Την έναρξη του εθνικού προγράμματος για την πρόληψη του καρκίνου του μαστού, που τιμητικά φέρει την ονομασία «Φώφη Γεννηματά», ανακοίνωσε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης σε εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε το πρωί στο Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος. Το πρόγραμμα που υλοποιείται για πρώτη φορά στην Ελλάδα έχει στόχο του να παράσχει δωρεάν προσυμπτωματικό έλεγχο σε περίπου 1,3 εκατομμύρια γυναίκες ηλικίας 50 έως 69 ετών.
«Είναι πράγματι σήμερα μία συγκινησιακά φορτισμένη μέρα, καθώς εγκαινιάζουμε το πρώτο μεγάλο Πρόγραμμα προσυμπτωματικού ελέγχου και το ονομάζουμε «Φώφη Γεννηματά», η οποία έφυγε νωρίς από τη ζωή, όπως είπε ο Ανδρέας όμως, αγωνίστηκε η ίδια με θάρρος και αυτοθυσία όχι μόνο για να ξεπεράσει τη δική της ασθένεια, αλλά για να ενημερώσει άλλες γυναίκες για την τεράστια σημασία του προσυμπτωματικού ελέγχου», σημείωσε στην ομιλία του ο πρωθυπουργός.
Επεσήμανε πως «Μαθαίνοντας από το πρόγραμμα της ηλεκτρονικής συνταγογράφησης, πατώντας πάνω στην εμπειρία από τη διαδικασία του εμβολιασμού και χρησιμοποιώντας την πλατφόρμα της άυλης συνταγογράφησης, είμαστε σήμερα σε θέση να κάνουμε κάτι το οποίο δεν μπορούσαμε να κάνουμε μέχρι να εισάγουμε αυτά τα εργαλεία στη φαρέτρα των όπλων μας. Με άλλα λόγια, να επικοινωνήσουμε εμείς, πρώτοι, με τις γυναίκες οι οποίες βρίσκονται στην κρίσιμη ηλικία την οποία μας υπέδειξαν οι ειδικοί, να τις ενθαρρύνουμε να κάνουν αυτές τις εξετάσεις και στη συνέχεια να μπορέσουμε να τις παραπέμψουμε είτε σε δημόσιες, είτε σε ιδιωτικές δομές για να κάνουν την πρώτη μαστογραφία. Αλλά να έχουμε περιγράψει όμως και στη συνέχεια τι ακριβώς πρέπει να γίνει σε περίπτωση που η πρώτη διάγνωση από τη μαστογραφία επιβάλει κάποιες περισσότερες εξετάσεις».
Στη συνέχεια ο πρωθυπουργός τόνισε τη σημασία επέκτασης των προγραμμάτων προσυμπτωματικού ελέγχου «και σε άλλες ασθένειες και σε άλλους καρκίνους διότι, όπως είπατε, και στον καρκίνο πια, ισχύει ότι σε όλους τους καρκίνους: η έγκαιρη διάγνωση είναι αυτή η οποία σώζει ζωές. Και σε συνδυασμό με τα νέα εργαλεία τα οποία δίνει στη διάθεσή μας η επιστήμη, πιστεύω ότι δεν θα αργήσει η ώρα όπου θα μπορούμε πραγματικά να πούμε ότι είμαστε σε θέση να νικήσουμε τον καρκίνο».
Δείτε Επίσης
Το πρόγραμμα «Φώφη Γεννηματά» περιλαμβάνει:
– Διενέργεια δωρεάν εξέτασης ψηφιακής μαστογραφίας
– Δωρεάν επίσκεψη στο γιατρό για τις γυναίκες που θα έχουν ευρήματα
– Δωρεάν διενέργεια υπερηχογραφήματος για περαιτέρω αποσαφήνιση των ευρημάτων
– 1.450 σημεία εξέτασης πανελλαδικά.
Η υλοποίηση του προγράμματος θα γίνει αξιοποιώντας την εμπειρία και τον σχεδιασμό της Επιχείρησης «Ελευθερία» για τον εμβολιασμό κατά της Covid-19, ενώ θα ενσωματώνει την ψηφιακή τεχνολογία προκειμένου να διευκολύνει τις γυναίκες να κάνουν τις εξετάσεις τους εύκολα, άμεσα και δωρεάν.
