Τη μεγάλη αναδρομική έκθεση της σπουδαίας ελληνίδας φωτογράφου Έλλης Σουγιουλτζόγλου-Σεραϊδάρη, της διακεκριμένης Nelly’s, εγκαινίασε σήμερα η Πρόεδρος της Δημοκρατίας Κατερίνα Σακελλαροπούλου στο Μουσείο Μπενάκη.
«Μιας γυναίκας που καταπιάστηκε με μια τέχνη, η οποία στις πρώτες δεκαετίες του 20ου αιώνα θεωρείτο κατ’ εξοχήν ανδρική, και την υπηρέτησε με τόλμη και έμπνευση» ανέφερε η Πρόεδρος της Δημοκρατίας.
«Το εντυπωσιακό εύρος της θεματικής της, η χρήση νέων τεχνικών και μέσων που θα απέδιδαν καλύτερα το όραμά της, οι πειραματισμοί της με την έγχρωμη φωτογραφία, δίνουν το μέτρο μιας ανήσυχης δημιουργού που επιδίωκε τη συνεχή διεύρυνση των οριζόντων της. Συγχωνεύοντας γνώση και εμπειρία για να αποδώσει την εσωτερικότητα των μοντέλων της, μας έδωσε την περίφημη σειρά με τις γυμνές ή ημίγυμνες φωτογραφίες χορού που τράβηξε στην Ακρόπολη αποτυπώνοντας με έξοχο τρόπο την ελευθερία και την χάρη της κίνησης· τα πορτρέτα γνωστών Αθηναίων και ομογενών που φιλοτέχνησε εδώ και στην Αμερική, μέσα από τα οποία συγκροτείται ένα πολύ σημαντικό αρχείο της αθηναϊκής κοινωνίας και της ελληνικής ομογένειας· τη σειρά «Παραλληλισμοί», στην οποία επιχείρησε να συγκρίνει προσωπογραφικά βοσκούς και κοπέλες της ελληνικής υπαίθρου με αρχαία ελληνικά γλυπτά. Φωτογράφησε πρόσφυγες λίγο μετά την άφιξή τους στην Ελλάδα, ευαίσθητη στον πόνο τους, καθώς ήταν πρόσφυγας και η ίδια.
Απεικόνισε με λυρική λιτότητα ταπεινές, λαϊκές συνοικίες της πρωτεύουσας, χωριά, νησιώτικους οικισμούς. Μας έδωσε ένα καταπληκτικό σύνολο από φωτογραφίες αρχαίων ναών, μνημείων και αρχαιολογικών τόπων, αντίγραφα των οποίων κοσμούν το Προεδρικό Μέγαρο. Σε αυτές το φως συνομιλεί με τους μαρμάρινους όγκους, αναδεικνύοντας την ελαφράδα τους μέσα στο ελληνικό τοπίο, αλλά και την επιβλητικότητα της παρουσίας τους «που μας σκεπάζει ολόκληρους», για να χρησιμοποιήσω μια φράση του Γιώργου Σεφέρη από τον διάλογό του με τον Κωνσταντίνο Τσάτσο. Η ικανότητά της να αποδίδει την ενέργεια και τη μοναδικότητα των χώρων, τους οποίους απαθανάτιζε με τον φακό της, είναι εξάλλου έκδηλη και στην ενότητα των αρχιτεκτονικών, όπως θα μπορούσαμε να τις ονομάσουμε, φωτογραφιών της από τη Νέα Υόρκη».
«Εκφράζοντας με τον πιο χαρακτηριστικό τρόπο μια ιδέα για την ελληνικότητα κυρίαρχη κατά τη δεκαετία του 1930, την αξιοποίηση, δηλαδή, και την ανάδειξη των βαθύτερων και αναλλοίωτων στον χρόνο στοιχείων της ελληνικής ιδιοπροσωπίας, η Nelly’s έθεσε με τον δικό της, απόλυτα αναγνωρίσιμο τρόπο, το ζήτημα της ισορροπίας νεωτερικότητας και παράδοσης. Στο έργο της, το παρελθόν χάνει την άκαμπτη στερεότητά του, καθώς ανανεώνεται, μετασχηματίζεται και αναδημιουργείται σε ένα παρόν το οποίο έχει πάντοτε την προτεραιότητα. Οι αναφορές της στην κλασική παράδοση είναι μεν σταθερές αλλά ποτέ στατικές.
Γεφυρώνοντας τη διάσταση ιστορικού και αισθητικού στοιχείου, το «ελληνοκεντρικό» έργο της εκφράζει ταυτόχρονα την αιωνιότητα και την παροδικότητα, την ουσία και τον μετασχηματισμό. Αυτή νομίζω είναι και η σημασία της προσφοράς της, πέρα από την καλλιτεχνική και τεκμηριωτική αξία των εικόνων της: ότι άντλησε από την αρχετυπική μήτρα του ελληνισμού για να δημιουργήσει ένα ολοζώντανο, πολυσύνθετο, και εμφατικά ριζωμένο στο παρόν φωτογραφικό έργο.
Θα ήθελα να συγχαρώ το μουσείο Μπενάκη που σήμερα, 25 χρόνια μετά τον θάνατο της Nelly’s, την επανασυστήνει στο σύγχρονο κοινό, παρακολουθώντας δημιουργικά την πλούσια, ελεύθερη και ανήσυχη καλλιτεχνική διαδρομή αυτής της κλασικής και ταυτόχρονα μοντέρνας ελληνίδας και ευρωπαίας φωτογράφου», ανέφερε στον χαιρετισμό της η Πρόεδρος της Δημοκρατίας.
ΑΠΕ-ΜΠΕ
