Αμέσως μετά την εκδήλωση των ακραίων πλημμυρικών φαινομένων στους Δήμους Μαλεβιζίου και Σητείας στις 15 Οκτωβρίου, η Κυβέρνηση, υπό τις οδηγίες του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη, προέβη σε σειρά κινήσεων για τον σχεδιασμό και την υλοποίηση ενός ολοκληρωμένου σχεδίου στήριξης και αποκατάστασης για τις πληγείσες περιοχές, αλλά και για την ενημέρωση όλων των ενδιαφερομένων.
Πιο συγκεκριμένα, την αμέσως επόμενη ημέρα από την εκδήλωση του φαινομένου, κυβερνητικό κλιμάκιο υπό τον Αναπληρωτή Υπουργό Εσωτερικών, κ. Στέλιο Πέτσα, και τον Υφυπουργό στον Πρωθυπουργό, Αρμόδιο για Θέματα Κρατικής Αρωγής και Αποκατάστασης από Φυσικές Καταστροφές, κ. Χρήστο Τριαντόπουλο, επισκέφθηκε τους Δήμους Μαλεβιζίου και Σητείας, πραγματοποιώντας αυτοψία στις πληγείσες περιοχές και διευρυμένες συσκέψεις με τους τοπικούς αυτοδιοικητικούς και παραγωγικούς φορείς με αντικείμενο τον σχεδιασμό και την υλοποίηση της δέσμης μέτρων στήριξης και αποκατάστασης. Στο κυβερνητικό κλιμάκιο συμμετείχαν, επίσης, ο Γενικός Γραμματέας Χωρικού Σχεδιασμού και Αστικού Περιβάλλοντος, κ. Ευθύμιος Μπακογιάννης, ο Γενικός Γραμματέας Πολιτικής Προστασίας, κ. Βασίλης Παπαγεωργίου, η Γενική Γραμματέας Υποδομών, κ. Μαρία Έλλη Γεράρδη, η Γενική Γραμματέας Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, κ. Χριστιάνα Καλογήρου, και ο Γενικός Γραμματέας Αιγαίου και Νησιωτικής Πολιτικής, κ. Μανώλης Κουτουλάκης.
Την Τρίτη 18 Οκτωβρίου συνεδρίασε εκτάκτως η Κυβερνητική Επιτροπή Κρατικής Αρωγής, με θέμα την προώθηση των μέτρων στήριξης και αποκατάστασης των περιοχών της Κρήτης που επλήγησαν από τα πλημμυρικά φαινόμενα. Παράλληλα, από την πρώτη στιγμή, πραγματοποιήθηκαν επικοινωνίες και τηλεδιασκέψεις (α) μεταξύ του Υπουργείου Οικονομικών και της Περιφέρειας Κρήτης για ζητήματα επιχορήγησης των πληγεισών επιχειρήσεων και (β) μεταξύ του Γραφείου του Υφυπουργού στον Πρωθυπουργό, Αρμόδιου για Θέματα Κρατικής Αρωγής και Αποκατάστασης από Φυσικές Καταστροφές, και των παραγωγικών φορέων των πληγεισών περιοχών, για την παροχή διευκρινίσεων σχετικά με το σχέδιο στήριξης και αποκατάστασης.
Επίσης, το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών ενεργοποίησε την αρμόδια υπηρεσία και στελέχη της Γενικής Διεύθυνσης Αποκατάστασης Επιπτώσεων Φυσικών Καταστροφών (ΓΔΑΕΦΚ) βρίσκονται -από την πρώτη στιγμή- στο πεδίο συνεισφέροντας στη διαδικασία καταγραφής και αυτοψίας, ενώ, επιπρόσθετα, στελέχη του έχει διαθέσει και το Υπουργείο Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας στους οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης της περιοχής προς αξιοποίηση στο έργο που επιτελείται. Προς αυτή την κατεύθυνση, μετά από συνεργασία του Υφυπουργού στον Πρωθυπουργό και του Προέδρου του Οικονομικού Επιμελητηρίου Ελλάδος, το Επιμελητήριο πρότεινε δώδεκα μέλη του για συμμετοχή στο έργο των επιτροπών κρατικής αρωγής στη Σητεία, τα οποία και βρίσκονται στη διάθεση της Περιφέρειας Κρήτης.