Σημειώνεται πως είναι η πρώτη φορά που η Πολιτεία προσεγγίζει τον πολίτη για να του υπενθυμίσει να φροντίσει τον εαυτό του, καθώς στην Ελλάδα ποτέ μέχρι τώρα δεν έχει εφαρμοστεί πρόγραμμα πληθυσμιακού προσυμπτωματικού ελέγχου.
Λεπτομέρειες για το πώς ακριβώς θα λειτουργεί το Πρόγραμμα
Οι γυναίκες – δικαιούχοι ηλικίας 50 έως 69 ετών που έχουν ενεργοποιήσει την άυλη συνταγογράφηση, θα λάβουν το άυλο παραπεμπτικό για την εξέταση ψηφιακής μαστογραφίας με μήνυμα (SMS) στο κινητό τους τηλέφωνο ή μήνυμα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου.
Με το άυλο παραπεμπτικό μπορούν να απευθυνθούν σε οποιοδήποτε συνεργαζόμενο κέντρο της περιοχής τους (δημόσιο ή ιδιωτικό) και να κλείσουν το ραντεβού τους για την εξέταση, χωρίς καμία οικονομική επιβάρυνση. Όσες γυναίκες δεν έχουν ενεργοποιήσει την άυλη συνταγογράφηση, μπορούν να ζητήσουν κατά την επίσκεψη τους σε οποιονδήποτε ιατρό ή μονάδα υγείας να τους εκδώσει το σχετικό παραπεμπτικό και στη συνέχεια, να απευθυνθούν σε οποιοδήποτε συνεργαζόμενο κέντρο της περιοχής τους (δημόσιο ή ιδιωτικό) και να κλείσουν το ραντεβού τους για την εξέταση, χωρίς καμία οικονομική επιβάρυνση.
Η σημασία της έγκαιρης διάγνωσης
H διάγνωση σε πρώιμο στάδιο συνδέεται και με τη μέθοδο θεραπείας. Οι γυναίκες που συμμετέχουν σε εθνικά προγράμματα προσυμπτωματικού ελέγχου για τον καρκίνο του μαστού, είναι λιγότερο πιθανό να υποστούν μαστεκτομή και χημειοθεραπεία, εξαιτίας ακριβώς του εντοπισμού σε πρώιμο στάδιο, που επιτρέπει πιο αποτελεσματική αντιμετώπιση.
Για κάθε 45 γυναίκες ηλικίας 50 ετών και άνω που κάνουν μαστογραφία στο πλαίσιο του προγράμματος πληθυσμιακού ελέγχου για τον καρκίνο του μαστού, οι γυναίκες στη χώρα μας κερδίζουν 1 έτος ζωής.
Τα προγράμματα πληθυσμιακού προσυμπτωματικού ελέγχου για τον καρκίνο έχουν ξεκινήσει ήδη από τη δεκαετία του 1970 στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες. Στην Ελλάδα δεν έχει εφαρμοστεί ποτέ ως τώρα, πρόγραμμα πληθυσμιακού προσυμπτωματικού ελέγχου. Αυτό αλλάζει τώρα.
Ο καρκίνος του μαστού είναι η πρώτη αιτία θανάτου από καρκίνο στις γυναίκες στην Ευρώπη. Κι όμως, οι γυναίκες που διαγιγνώσκονται έγκαιρα, έχουν προσδόκιμο πενταετούς επιβίωσης που φτάνει το 96% κατά μέσο όρο στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Στη χώρα μας φαίνεται ότι, οι γυναίκες ηλικίας 50-69 ετών κάνουν λιγότερο συχνά μαστογραφία, με αποτέλεσμα ο ρυθμός μείωσης των θανάτων για την ομάδα αυτή, να είναι μικρότερος σε σχέση με την ηλικιακή ομάδα 65-79. Έχουμε δηλαδή περισσότερους θανάτους εξαιτίας της μη έγκαιρης διάγνωσης. Γι' αυτό εστιάζουμε σε αυτή την ηλικιακή ομάδα.
