Δείτε Επίσης
Στη μεγαλύτερη οικονομία του πλανήτη, το προσδόκιμο ζωής έπεσε σε χαμηλό 25ετίας. Αιτία δεν είναι μόνο η COVID-19
Η τελευταία ανακοίνωση των Κέντρων Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (CDC) των ΗΠΑ δεν αφήνει και πολλά περιθώρια παρερμηνειών. Οι Αμερικανοί δεν ζουν πλέον τόσο πολύ, όσο πριν.
Για δεύτερη συνεχή χρονιά, το προσδόκιμο ζωής στην μεγαλύτερη οικονομία του πλανήτη μειώθηκε σημαντικά.
Για την ακρίβεια «από 77 έτη το 2020 στα 76,4 έτη το 2021», σύμφωνα με τα CDC. Το 2019 εν τω μεταξύ ο μέσος όρος ήταν στα 79…
Η εικόνα που σκιαγραφούν τα νέα στοιχεία είναι σαν ο χρόνος στις ΗΠΑ να γυρνά πίσω στο 1996.
Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι οι ιατρικές εξελίξεις κατά το τελευταίο τέταρτο του αιώνα έχουν διαγραφεί, παρατηρεί ο Δρ Στίβεν Γουλφ, καθηγητής Οικογενειακής Ιατρικής και Υγείας του Πληθυσμού στο Πανεπιστήμιο Virginia Commonwealth.
Κάθε πέρσι και καλύτερα;
Τα ποσοστά θανάτων αυξήθηκαν σχεδόν για κάθε φυλετική και εθνοτική ομάδα.
Η θνησιμότητα στους άνδρες αυξήθηκε 14%, (από 39,5 θανάτους σε 45,1 ανά 100.000) και 15% στις γυναίκες (από 17,1 σε 19,6).
Το προσδόκιμο ζωής των δύο φύλων μειώθηκε περισσότερο από οκτώ και επτά μήνες αντίστοιχα.
Η μεγαλύτερη ποσοστιαία αύξηση θανάτων σημειώθηκε στην ηλικιακή κατηγορία 65 ετών και άνω, με άλμα 28% από το 2020 στο 2021. Όμως το φαινόμενο δεν περιορίζεται στην τρίτη ηλικία.
Σύμφωνα με τη μελέτη, η θνησιμότητα αυξήθηκε και στις νεότερες ηλικίες. Τάση που είχε αρχίσει να καταγράφεται μια δεκαετία πριν από την πανδημία, τονίζουν οι ειδικοί. Όμως η COVID-19 δείχνει να λειτούργησε την τελευταία διετία ως επιταχυντής.
Η συνολική εικόνα δείχνει να επιβεβαιώνει ευρήματα άλλων μελετών, βάσει των οποίων τα ποσοστά πρόωρων θανάτων στις ΗΠΑ είναι υψηλότερα συγκριτικά με άλλες μεγάλες και εύπορες χώρες.
Χάσμα που καταγράφεται εδώ και χρόνια, διευρύνθηκε εν μέσω πανδημίας και κατά πολλούς ειδικούς αποτελεί ένα σαφές προειδοποιητικό σήμα για τη σύγχρονη Αμερική.
«Τούτων λεχθέντων», τόνισε ο στατιστικολόγος των CDC Κέθεν Κοτσάνεκ, το 2021 στις ΗΠΑ «δεν ήταν μια καλή χρονιά».
Οι κύριες παθολογικές αιτίες θανάτου παρέμειναν σε μεγάλο βαθμό ίδιες μεταξύ 2020 και 2021. Κυρίαρχες και με αυξητική τάση ήταν κατά σειρά οι καρδιακές παθήσεις, ο καρκίνος και η COVID-19.
Οι θάνατοι Αμερικανών που αποδόθηκαν άμεσα στον κοροναϊό αυξήθηκαν κατά 20% πέρυσι, συγκριτικά με την προηγούμενη χρονιά. Τάση που αποδίδεται πρωτίστως στα χαμηλά ποσοστά εμβολιασμού.
Εκτιμάται πάντως ότι η πανδημία συμπαρέσυρε προς τα πάνω τη θνησιμότητα από τις έτερες δύο κυρίαρχες αιτίες, λόγω καθυστέρησης σημαντικών εξετάσεων και θεραπειών, κατακλυσμού των ήδη υποστελεχωμένων νοσοκομείων με ασθενείς και, στην περίπτωση καρδιολογικών προβλημάτων, πιθανές επιπλοκές σε άτομα που νόσησαν με κοροναϊό.
Συνολικά, οι 8 από τις 10 κύριες αιτίες θανάτου παρουσίασαν στατιστικά σημαντική αύξηση το 2021 σε σχέση με το 2020, συμπεριλαμβανομένων των ακούσιων τραυματισμών και των εγκεφαλικών επεισοδίων.
Μόνο η νόσος Αλτσχάιμερ και οι χρόνιες παθήσεις του κατώτερου αναπνευστικού συστήματος σημείωσαν κάποια πτώση.
Τις αρνητικές συνέπειες στην υγεία επιτείνουν εν τω μεταξύ παράγοντες που σχετίζονται με τη διατροφή, τον τρόπο ζωής και το βιοτικό επίπεδο, όπως η ιδιαίτερα αυξημένη στις τάξεις των Αμερικανών παχυσαρκία (41,9% των ενηλίκων και 17% παιδιών και εφήβων ηλικίας 2-19 ετών)
Ένας από τους λόγους που έχει αρχίσει πάντως να διαμορφώνει δραστικά τον συνολικό «χάρτη» της δημόσιας υγείας (και) στις ΗΠΑ είναι η επιβάρυνση της ψυχικής υγείας.
