Δύο από τα μεγαλύτερα παγόβουνα στον κόσμο – μεταξύ των οποίων ένα στο μέγεθος του ευρύτερου Λονδίνου και ένα ακόμη μεγαλύτερο, στο μέγεθος της Κορνουάλης – παρακολουθούνται από Βρετανούς επιστήμονες.
Υπάρχει ανησυχία ότι τα παγωμένα μεγαθήρια παρασύρονται προς περιοχές όπου θα μπορούσαν να επηρεάσουν τη ναυτιλία, την αλιεία και την άγρια ζωή.
Το τεράστιο Α81, το οποίο έχει μέγεθος όσο η πρωτεύουσα της Αγγλίας, απελευθερώθηκε από την παγοκρηπίδα Brunt της Ανταρκτικής στα τέλη Ιανουαρίου και μόλις φωτογραφήθηκε από αέρος για πρώτη φορά.
Ο παγετωνολόγος δρ Όλιβερ Μαρς, ο οποίος επέστρεψε από τον ερευνητικό σταθμό Halley της Βρετανικής Ανταρκτικής Έρευνας (BAS), δήλωσε: «Αυτή ήταν μια αποκόλληση που ξέραμε ότι θα συνέβαινε».
Δείτε Επίσης
«Η BAS παρακολουθεί την παγοκρηπίδα Brunt και τις ρωγμές που σχηματίζονται σε αυτήν για περισσότερο από μια δεκαετία.
«Από τότε που οι παγετωνολόγοι παρατήρησαν για πρώτη φορά τη διεύρυνση του Chasm-1 το 2012, οι επιστημονικές και επιχειρησιακές ομάδες της BAS ανέμεναν το γεγονός της αποκόλλησης.
«Έχουν χρησιμοποιηθεί όργανα GPS υψηλής ακρίβειας καθώς και δορυφορικά δεδομένα για την παρακολούθηση της διεύρυνσης του χάσματος και το 2016 η BAS έλαβε προληπτικά μέτρα για τη μετακίνηση του ερευνητικού σταθμού Halley στην ενδοχώρα για την προστασία του».
Μια ξεχωριστή ομάδα έχει επίσης πλεύσει γύρω από το A76A, το οποίο αποτελεί μέρος του παγόβουνου A76 που ξεκίνησε τη ζωή του μετά την αποκόλληση από την παγοκρηπίδα Filchner-Ronne στα μέσα Μαΐου 2021.
Καθώς ταξίδευε βόρεια, το A76 έσπασε σε τρία κομμάτια, το μεγαλύτερο από τα οποία ονομάζεται A76A και έχει σχήμα που μοιάζει λίγο με γιγαντιαία σιδερώστρα.
Με μήκος 135 χιλιόμετρα και πλάτος 25 χιλιόμετρα, πρόκειται για το μεγαλύτερο πλωτό παγόβουνο στον πλανήτη – τόσο μεγάλο όσο η αγγλική κομητεία της Κορνουάλης – και κατευθύνεται προς το άνοιγμα μεταξύ των βρετανικών υπερπόντιων εδαφών των Φόκλαντ και της Νότιας Γεωργίας.
Υπάρχουν φόβοι ότι θα μπορούσε να κινηθεί ανατολικά προς τη Νότια Γεωργία και να κολλήσει στα ρηχά νερά της ηπειρωτικής υφαλοκρηπίδας της, ή ενδεχομένως να κατευθυνθεί προς τις κοντινές νησίδες που είναι γνωστές ως Shag Rocks.
Και στις δύο αυτές περιοχές θα μπορούσε να προκαλέσει προβλήματα για την τοπική άγρια ζωή και τους ανθρώπους.
Εάν το παγόβουνο προσαράξει στον ρηχό βυθό της περιοχής, θα μπορούσε να καταστρέψει την πανίδα σε ολόκληρο τον πυθμένα και να διαταράξει τα ωκεάνια ρεύματα και τις διαδρομές τροφοληψίας της τοπικής άγριας ζωής.
Εκτός από τις οικολογικές επιπτώσεις, τα παγόβουνα στην περιοχή της Νότιας Γεωργίας μπορούν να αποτελέσουν μεγάλο κίνδυνο για τα τοπικά σκάφη.
Τεράστια παγόβουνα όπως αυτά τα δύο μπορεί να χρειαστούν δεκαετίες για να λιώσουν και να εξαφανιστούν, οπότε θα αποτελούν μια δυνητική απειλή για αρκετό καιρό ακόμα.
Το Α81 απελευθερώθηκε όταν μια μεγάλη ρωγμή στον πάγο, που ονομάζεται Chasm-1, επεκτάθηκε σε ολόκληρη την παγοκρηπίδα. Τώρα πλέει περίπου 150 χιλιόμετρα μακριά από το σημείο απ’ όπου ξεκίνησε, αφού περιστράφηκε και κατευθύνθηκε νότια.
Η παγοκρηπίδα Brunt είναι μία από τις πιο στενά παρακολουθούμενες παγοκρηπίδες στον πλανήτη, επειδή φιλοξενεί τον ερευνητικό σταθμό Halley.
