Κατά τα χρόνια των εθνικοαπελευθερωτικών αγώνων στην Κρήτη κατά των τούρκων κατακτητών πολλοί Κρήτες μαρτύρησαν για την πίστη τους.
Ανάμεσά τους τα αδέρφια Αγγελής, Μανουήλ, Γεώργιος και Νικόλαος. Γεννήθηκαν στο χωριό Μέλαμπες Ρεθύμνου , από πλούσια οικογένεια και απολάμβαναν όλα τα προνόμια των Μωαμεθανών, διότι υποκρίνονταν τους Τούρκους. Το 1821 όμως, συντάχθηκαν με τους χριστιανούς και πολέμησαν γενναία για την ελευθερία της Πατρίδας.
Όταν επέστρεψαν στη γενέτειρα τους και πήγαν να πληρώσουν τους καθιερωμένους φόρους στους Τούρκους, τους κατάγγειλαν σαν αποστάτες του Μουσουλμανισμού στον Μεχμέτ Πασά του Ρεθύμνου. Συλλήφθηκαν και οδηγήθηκαν δεμένοι στην πόλη αυτή. Επειδή όμως δεν υπέκυψαν στις κολακείες των τυράννων και έμειναν σταθεροί στην πίστη, βασανίστηκαν με τον πιο φρικτό τρόπο. Τελικά στις 28-10-1824 τους αποκεφάλισαν μπροστά στη "Μεγάλη Πόρτα" του Ρεθύμνου. Οι τρεις κάρες απ' αυτούς τους Νεομάρτυρες, φυλάσσονται στον Ναό των Tεσσάρων Mαρτύρων στο Ρέθυμνο. Η μνήμη τους εορτάζεται τις 28 του Οκτώβρη
Εδώ κάποιες απεικονίσεις τους σε τοιχογραφίες στο ναό του Αγίου Μύρωνα στο ομώνυμο χωριό του νομού Ηρακλείου
Εδώ απεικονίζεται σε τοιχογραφία στο ναό του Αγίου Μύρωνα στο ομώνυμο χωριό του νομού Ηρακλείου
Στον κεντρικό δρόμο ανάμεσα στη Σητεία και το Πισκοκέφαλο είναι η φουρκολιά, μια ελιά που κατά την παράδοση από αυτήν κρεμούσαν(φούρκιζαν)συλληφθέντες επαναστάτες επί Ενετοκρατίας και Τουρκοκρατίας
Σύμφωνα με άλλη παράδοση :
Εκεί εμαρτύρησε ο μικρός Παντελεήμονας από το Πισκοκέφαλο που τα τελευταία χρόνια λατρεύεται σαν άγιος με το όνομα Νεομάρτυρας Παντελεήμων Σητείας.
Έζησε στον Κανένε, και στο μετόχι τους το σημερινό Παντέλι, έμαθε γράμματα στο κρυφό σκολειό από τον κρυβόμενο τότε εκεί Ι. Βιτσέντζο τον μετέπειτα άγιο Γεροντογιάννη. Αργότερα έμεινε στο Πισκοκέφαλο όπου παρακολούθησε το μουσουλμανικό σχολείο. Εκεί μιλούσε για τον Χριστό και εξόργισε τους μουσουλμάνους.Τον πήραν και τον κρέμασαν στη φουρκολιά τον βασάνισαν και στο τέλος τον αποκεφάλισαν.Τον έθαψαν στο Πισκοκέφαλο και το μνήμα του από μακριά λαμπύριζε σαν τον ήλιο. Όταν τον ξέθαψαν ευωδίαζαν τα οστά του που η μητέρα του τα πήγε στην Αθήνα.
Τα πιο πάνω είναι απλώς θρύλοι. Εδώ μια φανταστική αναπαράσταση,του κατά τον θρύλο μαρτυρίου.
cretanbull.blogspot.com