Τέλος, απεστάλησαν άμεσα -όπως προβλέπεται- τα σχετικά ενημερωτικά έγγραφα και επιστολές από τα αρμόδια Υπουργεία προς την Περιφέρεια και τους Δήμους, προκειμένου να ενημερωθούν οι οργανισμοί τοπικής αυτοδιοίκησης για τις διαδικασίες για την οριοθέτηση της φυσικής καταστροφής, την επιχορήγηση των επιχειρήσεων και τη χορήγηση στεγαστικής συνδρομής, ενώ υπάρχει στενή συνεργασία του Υφυπουργού στον Πρωθυπουργό και των αρμόδιων φορέων με την Υπηρεσία Πολιτικής Αεροπορίας για την επισκευή των ζημιών που υπέστη το αεροδρόμιο Ηρακλείου.
Σε αυτό το πλαίσιο, τα μέτρα που δρομολογούνται, σε ένα πλαίσιο συνεργασίας μεταξύ των Υπουργείων Οικονομικών, Εσωτερικών, Υποδομών και Μεταφορών, Ανάπτυξης και Επενδύσεων, και Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, για τις πληγείσες περιοχές της Κρήτης είναι τα εξής:
1. Αποζημιώσεις για τις πρώτες ανάγκες των νοικοκυριών και για οικοσκευή
Στα πληττόμενα από την πλημμύρα νοικοκυριά καταβάλλονται, σε συνεργασία με τους δήμους, χρηματικά ποσά ανάλογα με την καταγραφή των ζημιών μέσω του Υπουργείου Εσωτερικών. Συγκεκριμένα, το Υπουργείο Εσωτερικών είναι αρμόδιο για την καταβολή των εξής αποζημιώσεων: (α) οικονομική ενίσχυση, ποσού 600 ευρώ, σε κάθε νοικοκυριό που έχει πληγεί η κύρια κατοικία του, για την κάλυψη των πρώτων αναγκών του, (β) επιπλέον ενίσχυση 600 ευρώ για τις πολύτεκνες οικογένειες που υπέστησαν ζημιά, (γ) επιπλέον οικονομική ενίσχυση 600 ευρώ στις πληγείσες οικογένειες για κάθε μέλος τους που είναι άτομο με ειδικές ανάγκες, (δ) οικονομική ενίσχυση ποσού μέχρι 6.000 ευρώ ανά νοικοκυριό, για την επισκευή ή την αντικατάσταση οικοσκευής της κύριας πληγείσας οικίας και (ε) οικονομική ενίσχυση 4.500 ευρώ σε άτομα που υπέστησαν αναπηρία από τραυματισμό στη φυσική καταστροφή. Αυτές οι οικονομικές ενισχύσεις πληγέντων από φυσικές καταστροφές είναι ακατάσχετες.
2. Πρώτη αρωγή έναντι επιχορήγησης των πληττόμενων επιχειρήσεων
Ενεργοποιείται η ηλεκτρονική πλατφόρμα arogi.gov.gr και χορηγείται πρώτη αρωγή έναντι επιχορήγησης για την αντιμετώπιση ζημιών, προς πληγείσες επιχειρήσεις και μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα φορείς, σύμφωνα με τα άρθρα 6 και 9 του ν. 4797/2021. Το ύψος της ενίσχυσης πρώτης αρωγής ανέρχεται σε 1.000 ευρώ για μικρό εύρος ζημιάς, 3.000 ευρώ για μεσαίο εύρος ζημιάς και 6.000 ευρώ για μεγάλο εύρος ζημιάς στα στοιχεία ενεργητικού τους. Στην ηλεκτρονική πλατφόρμα arogi.gov.gr εντάσσονται οι περιοχές (α) της Δημοτικής Ενότητας Σητείας του Δήμου Σητείας και (β) της Δημοτικής Ενότητας Γαζίου του Δήμου Μαλεβιζίου, οι οποίες έχουν κηρυχθεί σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης πολιτικής προστασίας και στις οποίες σημειώνεται το μεγαλύτερο μέγεθος καταστροφών. Η ενίσχυση πρώτης αρωγής αφορά μόνο σε επιχειρήσεις και μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα φορείς και όχι σε αγροτικές εκμεταλλεύσεις. Η καταβολή της ενίσχυσης πρώτης αρωγής γίνεται κατόπιν διασταύρωσης των στοιχείων των αιτούντων πρώτης αρωγής με τις αιτήσεις πληγέντων που έχουν υποβληθεί στην Περιφέρεια για την καταγραφή και εκτίμηση ζημιών από τις επιτροπές κρατικής αρωγής.