Επί του παρόντος, οι Βρετανοί επιστήμονες λένε ότι ο ερευνητικός σταθμός και η περιοχή γύρω από αυτόν δεν επηρεάζονται σε μεγάλο βαθμό από το γεγονός της αποκόλλησης.
Το Α81 αναμένεται να ακολουθήσει τα βήματα προηγούμενων παγόβουνων που παρασύρθηκαν από το ισχυρό παράκτιο ρεύμα της Ανταρκτικής προς τα δυτικά.
Τον Ιανουάριο, μια ομάδα επιστημόνων της BAS με το σκάφος RRS Discovery ολοκλήρωσε τον περίπλου του A76A.
Κατά τη διάρκεια της επίσκεψής τους εκεί, έλαβαν δείγματα από τα νερά γύρω από το παγόβουνο για να κατανοήσουν καλύτερα τις πιθανές επιπτώσεις του στο περιβάλλον.
Ο καθηγητής Geraint Tarling, επικεφαλής της ομάδας Οικοσυστημάτων της BAS, βρισκόταν στο RRS Discovery.
«Ένα παγόβουνο αυτού του μεγέθους θα έχει μεγάλο αντίκτυπο στα ωκεάνια οικοσυστήματα που υποστηρίζουν την πλούσια ποικιλία της θαλάσσιας άγριας ζωής που απαντάται σε αυτή την περιοχή της Ανταρκτικής», δήλωσε.
«Οι επιπτώσεις αυτές μπορεί να είναι τόσο θετικές όσο και αρνητικές. Η θετική πλευρά είναι ότι, καθώς το παγόβουνο λιώνει, θα απελευθερώσει πολλά θρεπτικά συστατικά που θα μπορούσαν να ωφελήσουν την ανάπτυξη μικροσκοπικών φυτών όπως το φυτοπλαγκτόν στη βάση των ωκεάνιων τροφικών πλεγμάτων».
«Η αρνητική πλευρά είναι ότι το ίδιο λιώσιμο, σε τόσο μεγάλη κλίμακα, ρίχνει πολύ γλυκό νερό στον ωκεανό, το οποίο μειώνει τα επίπεδα αλατότητας και καθιστά τα νερά ακατάλληλα για πολλά φυτοπλαγκτόν και το ζωοπλαγκτόν που τρέφεται με αυτά.
«Αυτές οι επιπτώσεις θα μπορούσαν στη συνέχεια να διαδοθούν στον τροφικό ιστό μέχρι τα ψάρια, τα πτηνά, τις φώκιες και τις φάλαινες», πρόσθεσε ο καθηγητής Tarling.
«Επιπλέον, εάν το A76A συνεχίσει την πορεία του προς τα Shag Rocks, η διάνοιξη του ρηχού βυθού που βρίσκεται εκεί μπορεί να είναι καταστροφική για τις βιοποικιλιακές κοινότητες του βυθού, συμπεριλαμβανομένων των περιοχών αναπαραγωγής πολύτιμων ιχθυοαποθεμάτων.
Οι πάγοι της Ανταρκτικής περιέχουν το 70% του παγκόσμιου γλυκού νερού
Η Ανταρκτική διαθέτει τεράστια ποσότητα νερού.
Τα τρία στρώματα πάγου που καλύπτουν την ήπειρο περιέχουν περίπου το 70% του γλυκού νερού του πλανήτη μας.
Αν όλα τα στρώματα πάγου έλιωναν λόγω της υπερθέρμανσης του πλανήτη, η Ανταρκτική θα ανέβαζε την παγκόσμια στάθμη της θάλασσας κατά 56 μέτρα τουλάχιστον.
Δεδομένου του μεγέθους τους, ακόμη και μικρές απώλειες στα στρώματα πάγου θα μπορούσαν να έχουν παγκόσμιες συνέπειες.
Εκτός από την άνοδο της στάθμης των θαλασσών, το λιωμένο νερό θα επιβράδυνε την παγκόσμια κυκλοφορία των ωκεανών, ενώ οι μεταβαλλόμενες ζώνες ανέμων μπορεί να επηρεάσουν το κλίμα στο νότιο ημισφαίριο.
Τον Φεβρουάριο του 2018, η Nasa αποκάλυψε ότι τα φαινόμενα El Niño προκαλούν το λιώσιμο της παγοκρηπίδας της Ανταρκτικής έως και 25 εκατοστά κάθε χρόνο.
Ο Ελ Νίνιο και η Λα Νίνια είναι ξεχωριστά γεγονότα που μεταβάλλουν τη θερμοκρασία του νερού του Ειρηνικού Ωκεανού.
H θερμοκρασία του ωκεανού αυξομειώνεται περιοδικά μεταξύ θερμότερου από το μέσο όρο κατά τη διάρκεια του Ελ Νίνιο και ψυχρότερου από το μέσο όρο κατά τη διάρκεια της Λα Νίνια.
Χρησιμοποιώντας δορυφορικές απεικονίσεις της Nasa, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι τα ωκεάνια φαινόμενα προκαλούν το λιώσιμο των παγοκρηπίδων της Ανταρκτικής, ενώ παράλληλα αυξάνουν τις χιονοπτώσεις.
