Εξωτική ομορφιά, αμμώδης παραλία, λείοι βράχοι, φοίνικες, σχίνοι και καταπράσινα βούρλα. Πουλιά στην τελευταία τους στάση για την Αφρική, καταγάλανα νερά να μη χορταίνεις τις βουτιές, Περιστερόβραχοι.
Ενα παραδεισένιο τοπίο με εικόνες σπάνιες στο ανατολικότερο άκρο της Μεγαλονήσου.
Οφείλει το όνομά της στη λέξη «βάγια», που σημαίνει φοινικόδεντρο, και αποτελεί ένα από τα πιο δημοφιλή αξιοθέατα της Κρήτης και την ίδια στιγμή μία από τις πιο όμορφες και ιδιαίτερες τοποθεσίες σε ολόκληρη τη Μεσόγειο. Γίνεται πόλος έλξης χιλιάδων επισκεπτών, καθώς το πανέμορφο φοινικόδασος σε συνδυασμό με την αμμουδιά και τα καταγάλανα νερά δημιουργούν ένα εκπληκτικό τοπίο. Ήταν στις αρχές της δεκαετίας του ’70 όταν οι χίπις, εκδιωγμένοι από τα Μάταλα, έφτασαν εδώ, στο πλαίσιο αναζήτησης ενός νέου καταφυγίου. Λίγα χρόνια αργότερα ο χώρος κηρύσσεται προστατευόμενη περιοχή, καθαρίζεται και έκτοτε οι δραστηριότητες που επιτρέπονται είναι πολύ συγκεκριμένες και οριοθετημένες. Γεγονός που έδωσε καινούρια ζωή και επέτρεψε μια αρμονικότερη συνύπαρξη του ανθρώπου με ένα πραγματικά σπάνιο περιβάλλον.
Το φοινικόδασος καταλαμβάνει σχεδόν 250 στρέμματα και είναι το μεγαλύτερο της Ευρώπης. Ανάμεσα στις ιστορίες που κυκλοφορούν και προσπαθούν να δώσουν μια εξήγηση για την ύπαρξη του δάσους, κυριαρχεί αυτή που λέει ότι τα φοινικόδεντρα φύτρωσαν εδώ, καθώς Αραβες πειρατές ή Φοίνικες ναυτικοί έφτασαν στο σημείο με τα καράβια τους και αφού κατανάλωσαν χουρμάδες από την πατρίδα τους, πέταξαν τα κουκούτσια στο χώμα.
Την ίδια στιγμή όμως, οι επιστήμονες έχουν αποδείξει ότι οι φοίνικες στο Βάι είναι ενδημικοί και ανήκουν στο είδος Φοίνικας του Θεόφραστου (Phoenix Theophrasti). Σε αυτό μάλιστα συνηγορούν και οι αναφορές κειμένων του Πλίνιου, σύμφωνα με τις οποίες οι φοίνικες στην Κρήτης υπήρχαν από τα αρχαία χρόνια. Το μόνο σίγουρο είναι το γεγονός ότι οι φοίνικες βρήκαν στο Βάι ιδανικό σημείο ανάπτυξης, καθώς το κλίμα στην περιοχή είναι θερμό και ξηρό. Εκτός από τους φοίνικες, τη χλωρίδα αυτού του πλούσιου οικοσυστήματος συμπληρώνουν πολύχρωμες πικροδάφνες και σχίνοι.
Πλήθος αποδημητικών πουλιών χρησιμοποιούν τον τόπο είτε ως πρώτη στάση τους ερχόμενα από την Αφρική, είτε ως τελευταία, κάθε φθινόπωρο που επιστρέφουν πίσω. Αν είστε τυχεροί, στην αρχή της άνοιξης ή στο τέλος του φθινοπώρου θα απολαύσετε το μαγικό πέταγμα μικρών και μεγάλων πτηνών που βρίσκουν στο Βάι ένα φιλόξενο καταφύγιο.
Στη δεξιά πλευρά της παραλίας υπάρχουν σκαλάκια που οδηγούν σε ένα παρατηρητήριο, με πανοραμική θέα σε ολόκληρο τον κόλπο και τα φοινικόδεντρα. Μια βραχονησίδα ακριβώς απέναντι από το Βάι, με το ποιητικό όνομα Περιστερόβραχοι, συμπληρώνει το τοπίο.
Περπατώντας μέσα στο φοινικόδασος, ανάλογα την εποχή, ενδέχεται να δείτε μια μικρή λιμνούλα που σχηματίζεται από τα νερά της βροχής ανάμεσα στους φοίνικες. Το φαινόμενο αυτό είναι πιο συχνό στις αρχές του καλοκαιριού ή τον Σεπτέμβριο. Ο υδροβιότοπος αυτός που δημιουργείται ανάμεσα στο Φοινικόδασος και στην παραλία είναι σημαντικός για την ορνιθοπανίδα, ενώ μέσα στη θάλασσα αναπτύσσεται τεράστιος πλούτος θαλάσσιας ζωής.
Στο Βάι λειτουργεί ταβέρνα, υπάρχουν ομπρέλες και ξαπλώστρες, ενώ μπορεί αν θέλει κάποιος να κάνει θαλάσσια σπορ.
Το Βάι βρίσκεται σε απόσταση 24 χλμ. ανατολικά από τη Σητεία και περίπου 6 χλμ. από το Παλαίκαστρο. Ο δρόμος από τη Σητεία είναι σε γενικές γραμμές καλός.