Στην εκδήλωση παρεμβάσεις έκαναν ο υπουργός Υγείας Θάνος Πλεύρης και ο υπουργός Ψηφιακής Διακυβέρνησης Κυριάκος Πιερρακάκης. Χαιρετισμό απηύθυνε επίσης ο σύζυγος της Φώφης Γεννηματά, Ανδρέας Τσούνης, παρουσία των δύο παιδιών τους. Στην εκδήλωση μίλησαν επίσης τρεις γυναίκες που έδωσαν τη μάχη τους με τον καρκίνο του μαστού και βγήκαν νικήτριες: Η Αγγελική Σαρηγιάννη και η Δέσποινα Γεωργοπούλου εκ μέρους της Ελληνικής Αντικαρκινικής Εταιρείας και η Βαλκανιονίκης, δρομέας μεγάλων αποστάσεων, προπονήτρια και συγγραφέας Μαρία Πολύζου. Τη συζήτηση συντόνισε η γενική γραμματέας Δημόσιας Υγείας Ειρήνη Αγαπηδάκη.
Αναλυτικά, η ομιλία του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη έχει ως εξής:
«Αγαπητέ Ανδρέα, Αιμιλία, Γιώργο, κυρίες και κύριοι,
Είναι πράγματι σήμερα μία συγκινησιακά φορτισμένη μέρα, καθώς εγκαινιάζουμε το πρώτο μεγάλο Πρόγραμμα προσυμπτωματικού ελέγχου και το ονομάζουμε «Φώφη Γεννηματά», η οποία έφυγε νωρίς από τη ζωή, όπως είπε ο Ανδρέας όμως αγωνίστηκε η ίδια, με θάρρος και αυτοθυσία όχι μόνο για να ξεπεράσει τη δική της ασθένεια, αλλά για να ενημερώσει άλλες γυναίκες για την τεράστια σημασία του προσυμπτωματικού ελέγχου. Και χαίρομαι πραγματικά και θέλω να ευχαριστήσω όλους τους συντελεστές αυτού του Προγράμματος, για την πολύ σημαντική δουλειά η οποία ολοκληρώθηκε σε σύντομο χρονικό διάστημα.
Με τη χρηματοδότηση του Ταμείου Ανάκαμψης είμαστε σήμερα σε θέση να θέσουμε ουσιαστικά σε λειτουργία, το πρώτο μαζικό πρόγραμμα προσυμπτωματικού ελέγχου στην πατρίδα μας. Ξεκινάμε για αυτονόητους λόγους, οι οποίοι νομίζω ότι εξηγήθηκαν επαρκώς, με τον καρκίνο του μαστού. Πρώτον, διότι είναι ο πιο διαδεδομένος καρκίνος στις γυναίκες και δεύτερον διότι είναι ένας καρκίνος για τον οποίο γνωρίζουμε πια ότι αν καταφέρουμε να τον εντοπίσουμε σε πρώιμο στάδιο είναι ιάσιμος. Kαι είναι μάλιστα ιάσιμος χωρίς πολλές φορές να αναγκάσουμε τις γυναίκες σε επώδυνες τραυματικές θεραπείες οι οποίες, δυστυχώς, είναι απαραίτητες σε περίπτωση που ο καρκίνος διαγνωστεί σε μεταγενέστερο στάδιο.