3. Προκαταβολή έναντι επιχορήγησης των πληττόμενων επιχειρήσεων
Χορηγείται προκαταβολή έναντι της συνολικής επιχορήγησης προς πληγείσες επιχειρήσεις -συμπεριλαμβανομένων των αγροτικών εκμεταλλεύσεων- και μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα φορείς από το Υπουργείο Οικονομικών, σε ποσοστό 25% της εκτιμηθείσας ζημιάς σε συνέχεια της χορήγησης της πρώτης αρωγής, ακολουθώντας τις προβλεπόμενες διαδικασίες που θέλουν η εν λόγω προκαταβολή να καταβάλλεται σε σύντομο χρονικό διάστημα μετά τη φυσική καταστροφή και σε συνέχεια της προεργασίας που πραγματοποιείται από τις επιτροπές κρατικής αρωγής της Περιφέρειας και τις αρμόδιες υπηρεσίες της Περιφέρειας.
4. Κρατική αρωγή για τις πληττόμενες επιχειρήσεις
Χορηγείται επιχορήγηση από το Υπουργείο Οικονομικών προς τις πληγείσες επιχειρήσεις έναντι της εκτιμηθείσας ζημιάς από τη φυσική καταστροφή, όπως αυτή προκύπτει από τις αυτοψίες και τις εκτιμήσεις των επιτροπών κρατικής αρωγής της Περιφέρειας, με τα τελικά ποσοστά να προσδιορίζονται την επόμενη περίοδο από την Κυβερνητική Επιτροπή Κρατικής Αρωγής και αφού ληφθούν υπόψη όλα τα σχετικά δεδομένα.
5. Παροχή στεγαστικής συνδρομής σε φυσικά και νομικά πρόσωπα για την αποκατάσταση κτιρίων και κτιριακών εγκαταστάσεων εντός της οριοθετημένης περιοχής
Με κοινή υπουργική απόφαση των εμπλεκόμενων Υπουργείων οριοθετούνται -αφού στείλουν όλα τα απαραίτητα στοιχεία οι οργανισμοί τοπικής αυτοδιοίκησης- οι πληγείσες περιοχές από τη φυσική καταστροφή και χορηγείται στεγαστική συνδρομή για την επισκευή/ανακατασκευή των κτιρίων μέσω της ΓΔΑΕΦΚ του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών.
6. Παράταση καταβολής και αναστολή είσπραξης φορολογικών υποχρεώσεων
Χορηγείται, από το Υπουργείο Οικονομικών, παράταση καταβολής και αναστολή είσπραξης των βεβαιωμένων οφειλών στη φορολογική διοίκηση για διάστημα έξι μηνών. Η παράταση θα αφορά στοχευμένα τις επιχειρήσεις που πιστοποιούνται ως πληγείσες με σχετική βεβαίωση της Περιφέρειας και εντάσσονται στο πλαίσιο της κρατικής αρωγής προς τις πληττόμενες επιχειρήσεις (ακολουθώντας όλες τις προβλεπόμενες διαδικασίες). Σε σχέση με τα φυσικά πρόσωπα, η παράταση χορηγείται σε αυτά που πιστοποιείται ότι έχουν υποστεί ζημιές στις κατοικίες τους με σχετική βεβαίωση του οικείου Δήμου, στο πλαίσιο της ένταξής τους στο σχήμα στήριξης της οικοσκευής με πόρους του Υπουργείου Εσωτερικών.
7. Ρύθμιση και αναστολή ασφαλιστικών εισφορών
Χορηγείται, από το Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων,αναστολή ασφαλιστικών υποχρεώσεων για έξι μήνες, με αντίστοιχη διαδικασία ρύθμισης αυτών, στοχευμένα για τις πληττόμενες από τη φυσική καταστροφή επιχειρήσεις, οι οποίες θα πιστοποιούνται ως πληγείσες με σχετική βεβαίωση της Περιφέρειας αφού θα εντάσσονται στο πλαίσιο της κρατικής αρωγής προς τις πληττόμενες επιχειρήσεις (ακολουθώντας όλες τις προβλεπόμενες διαδικασίες).
