Το σχέδιο για την κατασκευή της πρώτης φάρμας εκτροφής χταποδιών στον κόσμο έχει προκαλέσει έντονες ανησυχίες μεταξύ των επιστημόνων. Η φάρμα πρόκειται να κατασκευαστεί στα Κανάρια Νησιά της Ισπανίας και θα εκτρέφει περίπου ένα εκατομμύριο χταπόδια ετησίως για κατανάλωση, σύμφωνα με εμπιστευτικά έγγραφα που επικαλείται το BBC. Τα μαλάκια αυτά δεν έχουν εκτραφεί ποτέ εντατικά και ορισμένοι επιστήμονες χαρακτηρίζουν την προτεινόμενη μέθοδο σφαγής με παγωμένο νερό «βάναυση».
Η ισπανική πολυεθνική που βρίσκεται πίσω από τα σχέδια αρνείται ότι τα χταπόδια θα υποφέρουν. Τα εμπιστευτικά έγγραφα της εταιρείας Nueva Pescanova έδωσε στο BBC η οργάνωση Eurogroup for Animals. Η Nueva Pescanova έστειλε την πρόταση στη Γενική Διεύθυνση Αλιείας των Καναρίων Νήσων, η οποία δεν απάντησε σε αίτημα του BBC για σχολιασμό.
Ο αγώνας για την ανακάλυψη του μυστικού για την εκτροφή των χταποδιών σε αιχμαλωσία συνεχίζεται εδώ και δεκαετίες. Η διαδικασία είναι δύσκολη, καθώς οι προνύμφες τρώνε μόνο ζωντανή τροφή και χρειάζονται ένα προσεκτικά ελεγχόμενο περιβάλλον, αλλά η Nueva Pescanova ανακοίνωσε το 2019 ότι έκανε μια επιστημονική ανακάλυψη.
Η προοπτική της εντατικής εκτροφής χταποδιών έχει ήδη προκαλέσει αντιδράσεις: Οι νομοθέτες στην αμερικανική πολιτεία της Ουάσινγκτον έχουν προτείνει την απαγόρευση της πρακτικής πριν καν ξεκινήσει.
Δείτε Επίσης
Τα σχέδια της Nueva Pescanova αποκαλύπτουν ότι τα χταπόδια, τα οποία είναι μοναχικά ζώα που είναι συνηθισμένα στο σκοτάδι, θα διατηρούνται σε δεξαμενές με άλλα χταπόδια, ενίοτε υπό συνεχή φωτισμό. Τα πλάσματα – το είδος octopus vulgaris – θα στεγάζονται σε περίπου 1.000 κοινόχρηστες δεξαμενές σε ένα διώροφο κτίριο στο λιμάνι Λας Πάλμας της Γκραν Κανάρια.
Προς το παρόν δεν υπάρχουν συγκεκριμένοι κανόνες, καθώς τα χταπόδια δεν έχουν εκτραφεί ποτέ εμπορικά. Ωστόσο, μελέτες έχουν δείξει ότι αυτή η μέθοδος σφαγής προκαλεί αργό, αγχωτικό θάνατο. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός για την Υγεία των Ζώων αναφέρει ότι «έχει ως αποτέλεσμα την κακή ευζωία των ψαριών» και το Συμβούλιο Υδατοκαλλιέργειας (ASC) – το κορυφαίο σύστημα πιστοποίησης θαλασσινών που εκτρέφονται – προτείνει την απαγόρευση της μεθόδου, εκτός εάν χρησιμοποιηθεί αναισθησία.
Για να προμηθεύσει «διεθνείς αγορές υψηλής ποιότητας», συμπεριλαμβανομένων των ΗΠΑ, της Νότιας Κορέας και της Ιαπωνίας, η Nueva Pescanova θέλει να παράγει 3.000 τόνους χταποδιού ετησίως. Αυτό ισοδυναμεί με περίπου ένα εκατομμύριο ζώα, με περίπου 10-15 χταπόδια να ζουν σε κάθε κυβικό μέτρο δεξαμενής, σύμφωνα με την ομάδα Compassion in World Farming (CiWF), η οποία μελέτησε τα σχέδια.
Η Nueva Pescanova εκτιμά ότι το ποσοστό θνησιμότητας θα είναι 10-15%.