Χαίρομαι, διότι το Πρόγραμμα αυτό κάνει χρήση των βέλτιστων τεχνολογικών εργαλείων που το ελληνικό δημόσιο έχει πια στη διάθεσή του. Μαθαίνοντας από το πρόγραμμα της ηλεκτρονικής συνταγογράφησης, πατώντας πάνω στην εμπειρία από τη διαδικασία του εμβολιασμού και χρησιμοποιώντας την πλατφόρμα της άυλης συνταγογράφησης, είμαστε σήμερα σε θέση να κάνουμε κάτι το οποίο δεν μπορούσαμε να κάνουμε μέχρι να εισάγουμε αυτά τα εργαλεία στη φαρέτρα των όπλων μας. Με άλλα λόγια, να επικοινωνήσουμε εμείς, πρώτοι, με τις γυναίκες οι οποίες βρίσκονται στην κρίσιμη ηλικία την οποία μας υπέδειξαν οι ειδικοί, να τις ενθαρρύνουμε να κάνουν αυτές τις εξετάσεις και στη συνέχεια να μπορέσουμε να τις παραπέμψουμε είτε σε δημόσιες, είτε σε ιδιωτικές δομές για να κάνουν την πρώτη μαστογραφία. Αλλά να έχουμε περιγράψει όμως και στη συνέχεια τι ακριβώς πρέπει να γίνει σε περίπτωση που η πρώτη διάγνωση από τη μαστογραφία επιβάλει κάποιες περισσότερες εξετάσεις. Είναι με άλλα λόγια ένα πλήρες και ολοκληρωμένο Πρόγραμμα το οποίο αξιοποιεί δημόσιες αλλά και ιδιωτικές δομές. Και βέβαια είναι ένα Πρόγραμμα το οποίο έχει κατά την άποψή μου ένα έντονο κοινωνικό αποτύπωμα.
Το είπε και η Ειρήνη, θα ήθελα να το αναδείξω λίγο περισσότερο. Ότι δυστυχώς οι γυναίκες οι οποίες σήμερα αρρωσταίνουν από τον καρκίνο του μαστού -αν δούμε τα στατιστικά στοιχεία- είναι δεν θα έλεγα κατά κανόνα, αλλά σίγουρα υπάρχει μια υποεκπροσώπηση γυναικών από χαμηλότερα κοινωνικά στρώματα και με χαμηλότερους δείκτες εκπαίδευσης. Είναι λοιπόν εξαιρετικά σημαντικό το γεγονός ότι μπορούμε να χτίσουμε μια καμπάνια επικοινωνίας η οποία να αφορά όλες τις Ελληνίδες και κυρίως αυτές οι οποίες δεν είχαν, μέχρι σήμερα, πρόσβαση σε αυτή την πληροφορία. Και πιστεύω ότι το πρόγραμμα αυτό θα είναι το πρώτο βήμα σε μία πολύ μεγάλη προσπάθεια την οποία κάνουμε, να αποκτήσει η χώρα μας αποτελεσματικές πολιτικές δημόσιας υγείας στο σύνολό τους.
Θέλουμε να επεκτείνουμε τα προγράμματα του προσυμπτωματικού ελέγχου και σε άλλες ασθένειες και σε άλλους καρκίνους διότι, όπως είπατε, και στον καρκίνο πια, ισχύει ότι σε όλους τους καρκίνους: η έγκαιρη διάγνωση είναι αυτή η οποία σώζει ζωές. Και σε συνδυασμό με τα νέα εργαλεία τα οποία δίνει στη διάθεσή μας η επιστήμη, πιστεύω ότι δεν θα αργήσει η ώρα όπου θα μπορούμε πραγματικά να πούμε ότι είμαστε σε θέση να νικήσουμε τον καρκίνο.
Και βέβαια, θέλω να τονίσω ότι η δημόσια υγεία, το πρόγραμμα «Σπύρος Δοξιάδης», δεν περιορίζεται μόνο στον προσυμπτωματικό έλεγχο, υπάρχει ένα στάδιο το οποίο έρχεται πριν από αυτό. Και αυτό αφορά την ατομική μας συμπεριφορά, τον τρόπο με τον οποίο όλες και όλοι μας ζούμε και το τι μπορούμε να κάνουμε μέσα από απλές αλλαγές στην καθημερινότητά μας προκειμένου να διασφαλίσουμε όχι απλά ότι θα ζούμε περισσότερο, αλλά και ότι θα ζούμε καλύτερα.
Θέλω να θυμίσω -το λέω συχνά στις παρεμβάσεις μου σε θέματα που αφορούν στη δημόσια υγεία– ότι υπάρχουν πέντε απλά πράγματα τα οποία μπορούμε να κάνουμε για να ζούμε περισσότερο και να ζούμε καλύτερα: Το πρώτο είναι να μην καπνίζουμε. Και γνωρίζετε καλά τη μεγάλη προσπάθεια, την οποία έχουμε καταβάλει σε εθνικό επίπεδο, να περιορίσουμε τα ποσοστά καπνίσματος με την εφαρμογή του αντικαπνιστικού νόμου. Ανοίγω μία παρένθεση, χαλαρώσαμε λίγο κατά τη διάρκεια της πανδημίας την εφαρμογή του αλλά έχω δώσει τις σχετικές κατευθύνσεις στους ελεγκτικούς μηχανισμούς να είμαστε πάλι εξαιρετικά αυστηροί, διότι ήταν μία κατάκτηση για τη χώρα μας και σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να κυλήσουμε πάλι προς τα πίσω.
