Η κήρυξη του Ελληνοϊταλικού Πολέμου, στις 28 Οκτωβρίου 1940, βρήκε τη V Μεραρχία στην Κρήτη.
Επιστρατεύθηκε άμεσα και σε λίγες μέρες ήταν έτοιμη για εκστρατεία. Στη V Μεραρχία ανήκαν το 14ο Σύνταγμα Πεζικού Χανίων, το 43 Σώμα Πεζικού Ηρακλείου, το 44 Σώμα Πεζικού Ρεθύμνου και λοιπές Μεραρχιακές Μονάδες (Λόχος Σκαπανέων, Λόχος Διαβιβάσεων κ.τλ.).
Η μετακίνηση της δύναμης –13.000 άνδρες και 4.500 κτήνη– έγινε με πλοίο από την Κρήτη στη Θεσσαλονίκη και από εκεί, έως τις 2 Δεκεμβρίου 1940, συγκεντρώθηκαν σταδιακά στην περιοχή του Αμυνταίου -Πτολεμαΐδας -Άργους Ορεστικού.
Το Γενικό Στρατηγείο, στις 19 Ιανουαρίου, να διαθέσει την V Μεραρχία στο Β’ Σώμα Στρατού (Β’ ΣΣ), που στη συνέχεια τη διατάσσει να μετακινηθεί στις 21 Ιαν. από το υψίπεδο της Κορυτσάς όπου βρισκόταν και μέχρι την 26η Ιαν. να έχει συγκεντρωθεί στην περιοχή Λεσκοβικίου.
Δείτε Επίσης
(Πηγή: facebook.com/MilitaryMuseumRethymno)
Η ιταλική επίθεση κατά της Κλεισούρας (που είχε ήδη καταληφθεί από τον Ελληνικό Στρατό την 11η Ιανουαρίου), «ανησυχεί» το Β’ Σώμα Στρατού, το οποίο διατάσσει την V Mεραρχία να κινηθεί και ν’ αναπτυχθεί στην περιοχή Κλεισούρας για ν’ αναλάβει ενεργό τομέα στην ζώνη ευθύνης του Β’ ΣΣ. Η Μεραρχία διατάσσεται να καταλάβει την κορυφογραμμή της Τρεμπεσίνα και στις 07:00 της 29ης Ιανουαρίου, εξορμά για την κατάληψη της κορυφογραμμής της Τρεμπεσίνας και μετά από σκληρό αγώνα καταλαμβάνει το υψ. 1923 συλλαμβάνοντας 173 Ιταλούς αιχμαλώτους και στην κατοχή της περνάει σημαντικό πολεμικό υλικό.
(Πηγή: facebook.com/MilitaryMuseumRethymno)
Οι Ιταλοί αντεπιτίθενται με σφοδρότητα με μαζικά πυρά πυροβολικού και αεροπορίας για ανακατάληψη του υψ. 1923, όμως η αυτοθυσία και ηρωισμός των Κρητών μαχητών δεν αφήνει περιθώρια στους Ιταλούς.
Η σφοδρή χιονοθύελλα δεν επιτρέπει την συνέχιση των επιχειρήσεων και πέρα από το υψ. 1923 προς το βόρειο τμήμα της Τρεμπεσίνας.
(Πηγή: facebook.com/MilitaryMuseumRethymno)
Το πρωί της 13ης Φεβ 1941 (σύμφωνα με τη διαταγή του Β’ ΣΣ για ανάληψη επιχειρήσεων προς Τρεμπεσίνα-Σεντέλι), κάτω από σφοδρή χιονοθύελλα τα τμήματα της V Μεραρχίας εξορμούν στην Τρεμπεσίνα και μέχρι τις 14:00 καταλαμβάνουν διαδοχικά το χ. Αρτζα Ντι Σόπρα, υψ. 1178, το χ. Αρτζα Ντι Μέτζο και το ύψωμα 710, ενώ νοτιότερα άλλα τμήματα της Μεραρχίας καταλαμβάνουν το ύψωμα 1816 επί της Τρεμπεσίνας.
(Πηγή: facebook.com/MilitaryMuseumRethymno)
Την επομένη στις 14 Φεβρουαρίου, συνεχίστηκε η επίθεση προς κατάληψη του υψώματος Πούντα Νόρντ στο βόρειο τμήμα του όρους Σεντέλι, χωρίς όμως αποτέλεσμα, ενώ παράλληλα σφοδρές αντεπιθέσεις του εχθρού για ανακατάληψη του υψώματος 1178 αποκρούονται με σοβαρές για τους Ιταλούς απώλειες.