Τα χταπόδια αισθάνονται πόνο και ευχαρίστηση
Ο Τζόναθαν Μπιρτς, αναπληρωτής καθηγητής στο London School of Economics, ηγήθηκε μιας ανασκόπησης περισσότερων από 300 επιστημονικών μελετών, η οποία, όπως λέει, δείχνει ότι τα χταπόδια αισθάνονται πόνο και ευχαρίστηση. Αυτό οδήγησε στην αναγνώρισή τους ως «αισθανόμενα όντα» σε σχετικό νόμο της Βρετανίας για την ευημερία των ζώων του 2022. Ο καθηγητής και οι συν-συγγραφείς της μελέτης πιστεύουν ότι η εκτροφή χταποδιών είναι «αδύνατη» και ότι η θανάτωση σε πάγο «δεν θα ήταν αποδεκτή μέθοδος θανάτωσης σε εργαστήριο».
«Δεν πρέπει ποτέ να μένουν μαζί σε κοντινή απόσταση. Κάτι τέτοιο οδηγεί σε άγχος, συγκρούσεις και υψηλή θνησιμότητα. Ένα ποσοστό θνησιμότητας 10-15% δεν θα πρέπει να είναι αποδεκτό για οποιοδήποτε είδος εκτροφής».
Σε δήλωσή της στο BBC, η Nueva Pescanova υποστήριξε ότι «Τα επίπεδα των απαιτήσεων καλής διαβίωσης για την εκτροφή χταποδιών ή οποιουδήποτε άλλου ζώου στις φάρμες μας εγγυώνται τον σωστό χειρισμό των ζώων. Η σφαγή, επίσης, περιλαμβάνει σωστό χειρισμό που αποφεύγει κάθε πόνο ή ταλαιπωρία του ζώου».
Στη φύση, τα χταπόδια είναι άγριοι, ευέλικτοι κυνηγοί. Η Nueva Pescanova προτείνει τα εκτρεφόμενα ζώα να τρέφονται με βιομηχανικά παραγόμενη ξηρά τροφή, η οποία προέρχεται από απορρίμματα και υποπροϊόντα ήδη αλιευμένων ψαριών.
Οι δεξαμενές θα γεμίζουν με θαλασσινό νερό που θα διοχετεύεται από έναν παρακείμενο κόλπο. Θα έχουν διαφορετικά μεγέθη για τις διάφορες φάσεις της ζωής των χταποδιών, ενώ η αλατότητα και η θερμοκρασία θα ελέγχονται συστηματικά.
Ο αρχικός γόνος των 100 χταποδιών – 70 αρσενικά και 30 θηλυκά – θα ληφθούν από μια ερευνητική εγκατάσταση, το Pescanova Biomarine Centre, στη Γαλικία της βόρειας Ισπανίας. Τα σχέδια αναφέρουν ότι η εταιρεία έχει επιτύχει ένα επίπεδο «εξημέρωσης» των ειδών και ότι δεν «παρουσιάζουν σημαντικά σημάδια κανιβαλισμού ή ανταγωνισμού για την τροφή».
Η Έλενα Λάρα από το CiWF κάλεσε τις αρχές των Καναρίων Νήσων να εμποδίσουν την κατασκευή του εκτροφείου, το οποίο, όπως είπε, «θα προκαλέσει περιττό πόνο σε αυτά τα ευφυή, ευαίσθητα και συναρπαστικά πλάσματα».
Ο Ράινεκε Χάμελιρς, διευθύνων σύμβουλος της Eurogroup for Animals, πρόσθεσε ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αναθεωρεί επί του παρόντος τη νομοθεσία της για την καλή διαβίωση των ζώων και έχει μια «πραγματική ευκαιρία» να «αποφύγει τα τρομερά δεινά».
Μαζί με την ευημερία των χταποδιών, η CiWF έχει ανησυχίες σχετικά με τα λύματα που παράγονται από το εκτροφείο, τα οποία θα διοχετεύονται πίσω στη θάλασσα. Τα χταπόδια παράγουν άζωτο και φωσφορικά άλατα ως απόβλητα.
«Το νερό που εισέρχεται και εξέρχεται από τη μονάδα θα φιλτράρεται, ώστε να μην έχει καμία επίπτωση στο περιβάλλον», δήλωσε η Nueva Pescanova στο BBC.