Το δεύτερο είναι να περιορίσουμε όσο γίνεται στο ελάχιστο την κατανάλωση αλκοόλ.
Το τρίτο φυσικά είναι να γυμναζόμαστε τακτικά. Μαρία, είναι εξαιρετικά σημαντικό όχι μόνο γιατί ζούμε περισσότερο, αλλά γιατί ζούμε και καλύτερα.
Και το τέταρτο και το πέμπτο συνδέεται με την διατροφή μας: να μην είμαστε υπέρβαροι και να τρώμε σχετικά υγιεινά.
Εάν κάποιος ακολουθεί τις πέντε αυτές συνταγές, θα ζήσει κατά μέσο όρο 18 χρόνια περισσότερα από κάποιον ο οποίος δεν ακολουθεί καμία από τις πέντε. Τόσο απλά τα πράγματα. Αλλά και τόσο δύσκολα για να μπορέσουμε να πείσουμε τους πολίτες ότι με μικρές απλές συνήθειες στην καθημερινότητά μας, μπορούμε πραγματικά να κάνουμε μία μεγάλη αλλαγή ως προς την δημόσια υγεία και να βελτιώσουμε σημαντικά -τονίζω- όχι μόνο το προσδόκιμο, αλλά και την ποιότητα της ζωής μας. Και σε αυτήν την κατεύθυνση πιστεύω ότι έχουμε να κάνουμε πάρα πολλή δουλειά ακόμα, κυρίως όσον αφορά τα πιο ευάλωτα μέλη της κοινωνίας μας και αυτά τα οποία πολλές φορές δεν έχουν τα ίδια ευθύνη. Και αναφέρομαι στα παιδιά.
Είναι αδιανόητο ότι στη χώρα μας έχουμε τόσο υψηλούς δείκτες παιδικής παχυσαρκίας. Είναι κάτι το οποίο πρέπει να το αντιμετωπίσουμε στη ρίζα του, διότι γνωρίζουμε πολύ καλά ότι τα παιδιά τα οποία είναι παχύσαρκα, έχουν αυξημένες πιθανότητες να παραμένουν παχύσαρκα καθ' όλη τη διάρκεια της ζωής τους. Και με άλλα λόγια, να υποστούν τις συνέπειες επιλογών, τις οποίες μπορεί να έκαναν οι γονείς τους, για τις οποίες όμως τα ίδια δεν φταίνε.
'Αρα, εκεί έχουμε ακόμα πολλή δουλειά να κάνουμε και θα εμπλακώ προσωπικά σε αυτά τα προγράμματα, γιατί πιστεύω ότι πράγματι μπορούμε να κάνουμε σε αυτές τις περιπτώσεις μία πολύ μεγάλη διαφορά. Όπως παραδείγματος χάριν, σήμερα η τεχνολογία μας δίνει τη δυνατότητα να εξαλείψουμε -αν την αξιοποιήσουμε με έξυπνο τρόπο- τον ένα καρκίνο ο οποίος είναι εμφανής δια γυμνού οφθαλμού. Και αναφέρομαι στο μελάνωμα και στον καρκίνο του δέρματος.
Δεν επιτρέπεται σήμερα να χάνεται καμία ζωή από έναν καρκίνο τον οποίον τον βλέπουμε και έχουμε μάλιστα στη διάθεσή μας και ψηφιακά εργαλεία που θα μπορούν σχετικά εύκολα, σκανάροντας -ας το πούμε- μία ελιά, να μπορούμε να γνωρίζουμε εάν η ελιά αυτή είναι σχετικά επικίνδυνη και στη συνέχεια να μπορούμε να πηγαίνουμε σε έναν δερματολόγο για να μπορούμε να κάνουμε αυτά τα οποία πρέπει να γίνουν στη συνέχεια.
