Η Παγκόσμια Ημέρα κατά της Πλαστικής Σακούλας (International Plastic Bag Free Day ) γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 3 Ιουλίου με πρωτοβουλία οικολογικών οργανώσεων σε όλο τον κόσμο. Σύμφωνα με τους διοργανωτές ο εορτασμός παρέχει μια μοναδική ευκαιρία για να διαχυθεί το μήνυμα ότι ένας κόσμος χωρίς πλαστικές σακούλες είναι εφικτός.
Η πλαστική σακούλα στην Ελλάδα (2021)
Μείωση της τάξης του 99,9% το 2020 στη χρήση της πλαστικής σακούλας ελαφρού βάρους στο κανάλι των σούπερ μάρκετ, σε σχέση με το 2017, κατέγραψε μελέτη του Ινστιτούτου Έρευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών (ΙΕΛΚΑ), καθώς από το 1,8 δισ. σακούλες το 2017, το 2020 διατέθηκαν κάτω από 1 εκατ. σακούλες. Το ΙΕΛΚΑ σημειώνει ότι πρακτικά από το 2021 οι πλαστικές σακούλες έχουν εξαλειφθεί από την ελληνική αγορά.
Σύμφωνα με τη μελέτη, η κατά κεφαλήν ετήσια κατανάλωση πλαστικής σακούλας στο κανάλι του σουπερμάρκετ μειώθηκε από 167 σακούλες ανά κάτοικο σε 0,1, καθώς η διάθεση βιοαποικοδομήσιμων-κομποστοποιήσιμων λεπτών πλαστικών σακουλών η οποία ήταν μηδαμινή αναμένεται να ξεπεράσει τα 250 εκατ. τεμάχια, αύξηση πάνω από 600%.Παράλληλα η διάθεση επαναχρησιμοποιούμενων τσαντών πολλαπλασιάστηκε.
Σημειώνεται εξαίρεση των υπαίθριων λαϊκών αγορών και των περιπτέρων από την εφαρμογή της νομοθεσίας. Πρόκειται, σύμφωνα με το ΙΕΛΚΑ, για μία προβληματική κατάσταση που στέλνει λάθος μηνύματα στους πολίτες σε σχέση με τα μέτρα και τους στόχους τους, ενώ δημιουργεί και πρακτικά προβλήματα.
Καταγράφεται, επίσης, μερική εφαρμογή του μέτρου, αλλά με διαφοροποιήσεις ανάλογα με τον κλάδο και την περιοχή.
- Μερική εφαρμογή στο λιανεμπόριο τροφίμων (π.χ. αρτοποιία, κρεοπωλεία) και εφαρμογή κυρίως από τις οργανωμένες αλυσίδες καταστημάτων.
- Μερική εφαρμογή του μέτρου στον κλάδο της εστίασης με εξαίρεση τις οργανωμένες αλυσίδες εστίασης.
- Μεγαλύτερη εφαρμογή του μέτρου στα αστικά κέντρα συγκριτικά με την επαρχία.
- Άγνοια από πολλούς μικρούς εμπόρους σε σχέση με τις υποχρεώσεις σε σχέση με τη νομοθεσία με τις πλαστικές σακούλες.
- Σε άλλους κλάδους π.χ. είδη ένδυσης κατάργηση και αντικατάσταση της πλαστικής σακούλας από άλλου τύπου σακούλες όπως χάρτινες, ενώ σε άλλους κλάδους όπως τα φαρμακεία με αντικατάσταση με βιοαποικοδομήσιμες.
Με βάση τα παραπάνω, το ΙΕΛΚΑ εκτιμά ότι η ποσοστιαία μείωση στη χρήση πλαστικής σακούλας στο κανάλια του λιανεμπορίου είναι μικρότερη αυτής στα σουπερμάρκετ με δεδομένο μάλιστα ότι η νομοθεσία εξαιρεί από την επιβολή περιβαλλοντικού τέλους (τουλάχιστον μέχρι σήμερα) τις λαϊκές αγορές και τα περίπτερα.Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις στελεχών της αγοράς για τη διάθεση εκτός των σουπερμάρκετ, η συνολική κατανάλωση πλαστικής σακούλας μειώθηκε σε περίπου 75-80 σακούλες ανά κάτοικο.Στόχος της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι για 40 πλαστικές σακούλες κατά κεφαλήν ανά έτος ως το 2025