Νότης Μαριάς, Πρόεδρος του Κόμματος Ελλάδα -Ο Άλλος Δρόμος, Καθηγητής Θεσμών της Ευρωπαϊκής Ένωσης στο Πανεπιστήμιο Κρήτης, πρώην Ευρωβουλευτής, notismarias@gmail.com
Η επίσκεψη Μπάιντεν στο Κίεβο (https://www.kathimerini.gr 20/2/2023), με την σιωπηρή έγκριση της Μόσχας η οποία ειδοποιήθηκε από την αμερικανική πλευρά (https://www.theguardian.com 20/2/2023) λίγες ώρες πριν την επιβίβαση του Αμερικανού Προέδρου στο τρένο που θα τον μετέφερε από την Πολωνία στο Κίεβο, αναμφίβολα αποτέλεσε μια σημαντική εξέλιξη στο πεδίο του πολέμου στην Ουκρανία. Και αυτό γιατί επιβεβαίωσε αυτό που ορισμένοι από εμάς είχαμε τονίσει από την πρώτη στιγμή του ξεσπάσματος του πολέμου στην Ουκρανία, ότι ο πόλεμος ήρθε για να μείνει και να διαρκέσει πολλά χρόνια. Κατά την επίσκεψή του στο Κίεβο ο Μπάιντεν ανακοίνωσε νέο πακέτο 500 εκατ. δολαρίων για την Ουκρανία προκειμένου να μπορέσει να προμηθευθεί αμερικανικά όπλα. Και το «τεφτέρι» των ΗΠΑ αλλά και των άλλων δυτικών δυνάμεων, που απλόχερα δίνουν «βοήθεια» με το αζημίωτο βέβαια στην Ουκρανία, συνεχίζει να γεμίζει αυξάνοντας τον λογαριασμό που θα κληθεί τελικά να πληρώσει ο Ουκρανικός λαός σε λίγα χρόνια καθώς ο Ζελένσκι έχει δανειστεί δεκάδες δις ευρώ από τη Δύση, δάνεια τα οποία τα δυτικά μέσα τα παρουσιάζουν με τον μανδύα της δήθεν βοήθειας. Αρπάζοντας το παράθυρο ευκαιρίας που άνοιξε η επίσκεψη Μπάιντεν στο Κίεβο αμέσως μετά κατέφθασε και η Μελόνι (https://www.governo.it 21/2/2023). Και ενώ τα φώτα της δημοσιότητας έπεσαν στην επίσκεψη Μπάιντεν, στα ψιλά πέρασε η επίσκεψη της διευθύντριας του ΔΝΤ Κρισταλίνας Γκεοργκίεβα στο Κίεβο στις 21 Φεβρουαρίου 2023 https://www.imf.org/en 21/2/2023 Press Release No. 23/48), η οποία συναντήθηκε με τον Ζελένσκι αλλά και με τον Διοικητή της Κεντρικής Τράπεζας της Ουκρανίας (NBU) που μάταια προσπαθεί να μαζέψει τα ασυμμάζευτα μιας και η χώρα έχει κυριολεκτικά χρεοκοπήσει. Όχι βέβαια ότι τα πράγματα ήταν καλά και πριν την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία αφού το Κίεβο ήταν τακτικός πελάτης του ΔΝΤ αλλά και της ΕΕ που χορηγούσαν αφειδώς πακέτα αρκετών δις δολαρίων και ευρώ στην Ουκρανία. Αντικείμενο της συνάντησης της Γκεοργκίεβα ήταν η νέα δανειοδότηση της Ουκρανίας από το ΔΝΤ ύψους 15 δις δολαρίων (https://www.reuters.com 21/2/2023).Το όλο σκηνικό προετοιμάστηκε σε τεχνικό επίπεδο λίγες μέρες πιο πριν και απλά ανέμενε το ΟΚ από τον Μπάιντεν. Έτσι λίγο πριν την επίσκεψη του Μπάιντεν στο Κίεβο, αυτή τη φορά στη Βαρσοβία έλαβε χώρα στις 17/2/2023 η συνάντηση εκπροσώπων του ΔΝΤ με την οικονομική ηγεσία της Ουκρανίας προκειμένου να εξεταστεί η εφαρμογή του μνημονίου που επιβλήθηκε στην Ουκρανία στο πλαίσιο του Προγράμματος Παρακολούθησης με Συμμετοχή του Συμβουλίου (PMB- Program Monitoring with Board Involvement), τετράμηνης διάρκειας. Στη συνάντηση από ουκρανικής πλευράς συμμετείχαν ο Διοικητής της NBU, Pyshnyy, ο υπουργός Οικονομικών Marchenko, και άλλοι ανώτεροι δημόσιοι αξιωματούχοι (https://www.imf.org 17/2/2023) και από πλευράς ΔΝΤ υψηλόβαθμα στελέχη