8. Αναστολή διενέργειας πράξεων αναγκαστικής εκτέλεσης
Χορηγείται, από το Υπουργείο Οικονομικών, αναστολή της διενέργειας κάθε πράξης αναγκαστικής εκτέλεσης επί της κινητής ή ακίνητης περιουσίας για έξι μήνες, στοχευμένα, για επιχειρήσεις που πιστοποιούνται ως πληγείσες από τη φυσική καταστροφή. Αφορά τις επιχειρήσεις που πιστοποιούνται ως πληγείσες από βεβαίωση της Περιφέρειας και εντάσσονται στο πλαίσιο της κρατικής αρωγής προς τις πληττόμενες επιχειρήσεις (ακολουθώντας όλες τις προβλεπόμενες διαδικασίες), και τα φυσικά πρόσωπα που πιστοποιείται ότι έχουν υποστεί ζημιές στις κατοικίες τους με σχετική βεβαίωση του οικείου Δήμου, στο πλαίσιο της ένταξής τους στο σχήμα στήριξης της οικοσκευής με πόρους του Υπουργείου Εσωτερικών.
9. Αναστολή συμβάσεων εργασίας
Διαμορφώνεται, από το Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, ειδικό σχήμα στήριξης της απασχόλησης για τις πληττόμενες από τη φυσική καταστροφή επιχειρήσεις των Δημοτικών Ενοτήτων Σητείας και Γαζίου, με την παροχή δυνατότητας αναστολής στις συμβάσεις εργασίας και με αντίστοιχο επίδομα προς τους εργαζόμενους των πληττόμενων επιχειρήσεων μέχρι την 31η Δεκεμβρίου 2022. Αφορά τις επιχειρήσεις που πιστοποιούνται ως πληγείσες με σχετική βεβαίωση της Περιφέρειας και εντάσσονται στο πλαίσιο της κρατικής αρωγής προς τις πληττόμενες επιχειρήσεις (ακολουθώντας όλες τις προβλεπόμενες διαδικασίες).
10. Αναστολή δηλωτικών υποχρεώσεων
Χορηγείται, από το Υπουργείο Οικονομικών σε συνεργασία με την Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων, παράταση δύο εβδομάδων πέραν της 31ης Οκτωβρίου 2022 ως προς την προθεσμία υποβολής δηλωτικών υποχρεώσεων για τον Δήμο Σητείας.
11. Αποζημίωση για τη συμμετοχή στις επιτροπές κρατικής αρωγής
Ενεργοποιείται, από το Υπουργείο Οικονομικών και το Υπουργείο Εσωτερικών, η πρόβλεψη για τη χορήγηση αποζημίωσης στα στελέχη που συμμετέχουν στις επιτροπές κρατικής αρωγής της Περιφέρειας, με στόχο -μέσα από την εν λόγω κινητροδότηση- να αυξηθεί ο αριθμός των συμμετεχόντων (και από άλλες περιοχές) και να μεγιστοποιηθεί η ταχύτητα υλοποίησης του έργου.
12. Έκτακτη χρηματοδότηση προς τους ΟΤΑ
Το Υπουργείο Εσωτερικών, από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων, προχώρησε -ήδη από τις 18 Οκτωβρίου- στην έκτακτη χρηματοδότηση 800.000 ευρώ προς τους Δήμους Μαλεβιζίου και Σητείας (400.000 ευρώ προς έκαστο Δήμο), για την αποκατάσταση των ζημιών που άφησαν πίσω τους τα έντονα καιρικά φαινόμενα της 15ης Οκτωβρίου 2022. Η χρηματοδοτική στήριξη, σε ένα πλαίσιο συνεργασίας με το Υπουργείο Ανάπτυξης και Επενδύσεων και το Υπουργείο Εσωτερικών, προς τους πληγέντες οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης για την αποκατάσταση ζημιών και για τη δημιουργία ανθεκτικών υποδομών θα συνεχιστεί, καθώς προχωρά και η ωρίμανση του σχεδιασμού από τους οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης.
