Παράμετροι όπως η ικανότητα να πάνε για ψώνια στο σούπερ μάρκετ, η ποσότητα ορισμένων μικρών σωματιδίων χοληστερόλης που κυκλοφορούν στο αίμα και το κάπνισμα φαίνεται πως αποκαλύπτουν καλύτερα το προσδόκιμο ζωής των ηλικιωμένων απ΄ότι συγκεκριμένες διαγνώσεις ασθενειών.
Σε αυτούς τους παράγοντες τουλάχιστον κατέληξε ένα νέο προγνωστικό μοντέλο μακροζωίας, το οποίο έχει την ιδιότητα να προβλέπει πόσες πιθανότητες έχει ένα άτομο άνω των 70 ετών να ζήσει δύο, πέντε ή 10 και χρόνια.
«Η συγκεκριμένη μελέτη σχεδιάστηκε για να προσδιορίσει τις πιο άμεσες πηγές της μακροζωίας» δήλωσε η δρ. Virginia Byers Kraus, καθηγήτρια στα τμήματα Ιατρικής, Παθολογίας και Ορθοπεδικής Χειρουργικής στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Duke και επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης που δημοσιεύτηκε στο eBioMedicine.
Η ερευνητική ομάδα ξεκίνησε την έρευνά της συνυπολογίζοντας 1.500 δείγματα αίματος από μια διαχρονική μελέτη της δεκαετίας του 1980 στην οποία συμμετείχαν ηλικιωμένοι. Τα δείγματα είχαν ληφθεί το 1992, όταν οι συμμετέχοντες ήταν τουλάχιστον 71 ετών, και στη συνέχεια αποθηκεύτηκαν στα Εθνικά Ινστιτούτα Υγείας (NIH). Παρότι ήταν προγραμματισμένη η καταστροφή τους, οι ερευνητές έφτασαν εγκαίρως για να τα μεταφέρουν για ανάλυση.
Οι συμμετέχοντες παρακολουθούνταν για αρκετά χρόνια και είχαν συμπληρώσει ερωτηματολόγια σχετικά με το ιστορικό υγείας και τις συνήθειές τους. Επιπλέον, τα δείγματα είχαν ληφθεί σε μια περίοδο που τα ευρείας χρήσης φαρμάκων όπως οι στατίνες, δεν ήταν τόσο διαδεδομένα, επιτρέποντας τα πιο ασφαλή συμπεράσματα.
Με επικεφαλής τον δρ. Κωνσταντίνο Αλιφέρη και τη δρ. Sisi Ma του Πανεπιστημίου της Μινεσότα, οι ερευνητές κατάφεραν να εμβαθύνουν στους παράγοντες υγείας, εντοπίζοντας ένα βασικό σύνολο 17 προγνωστικών μεταβλητών που επηρεάζουν τη μακροζωία.
Ένας από τους κύριους παράγοντες, σύμφωνα με την ανάλυση, σε κάθε ένα από τα σημεία αναφοράς της μελέτης – στα δύο, πέντε και 10 χρόνια μετά την αιμοληψία των συμμετεχόντων- ήταν η σωματική κινητικότητα, η οποία ορίστηκε ως η ικανότητα να εκτελούν τα ψώνια στο σούπερ μάρκετ ή δουλειές του σπιτιού. Παραδόξως, η εμφάνιση του καρκίνου ή της καρδιακής νόσου δεν ήταν μεταξύ των κύριων προβλεπτικών παραγόντων.
Όσον αφορά τα δύο χρόνια μετά τη στιγμή της αιμοληψίας τους, ο κυριότερος παράγοντας που σχετιζόταν με τη μακροζωία ήταν η άφθονη χοληστερόλη υψηλής πυκνότητας λιποπρωτεϊνών (HDL) – και όχι οποιαδήποτε HDL λιπίδια, αλλά μεγάλος όγκος πολύ μικρών σωματιδίων HDL.
Στα πέντε χρόνια μετά την αρχική αιμοληψία, απλώς και μόνο η νεότερη ηλικία ήταν προγνωστικό της μακροζωίας, μαζί με τη γνωστική λειτουργία. Και μεταξύ των μακροβιότερων επιζώντων – αυτών που έζησαν 10 χρόνια – ο καλύτερος προγνωστικός παράγοντας ήταν το ιστορικό καπνίσματος, με τους μη καπνιστές να ευνοούνται περισσότερο.
«Οι συγκεκριμένες μετρήσεις διευκρινίζουν και εμπλουτίζουν την κατανόηση των μηχανισμών που διέπουν τη μακροζωία και θα μπορούσαν να υποδείξουν τις κατάλληλες εξετάσεις και πιθανές παρεμβάσεις» κατέληξε η δρ. Kraus.