Όπως δείχνουν τα στοιχεία, τα ποσοστά θανάτου από χρόνια ηπατική νόσο και κίρρωση, που συχνά σχετίζονται με την κατανάλωση αλκοόλ, αυξήθηκαν κατά τη διάρκεια της πανδημίας.
Περίοδος κατά την οποία σημείωσαν θεματική άνοδο οι πωλήσεις οινοπνευματωδών, στο φόντο των ψυχολογικών και οικονομικών πιέσεων για μεγάλο μέρος του πληθυσμού.
Όμως ένας από τους λόγους που ώθησαν το προσδόκιμο ζωής στις ΗΠΑ στο χαμηλότερο επίπεδο των τελευταίων 25 ετών είναι η αύξηση κατά 16% της θνησιμότητας από τη χρήση ναρκωτικών και εν γένει ψυχοτρόπων ουσιών.
Μέσα στο 2021 καταγράφηκαν 106.699 θάνατοι από υπερβολική δόση (32,4 ανά 100.000 άτομα), από 91.799 θανάτους (28,3 ανά 100.000) που ήταν το 2020.
Αυτό αποδίδεται σε μεγάλο βαθμό στην αυξανόμενη επιδημία των οπιοειδών και στην εκτεταμένη χρήση φαιντανύλης στις ΗΠΑ, ακόμη και λόγω εθισμού σε αναλγητικά και ηρεμιστικά φάρμακα.
Πλέον οι θάνατοι από ατύχημα, στους οποίους συγκαταλέγονται και όσοι αποδίδονται σε υπερβολική δόση, ήταν η τέταρτη μεγαλύτερη αιτία θανάτου στις ΗΠΑ.
Ο παράγοντας των ανισοτήτων
Τα στοιχεία του CDC δείχνουν ότι τα ποσοστά θανάτων σε λευκούς το 2021 (7%) ήταν αυξημένα σε σύγκριση με αυτά στις τάξεις των περισσότερων μειονοτήτων -αν και οι μεν συνεχίζουν να ζουν κατά μέσο όρο περισσότερο από τους δε.
Αυτή η αλλαγή των δεδομένων κατά την περσινή χρονιά αποδίδεται κυρίως στην COVID-19 και, κατ’ εκτίμηση, στα ποσοστά εμβολιασμού.
Παρ’ όλα αυτά, υπάρχουν δύο μειονότητες που συνέχισαν και το 2021 να έχουν «τραγικές απώλειες», όπως και στο πρώτο έτος της πανδημίας.
Οι αυτόχθονες, στις οποίες περιλαμβάνονται οι Ινδιάνοι της Αμερικής και οι ιθαγενείς στην Αλάσκα, έχουν υποφέρει τα χειρότερα.
Το προσδόκιμο ζωής τους μειώθηκε στα 65,2 έτη, από 71,8 που ήταν το 2019. Το φαινόμενο δεν είναι τυχαίο…
Ένα στα τέσσερα μέλη αυτών των κοινοτήτων ζει κάτω από το όριο της φτώχειας. Αυτό πρακτικά σημαίνει υποβαθμισμένο βιοτικό επίπεδο και ανεπαρκή πρόσβαση στην υγειονομική περίθαλψη.
Σε μεγάλο βαθμό, αυτό είναι απόρροια αθετημένων κυβερνητικών υποσχέσεων για τη στήριξή τους.
Γενικά, προειδοποιούν οι ειδικοί, ακόμη κι όταν οι θάνατοι που σχετίζονται άμεσα ή έμμεσα με την COVID-19 μειωθούν, πιθανόν ίσως από φέτος, μια από τις μεγαλύτερες προκλήσεις για τη βελτίωση του προσδόκιμου ζωής στις ΗΠΑ θα παραμείνουν οι διευρυνόμενες ανισότητες, κοινωνικές και οικονομικές.
Ζητείται λύση
Όλο και περισσότεροι τονίζουν την αναγκαιότητα επανεξέτασης της πολιτικής σε μια σειρά τομέων: ενίσχυση του συστήματος υγειονομικής περίθαλψης -όπου εντοπίζονται «τυφλά» σημεία και ως προς την ψυχική υγεία και συναφείς διαταραχές που συνδέονται με κοινωνικές και οικονομικές πιέσεις- ποιοτική εκπαίδευση, προσιτή στέγαση, πρόσβαση σε υγιεινά τρόφιμα, μείωση της εισοδηματικής ανισότητας, αυστηρότερο ρυθμιστικό πλαίσιο σε ρυπογόνες βιομηχανίες.
«Πρέπει να πάρουμε μια απόφαση σχετικά με το αν απλά θα αποδεχτούμε αυτές τις απώλειες, ότι οι Αμερικανοί θα είναι λιγότερο υγιείς από τους ανθρώπους σε άλλες πλούσιες χώρες και θα ζουν λιγότερο ή εάν θα πρέπει να κάνουμε κάτι γι’ αυτό», τονίζει χαρακτηριστικά στην USA Today o Δρ. Γουλφ.
Το θέμα, υπογραμμίζει, «δεν είναι ότι δεν υπάρχουν λύσεις. Αυτό που λείπει είναι η πολιτική βούληση». Κάτι που, φυσικά, δεν περιορίζεται μόνο εντός των αμερικανικών συνόρων…
