Στον Κρότωνα ίδρυσε μια «οργάνωση» στην οποία έδωσε μορφή ηθικοθρησκευτικού κινήματος, επιστημονικής κοινότητας και πολιτικής «εταιρείας». Συνδέθηκε έτσι με την κατευθυνόμενη από τους αριστοκρατικούς πολιτική επιβολής του Κρότωνα στις γειτονικές περιοχές. Αυτό κορυφώθηκε με την καταστροφή της Σύβαρης από τους Κροτωνιάτες (511- 510 π.Χ.) . Αυτό το γεγονός προκάλεσε τεράστιες αντιδράσεις, έτσι ο Πυθαγόρας και οι οπαδοί του ανταγωνίστηκαν να μετοικήσουν στο Μεταπόντιο όπου πέθανε ο μεγάλος φιλόσοφος (στοιχεία από ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΛΕΞΙΚΟ, τ.8., ΕΚΔΟΤΙΚΗ ΑΘΗΝΩΝ) . Η ζωή και το έργο του Πυθαγόρα θα αποτελέσουν σύντομα θέμα ενός (τουλάχιστον…) άρθρου μας. Σήμερα θα ασχοληθούμε με μία πτυχή μόνο της πυθαγόρειας διδασκαλίας, συγκεκριμένα με την «πυθαγόρεια διατροφή». Πόσο αληθινά είναι όσα γράφονται για αρχές της χορτοφαγίας και του βιγκανισμού στον Πυθαγόρα;
Τι γράφεται για τον Πυθαγόρα και τη χορτοφαγία;
Περισσότερα και πιο κατατοπιστικά είναι όσα γράφει ο Ιάμβλιχος στο έργο του «Περί του Πυθαγορείου Βίου».
Ας δούμε μερικά από αυτά (παρ. 106 -109 στο έργο του).
Παραθέτουμε εδώ και το αρχαίο κείμενο της τελευταίας υποπαραγράφου (από λ. Ιδιαιτέρως έως απέναντί τους):
«… ιδία δε της θεωρητικοτάτοις των φιλοσόφων και ότι μάλιστα ακροτάτοις καθάπαξ περιήρει τα περιττά και άδικα των εδεσμάτων, μήτε οίνον όλως πίνειν μήτε θύειν ζώα θεοί. Μήτε καταβλάπτειν μηδ’ οτιούν αυτά, διασώζειν δε και την προς αυτά δικαιοσύνην επιμελέστατα». Στη συνέχεια γράφει ο Ιάμβλιχος:
«Με αυτό τον τρόπο έζησε κι εκείνος, αποφεύγοντας να τρέφεται με ζώα και προσκυνώντας αναίμακτους βωμούς προσπαθώντας να αποτρέψει και τους άλλους από τον φόνο των συγγενικών με μας ζώων και σωφρονίζοντας μάλλον τα άγρια ζώα και ημερώνοντας τα με λόγια και έργα χωρίς να τα βλάπτει με τιμωρίες…»
Αρχαίο κείμενο: «Και αυτός ούτω έζησεν, απεχόμενος της από των ζώων τροφής και τους αναιμάκτους βωμούς προσκυνών, και όπως μηδέ άλλοι αναιρήσωσι τα ομοφυή προς ημάς ζώα προθυμούμενος, τα τε άγρια ζώα σωφρονίζων μάλλον και παιδεύων δια λόγων και έργων, αλλ’ ουχί δια κολάσεως καταβλάπτων».
Κλείνοντας τη συγκεκριμένη παράγραφο ο Ιάμβλιχος γράφει: «Επίσης διέταξε τους πολιτικούς που έγραφαν τους νόμους να απέχουν από τα έμψυχα, επειδή αυτοί που θέλουν να εφαρμόζουν το δίκαιο μέχρις εσχάτων δεν θα έπρεπε βέβαια να αδικούν τα συγγενικά ζώα. Διότι, πώς θα μπορούσαν να πείσουν τους άλλους να είναι δίκαιοι, αν οι ίδιοι ήταν κυριευμένοι από πλεονεξία; Τα ζώα έχουν συγγενική σχέση με μας, αφού λόγω της κοινής ζωής, των στοιχείων τους και της σύστασης που δημιουργούν αναμειγμένα αυτά τα στοιχεία, συνδέονται με μας στα μέλη της ίδιας αδελφότητας. Στους υπόλοιπους, ωστόσο, επέτρεπε να τρώνε κάποια ζώα, όσοι δεν είχαν ζωή απόλυτα αγνή και αφιερωμένη στη θρησκεία και τη φιλοσοφία, αλλά και γι΄αυτούς όριζε κάποιο συγκεκριμένο χρόνο αποχής. Στους ίδιους θέσπισε ακόμα να μην τρώνε την καρδιά ούτε τον εγκέφαλο, και από αυτά να απέχουν όλοι οι Πυθαγόρειοι, γιατί είναι τα όργανα διακυβέρνησης και κάτι σαν σκαλί ή έδρα, θα λέγαμε της σκέψης και της ζωής».