Μια εμβληματική παραλία της Κρήτης, ένα τόπος µαγικός, µια από τις ωραιότερες ακτές και περιοχές της Ελλάδας και της Ευρώπης. Πρόκειται για το Ελαφονήσι, το οποίο βρίσκεται 76 χλµ. νοτιοδυτικά των Χανίων και 5 χλµ. νότια της Μονής Χρυσοσκαλίτισσας, στο νοτιοδυτικότερο άκρο της Κρήτης.
Μοιάζει µε νησί γιατί η χερσόνησος στο σηµείο που ενώνεται µε την Κρήτη είναι «αχνό» και δημιουργεί την αίσθηση ότι πρόκειται για µια ξεχωριστή νησίδα. Η εξωτική οµορφιά της περιοχής οφείλεται στους αµµόλοφους, στους κέδρους, στα λευκά κρινάκια, στα µαύρα βράχια, στα σπάνια είδη ζώων και πτηνών που ζουν εκεί, στα καταγάλανα νερά και στην ολόλευκη άµµο της. Η συγκεκριμένη περιοχή είναι ενταγμένη στις προστατευόμενες περιοχές Natura και αποτελεί καταφύγιο προστασίας φυτών και ζώων.
Η παραλία απλώνεται σε µεγάλο µήκος, κυρίως ανατολικά, της λιµνοθάλασσας. Είναι οργανωµένη, αλλά και ρηχή, ιδανική για µικρούς και µεγάλους που έχουν διάθεση για παιχνίδια µε την άµµο και το νερό. Τα εκατοµµύρια σπασμένα κοχύλια δημιουργούν στην αµµουδιά µια απόχρωση ροζ. Οι ακτές είναι πιο απόμερες και αν θέλετε να είστε λίγο πιο απομονωμένοι, µπορείτε να περπατήσετε µέχρι να βρείτε τον κολπίσκο που σας ταιριάζει. Ο γύρος του νησιού γίνεται εύκολα µε τα πόδια.
Στο βορειότερο άκρο του, ανάμεσα στα απότοµα βράχια που ουσιαστικά λειτουργούν και ως προστασία της παραλίας από τα κύματα, βρίσκεται και το ξωκλήσι της Αγίας Ειρήνης, το οποίο έχει απεριόριστη θέα στο πέλαγος. Παράλληλα έχει ενδιαφέρον το στοιχείο ότι το Ελαφονήσι ταυτίζεται µε τις Μουσαγόρες Νήσους των αρχαίων Ελλήνων, ενώ κάποτε χρησιμοποιήθηκε και ως ορμητήριο πειρατών. Σε αυτούς µάλιστα οφείλει και το όνομά του, καθώς εδώ έκρυβαν τα λάφυρά τους κι έτσι προέκυψε και η ονομασία «Λαφονήσι».
Το µνηµείο ηρώων που θα δείτε πάνω από την παραλία είναι αφιερωμένο στα θύματα της µεγάλης σφαγής του 1824 που έγινε επί Τουρκοκρατίας. Ήταν Κυριακή του Πάσχα εκείνης της χρονιάς όταν οι άντρες του Ιμπραήµ Πασά έσφαξαν 600 γυναικόπαιδα και 40 πολεμιστές ως αντίποινα για τον επαναστατημένο λαό. Είχαν κρυφτεί στο Ελαφονήσι ελπίζοντας ότι οι Τούρκοι δεν θα έβρισκαν το αβαθές πέρασμα, να όμως που ένα περιπλανώμενο γαϊδουράκι έμελλε να τους προδώσει, αφού πέρασε από εκεί αναζητώντας τον αφέντη του. Οι Τούρκοι, αφού έσφαξαν τους Χριστιανούς, συνέχισαν τις σφαγές τους στο Σπήλαιο του Ξωτικόσπηλιου. Σύμφωνα µε µαρτυρίες, ο αριθμός αυτός έφτανε τα 850 άτοµα, µε τα περισσότερα από αυτά να έχουν πουληθεί ως δούλοι. Στο νησί βρίσκονται θαµµένα και τα µέλη του πληρώματος του αυστριακού πλοίου «Imperatrix» που τον Φεβρουάριο του 1907, πηγαίνοντας προς την Ινδία, ναυάγησε στα ανοιχτά του Ελαφονησίου.
Μια βόλτα στο νησί αξίζει σίγουρα τον κόπο/ Photo: Αμαλία Κωβαίου
Μια βόλτα πάνω στο νησί αξίζει σίγουρα την όποια ταλαιπωρία. Μπορείτε να περπατήσετε για 20’ µέχρι τον φάρο που βρίσκεται στην άκρη του νησιού όπου είναι χτισµένο το εκκλησάκι της Αγίας Ειρήνης. Ένα άλλο σηµείο που αξίζει να επισκεφθείτε είναι ο φάρος που βρίσκεται εκεί χτισµένος από το 1939 και έχει εµβέλεια 30 µίλια. Στη θέση του υπήρχε ένας µικρότερος, ο οποίος χτίστηκε µετά το τραγικό ναυάγιο του αυστριακού πλοίου.
Πολύ κοντά, 5 χλµ. βόρεια της παραλίας, υπάρχει η Μονή της Χρυσοσκαλίτισσας. Βρίσκεται πάνω σε έναν βράχο και είχε φρουριακή αρχιτεκτονική για να αποκρούει