες φορές »."
Ο Ηγούμενος Γεννάδιος και οι άλλοι συλληφθέντες της αντιστασιακής ομάδας (Μοναχός Καλλίνικος Παπαθανασάκης,Τερψιχόρη Βλάχου –Χρυσουλάκη, Ιωσήφ Σακαδάκης, Ελένη Μαρκετάκη και Ιωάννης Ιερεμίας ) οδηγήθηκαν στις φυλακές της Αγιάς Χανίων όπου μετά από εικονική δίκη καταδικάστηκαν σε θάνατο και τουφεκίσθηκαν στις 21 Αυγούστου 1944, εκτός του Ιωσήφ Σακκαδάκη από την ομάδα του Ηγουμένου που δολοφονήθηκε στο Σίσι Βραχασού.
nostimonimar-online.com/