Το αρχαίο κείμενο στο κομμάτι με bold: «…τοις μέντοι άλλοις επέτρεπε τινων ζώων άπτεσθαι όσοις ο βίος μη πάνυ ην εκκεκαθαρμένος και ιερός και φιλόσοφος και τούτοις χρόνον τίνα ώριζεν της αποχής ωρισμένον…»
Τέλος ο Πυθαγόρας συνιστούσε την αποφυγή της μολόχας, την αποχή από το μελανούρι και το λυθρίνι. Βλέπουμε δηλαδή ότι σύμφωνα με τον Πορφύριο και τον Ιαμβλίχο ο Πυθαγόρας, τόσο ο ίδιος όσο και οι πιο μυημένοι φιλόσοφοι και όσοι είχαν φτάσει στο ύψιστο σημείο διδασκαλίας δεν έτρωγαν έμψυχα, ενώ στους υπόλοιπους επιτρεπόταν να τρώνε κάποια ζώα, με συγκεκριμένο χρόνο αποχής.
Σύμφωνα δε με τον Γεώργιο Σακελλαρίου στο βιβλίο του «ΠΥΘΑΓΟΡΑΣ Ο ΔΙΔΑΣΚΑΛΟΣ ΤΩΝ ΑΙΩΝΩΝ» : «Ούτε πάρα πολύ, ούτε πολύ ολίγον να καταναλίσκεις έλεγεν, ως προς το ποτόν δ’ ο Πυθαγόρας δεν εκώλυε τους μαθητάς του από το να πίνουν οίνον ή να τρώγωσιν κρέας
(Διογένης Λαέρτιος ΙΙΙ, 37) , αφήνων εις αυτούς μόνοι να κατανοήσωσι τι το επωφελές, καθορίσας γνώμονας και κριτήρια ηθικής διαγωγής και ερμηνεύων τους λόγους της αληθείας των…».
Επίλογος
Αναμφίβολα ο Πυθαγόρας είναι ένας από τους μεγαλύτερους σοφούς όλων των εποχών. Και ναι μεν ο ίδιος και όσοι είχαν μυηθεί βαθιά στις διδασκαλίες του δεν έτρωγαν κρέας, όμως τουλάχιστον από όσα αναφέραμε, δεν προκύπτει, ούτε καν ως σύσταση, η αποχή από το κρέας, ούτε για τους μαθητές του. Όσες και όσοι βέβαια έχουν άλλη, τεκμηριωμένη, άποψη, ας την παραθέσουν. Ο καθένας και η καθεμία μπορούν να τρώνε ό,τι θέλουν και να μην τρώνε ό,τι δεν θέλουν, ωστόσο δεν έχουν δικαίωμα, ιδιαίτερα με το πρόσχημα ακτιβιστικών δράσεων, να στερήσουν οποιοδήποτε είδος τροφής από τους άλλους…
Πηγές: «ΠΡΟΣΩΚΡΑΤΙΚΟΙ: ΠΟΡΦΥΡΙΟΥ: Πυθαγόρου Βίος, ΙΑΜΒΛΙΧΟΥ: Περί του Πυθαγορείου Βίου» , ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΚΑΚΤΟΣ 1999
ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΣΑΚΕΛΛΑΡΙΟΥ: «ΠΥΘΑΓΟΡΑΣ, Ο ΔΙΔΑΣΚΑΛΟΣ ΤΩΝ ΑΙΩΝΩΝ», ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΙΔΙΟΘΕΑΤΡΟΝ, ΑΘΗΝΑ 1963