Επομένως, έχουμε μπροστά μας μία πολύ πλούσια ατζέντα παρεμβάσεων όσον αφορά την δημόσια υγεία και τον προσυμπτωματικό έλεγχο, που τονίζω είναι ένα υποσύνολο της συνολικής μας πολιτικής για τη δημόσια υγεία».
Θέλω να κλείσω όμως με κάτι το οποίο είπατε και οι τρεις κυρίες, τις οποίες θέλω να ευχαριστήσω, που ήταν σήμερα μαζί μας. Αναφερθήκατε στον φόβο και πράγματι, αυτόν τον φόβο πρέπει να ξεπεράσουμε. Είναι ο φόβος του άγνωστου, ο φόβος της ασθένειας. Η φυσική αυτή ανθρώπινη τάση να θέλουμε να μεταθέτουμε το δυσάρεστο για το μέλλον, μόνο που η μετάθεση αυτή μπορεί να έχει τεράστιο κόστος. Μπορεί να στοιχίσει ζωές, όχι απλά να οδηγήσει τους ασθενείς σε μεγάλη ταλαιπωρία.
Και θυμήθηκα και αναζήτησα μία συνέντευξη την οποία είχε δώσει η μητέρα μου, η Μαρίκα η Μητσοτάκη, η οποία η ίδια είχε ασθενήσει από καρκίνο του μαστού και το 1996 σε μία εποχή όπου δεν τολμούσαμε καν να μιλήσουμε για καρκίνο. Ήταν «η επάρατος νόσος». Δεν αναφέραμε καν το όνομα. Είχε πει μία κουβέντα, την οποία θέλω να την διαβάσω, διότι είναι πάρα πολύ κοντά σε αυτό το οποίο μας είπατε.
Όταν ρωτήθηκε για τον καρκίνο είπε: «Γιατί να το κρύψω; Αντιμετώπισα πέρυσι έναν καρκίνο του μαστού, δε φοβάμαι να το πω. Γιατί να κρύψουμε τον καρκίνο; Μήπως έτσι τον καταργούμε; Το βέβαιο είναι πως αν φοβάσαι πεθαίνεις, γιατί ο φόβος είναι ο χειρότερος σύμβουλος».
Θέλω, λοιπόν, να σάς ζητήσω να εντείνετε την προσπάθειά σας να μας βοηθήσετε σε αυτήν την μεγάλη προσπάθεια επικοινωνίας την οποία πρέπει να κάνουμε, να πείσουμε τις γυναίκες, πρώτα και πάνω απ΄ όλα να μη φοβούνται. Έχουν πια στη διάθεσή τους όλα τα εργαλεία, έχουν την παρακίνηση του κράτους, να λάβουν σοβαρά υπ' όψιν τους αυτό το μήνυμα το οποίο θα λάβουν. Πολλές γυναίκες μπορεί για πρώτη φορά να έχουν την ευκαιρία να επισκεφθούν και μία ιδιωτική δομή, που δε θα είχαν τη δυνατότητα να την επισκεφθούν στο παρελθόν για να κάνουν τις εξετάσεις. 'Αρα να σπάσουμε αυτόν τον φόβο του αγνώστου, να τον ξεπεράσουμε.
Και βέβαια να στείλετε και το μήνυμα ότι ο καρκίνος σήμερα δεν είναι μία καταδίκη θανάτου. Είστε η καλύτερη απόδειξη γι' αυτό και ότι τα ψυχικά αποθέματα τα οποία χρειάζονται, όλοι μας μπορούμε να τα βρούμε μέσα μας. Όντως, «μην τα παρατάς ποτέ» αυτό είναι το μήνυμα του βιβλίου της Μαρίας και νομίζω ότι αυτό είναι και το μήνυμα το οποίο πρέπει να εκπέμψουμε από τη σημερινή εκδήλωση.
Συγχαρητήρια και πάλι σε όλους τους συντελεστές του Προγράμματος. Σας ευχαριστώ πάρα πολύ».
Κ. Τζ. ΑΠΕ ΜΠΕ