Η επίθεση συνεχίζεται και την επόμενη ημέρα και ύστερα από σκληρό αγώνα «εκ του συστάδην», καταλαμβάνεται το ανατολικό τμήμα του υψώματος Πούντα Νορντ χωρίς να επιτευχθεί η ολοκλήρωσή του, ενώ προς την κατεύθυνση του αυχένα Μετζγκοράνης καταλήφθηκε στις 14:00 το χωρίο Μετζγκοράνη.
(Πηγή: facebook.com/MilitaryMuseumRethymno)
Λυσσώδεις αντεπιθέσεις του εχθρού για την ανακατάληψη του Πούντα Νόρντ και Μετζγκοράνης, τόσο κατά τη διάρκεια της ημέρας όσο και τη νύχτα 15/16 Φεβ. απέτυχαν. Οι Ιταλοί εγκατέλειψαν 200 νεκρούς και 500 αιχμαλώτους. Η κατάληψη του Πούντα Νόρντ ολοκληρώθηκε στις 16 Φεβρουαρίου.
Αλλεπάλληλες αντεπιθέσεις του εχθρού για την ανακατάληψή του καθώς επίσης και των υψωμάτων 1260 και 1178 αποκρούστηκαν με πολλές απώλειες και από τις δύο πλευρές.
Νέες αντεπιθέσεις των Ιταλών την νύκτα 16/17 Φεβ προς ανακατάληψη των υψωμάτων 1260 και Πούντα Νορντ αποκρούστηκαν από τους άνδρες της V Μεραρχίας με επιτυχία.
(Πηγή: facebook.com/MilitaryMuseumRethymno)
Η σφοδρότητα της κακοκαιρίας που επικρατούσε από τις 18 έως 25 Φεβρουαρίου δεν επέτρεψε να γίνουν μεταβολές στις κατεχόμενες θέσεις της Μεραρχίας και δεν επέτρεψε τη συνέχιση των επιχειρήσεων προς το όρος Σεντέλι.
Κατά την «Εαρινή Επίθεση» του Μουσολίνι (9 έως 26 Μαρτίου), η V Μεραρχία παρέμεινε ακλόνητη στις θέσεις της χωρίς να παραχωρήσει σπιθαμή εδάφους παρόλη την σφοδρότητα της Ιταλικής επίθεσης στον τομέα της.
Στις 13 Απριλίου 1941 άρχισε η σύμπτυξη της Μεραρχίας. Στις 23 Απριλίου έγινε ανακωχή με τους Γερμανούς. Από εκείνη την ημέρα μέχρι τις 25 Απριλίου έγινε η συνέχιση της σύμπτυξης και συγκέντρωση της Μεραρχίας στην περιοχή Χάνι Εμίν Αγά-Χάνι Λαγατόρια, όπου παρέδωσε τον οπλισμό της. Το διάστημα 10-17 Μαΐου 1941 η Μεραρχία έφθασε στην Πελοπόννησο (Ψαθόπυργο) και από εκεί στο Ναύπλιο–Άργος–Τρίπολη.
(Πηγή: facebook.com/MilitaryMuseumRethymno)
Στις 18-24/5/41 διαλύθηκε η Μεραρχία και έγινε κατανομή των οπλιτών σε διάφορες πόλεις και χωριά της Πελοποννήσου, καθότι απαγορεύτηκε από τους Γερμανούς, η κάθοδος τους στην Κρήτη. Μικρό μόνο ποσοστό των ανδρών της Μεραρχίας –επιτάσσοντας πλοιάρια–,και με δικές τους προσπάθειες θα καταφέρουν να μεταβούν στη Κρήτη για να υπερασπιστούν τη γενέτειρά τους έναντι της γερμανικής εισβολής.
Η V Μεραρχία από την είσοδό της στον αγώνα, στις 29 Ιανουαρίου, δοκιμάστηκε σκληρά και οι απώλειές της σε νεκρούς, αγνοούμενους τραυματίες και παγόπληκτους ξεπέρασαν τους 3.350 άνδρες.
Με πληροφορίες από τη Διεύθυνση Ιστορίας Στρατού του Γενικού Επιτελείου Στρατού
Όλες οι φωτογραφίες είναι από το αρχείο της Διεύθυνσης Ιστορίας Στρατού του ΓΕΣ και είναι έργα των Δημ. Χαρισιάδη και Π. Πουλίδης.
