Κείμενο: Γεωργιος Χουστουλακης
Είναι όντως τα χαμοκάρυδα της Κρήτης, ένα είδος μύκητα όπως αναφέρουν κάποιοι που φυεται τον χειμώνα κάτω από τις αλαδανιες στα Χανιά;
Να είναι άραγε τα χαμοκάρυδα οι κρόκοι που χρησιμοποιούν στη μαγειρική; Χαμοκαρυδα τα λένε κάποιοι κι αυτά!
Πολλά λοιπόν ακούμε για τα μυστηριώδη αυτά φυτά, συγκεκριμένα για τον βολβό του φυτού, αλλά λίγοι γνωρίζουν το θέμα, ποια τελικά είναι τα αληθινά χαμοκάρυδα της Κρήτης, και περισσότερο οι νέοι, καθ' ότι το φυτό αυτό τείνει να εξαφανιστεί τώρα και πολλά χρονια, οπότε μοναχα οι παλαιωτεροι στα ορεινα της Κρητης το εχουν κατα νου, αφου το εχουν δοκιμασει στην νεανικη τους ηλικια σαν εκλεκτη ιδιαιτερη τροφή!
Η κατηγορια που ανηκει το φυτο λεγεται pumpere lifere, και ειναι ποα πολυετης.
Υπάρχουν διάφορες κατηγορίες στην οικογένεια, και σε συτήν ανήκουν και οι κορδοκαρές.
Δείτε Επίσης
Ο λαός τα ονομάζει "χαμοκάρυδα", η "αυλοκάρυδα" ή "αρκαλόψωμα", "λεπτοκάρυδα" η "μάνες" .
Είνα ένα χαμηλό φυτό που το προδίδουν κυρίως τα άνθη του, τα οποία ανθίζουν Απρίλιο με Μάιο.
Το φυτό φυεται σε ορεινές ή ημιορεινές ζώνες, σε χερσαία ακαλλιεργητα χωράφια, στις άκρες των δρόμων, η ακόμα και σε καλληεργημενα χωράφια με ελαφρύ αλέτρι.
Το χαμοκάρυδο το συναντάμε σε πολύ μικρούς πληθυσμούς στη φύση, γιαυτό εξ άλλου είναι δυσεύρετο, και θεωρείται εξαιρετικά σπάνιο φυτό.
Είναι φυτό που τρώγεται η ρίζα του, που μοιάζει σε μορφή σε μέγεθος με καρύδι, η με πατάτα, αλλά και τα φύλλα του γίνονται τσιγαριστά.
Τα χαμοκάρυδα τρωγοντα ωμά αλλά και ψητά στα κάρβουνα. Θεωρείται εκλεκτικός "μεζές", αφού έχει μια ιδιαίτερη γεύση και είναι η αιτία που είχε και έχει πολλούς φανατικούς φίλους!
Για να το βρει κανείς θα πρέπει να είναι έμπειρος ώστε να το αναζητήσει στους ειδικούς τόπους που φυεται, αφού πρώτα αναγνωρίσει το ιδιαίτερο φυλλωμά του!
Στη συνέχεια να σκάψει στη ρίζα του φυτού, περίπου από 10 με 20 εκατοστά στο έδαφος, για να αποκαλυφθεί το χαμοκάρυδο!
μοκάρυδου! Κι αυτό επειδη πολλές φορές ηταν σχεδόν επιφανειακό, το ξεπατωνοταν εύκολα!
Φυσικά σε όποιον τύχαινε, το καθάριζε επιτόπου και το έτρωγε!
Για να φας ένα χαμοκάρυδο, θα πρέπει πρώτα να το πλύνεις από τα χώματα, να καθαρισεις τον σκούρο φλοιό εξωτερικά, και στη συνέχεια να αφαιρέσεις εσωτερικά την λεγόμενη "καρδιά", που είναι ένας νευρώνας το σκληρό τμήμα του χαμοκάρυδου, και το υπόλοιπο φυσικά τρώγεται.
Δεν θα πρέπει να παραλείψω να πω, οτι τα δύσκολα φτωχά χρόνια, τα παιδιά που εβοσκαν τα ζώα τους στην εξοχή στα χωριά, είχαν κατά νουν τα χαμοκάρυδα, όπως και οτιδήποτεαλκι από τη φύση τρώγεται. Ήταν χαρά τους να τα βρουν και να τα γευτούν επιτόπου καθ ότι η πείνα… δεν έκανε αστεία!
Άλλες φορές απλώς γέμιζαν τις τσέπες τους, και στο σπίτι αργά τα έβαζαν στην χόβολη, όπως έκαναν και με τα κάστανα της άποψης που ήταν τα βελάνια, όπως έκαναν με τον μαύρο βολβό της ξινίδας κλπ.
Είχα όμως την τύχη προσωπικά, να ανακαλύψω επιτέλους αυτό το σπάνιο φυτό, στα ορεινά της Κρήτης, που τεινεί και προς εξαφάνιση. Έτσι σας παραθέτω το φωτογραφικό υλικό, και ελπίζω να ευνοήσουν οι χρονιές, να ήμαστε καλά, ώστε να βρω περισσότερα χαμοκάρυδα, και να τα βάλω μαζί με τα φύλλα σε γιαχνί φαγητό, αρνάκι η μοσχαράκι, να δω αν αληθεύει ότι πράγματι παίρνει μια ιδιαίτερη νοστιμιά το φαί, όπως μου λένε, σαν μια άλλη τρούφα!
Το ίδιο μου λένε οι παλιοί πως νοστιμεύει και με το κερατολάχανο, αλλά και με το αγκινάρακι του φυτού εδάφους της ακολιάς καθαρισμένο!