του. Και φευ, σε αντίθεση με τα όσα συνέβησαν επί μνημονίου στην Ελλάδα με το ΔΝΤ, αυτή τη φορά το Ταμείο τα βρήκε όλα εντάξει και έκλεισε την αξιολόγηση του εν λόγω Προγράμματος. Και όχι μόνο αυτό αλλά άναψε και το πράσινο φως για την εκ νέου δανειοδότηση της Ουκρανίας που αποτέλεσε αντικείμενο της παραπάνω συνάντησης της Γκεοργκίεβα καθώς όπως τονίστηκε από το ΔΝΤ «η ολοκλήρωση της πρώτης και τελικής αναθεώρησης, η οποία υπόκειται σε έγκριση από τη Διοίκηση του ΔΝΤ, ανοίγει το δρόμο για την έναρξη των συζητήσεων για ένα πρόγραμμα πλήρως υποστηριζόμενο από το ΔΝΤ» https://www.imf.org/en 17/2/2023 Press Release No. 23/46). Μάλιστα όπως ανακοινώθηκε από πλευράς ΔΝΤ «η απόδοση στο πλαίσιο του PMB ήταν ισχυρή», δίνοντας τα εύσημα στους ουκρανούς αξιωματούχους αφού «λόγω των κοινών προσπαθειών της κυβέρνησης της Ουκρανίας και της Εθνικής Τράπεζας της Ουκρανίας, έχουν επιτευχθεί όλοι οι ποσοτικοί και ενδεικτικοί στόχοι του τέλους Δεκεμβρίου, όπως και οι πέντε διαρθρωτικοί δείκτες αναφοράς τέλους Ιανουαρίου». Και για να μην υπάρχουν αυταπάτες για το ποιος θα πληρώσει το μάρμαρο το ΔΝΤ επισημαίνει ότι όλα αυτά «περιλάμβαναν την υποβολή στη Βουλή δέσμης σχεδίων φορολογικών νόμων με στόχο την αύξηση των εσόδων και τη λήψη μέτρων από το Υπουργείο Οικονομικών για την αντιμετώπιση των καθυστερούμενων οφειλών». Και αφού το Ταμείο έκανε μνεία και «στη λήψη μέτρων για ένα δίχτυ κοινωνικής ασφάλειας», μπήκε στο ψητό σε σχέση με τα ασημικά της Ουρανίας απαιτώντας «τη σύσταση του εποπτικού συμβουλίου της Naftogaz και τη συμφωνία για τα βασικά στοιχεία των διαγνωστικών Εκθέσεων για τον τραπεζικό τομέα». Και όλα αυτά παρότι το 2022, η ουκρανική οικονομία συρρικνώθηκε κατά 30%, ενώ οι βραχυπρόθεσμες προοπτικές έχουν επιδεινωθεί μετά την έγκριση του PMB τον Δεκέμβριο, μεταξύ άλλων λόγω επιθέσεων σε υποδομές ζωτικής σημασίας. Παρά ταύτα το ΔΝΤ επιμένει στην γνωστή φορομπηχτική του πολιτική απαιτώντας ενίσχυση των φορολογικών εσόδων επιβάλλοντας στην Ουκρανία το «καθήκον να δημιουργήσει δημοσιονομικό χώρο για επισκευές που σχετίζονται με τον πόλεμο και ισχυρότερο δίχτυ κοινωνικής ασφάλειας, χωρίς να αφήνει περιθώρια για μέτρα που διαβρώνουν τα φορολογικά έσοδα».
Αναφερόμενο το Ταμείο στην ευρωπαϊκή προοπτική της Ουκρανίας επισημαίνει ότι ένα πλήρες πρόγραμμα του ΔΝΤ θα υποστηρίξει τις προσπάθειες της ουκρανικής κυβέρνησης για ένταξη στην ΕΕ.
Και καθώς βέβαια ένταξη στην ΕΕ τρίτων χωρών δεν μπορεί να γίνει όταν αυτές έχουν «τα χάλια τους» σε θέματα δημοκρατίας, κράτους δικαίου και ανθρωπίνων δικαιωμάτων, το ΔΝΤ επισημαίνει με νόημα ότι «οι ουκρανικές αρχές σημειώνουν πρόοδο στις μεταρρυθμίσεις για την ενίσχυση της διακυβέρνησης και του κράτους δικαίου καθώς και στην καταπολέμηση της διαφθοράς»!!!
Έτσι μετά την επίσκεψη Μπάιντεν στο Κίεβο, ο Ζελένσκι «πάει ξανά ταμείο», κι’ ας είναι το ΔΝΤ. Άλλωστε έτσι όπως έχουν τα πράγματα δεν αποκλείεται ο Μπάιντεν να ζητήσει να πληρωθεί ο τελικός λογαριασμός της Ουκρανίας στο ΔΝΤ όχι από τον Ζελένσκι αλλά από τον Πούτιν.
