Η κάπαρη είναι ένα από τα φυτά που, που δεν θα σε σταματήσει η μυρωδιά της, αλλά αυτό το υπέροχο λουλούδι της που αποκαλείται και «ρόδο της Μεσογείου».
Είναι ένας τρυφερός, αλλά ακανθώδης θάμνος, οι ποικιλίες του οποίου είναι εξαπλωμένες σε όλο τον κόσμο: στο Μαρόκο, την Τουρκία, το Αφγανιστάν, τη Βόρεια Ινδία, την Αμερική, τη Γαλλία, την Ιταλία και την Ισπανία.
Το περίεργο αυτό φυτό ευδοκιμεί πάνω στις πέτρες, στα βράχια και τους γκρεμούς χωρίς να απαιτεί ούτε μια σταγόνα νερό για την ανάπτυξή της. φημίζεται για τις ευεργετικές ιδιότητες του που έχει στον ανθρώπινο οργανισμό.
Η χρήση της χρονολογείται από το 2.000 π.Χ. Για να μετατραπεί το άγουρο μπουμπούκι σε μια αλμυρή πράσινη μπάλα σε μέγεθος μπιζελιού, στεγνώνεται στον ήλιο και στη συνέχεια παστώνεται σε ξίδι, άλμη, κρασί ή αλάτι.
Ο καρπός της για όλους τους λαούς θεωρείται πολύτιμη πηγή θρεπτικών συστατικών όπως οι βιταμίνες, ιδιαίτερα η βιταμίνη C.
Η επίσημη ονομασία της είναι Capparis spinosa, και πρόκειται για έναν θάμνο, τα μπουμπούκια και τα φύλλα του οποίου, (καππαρόφυλλα), συλλέγονται, γίνονται τουρσί- και καταναλώνονται έτσι όλο τον χρόνο. Η συλλογή της κάππαρης γίνεται κατά τους μήνες Μάιο, Ιούνιο και Ιούλιο, όταν ακόμα τα μπουμπούκια της δεν έχουν ανοίξει. Τα μπουμπούκια της κάππαρης και τα φύλλα χρησιμοποιούνται σε πολλές συνταγές κυρίως μέσα σε σαλάτες και κρύα ορεκτικά πιάτα.Μαγειρεύονται με ψάρι, χρησιμοποιούνται ως καρύκευμα στη μελιτζανοσαλάτα, σερβίρονται με φάβα, γαρνίρουν τις σαλάτες, το κρέας, τα ψάρια, τις σάλτσες, τα πιάτα λαχανικών.
Οι βιταμίνες και η θεραπεία ασθενειών
Το φυτό έχει χρησιμοποιηθεί εδώ και πολλά χρόνια παραδοσιακά για την πρόληψη μιας σειράς προβλημάτων υγείας όπως ο διαβήτης, η ηπατίτιδα, η παχυσαρκία και τα προβλήματα των νεφρών.
Η κάππαρη θεωρείται θεραπευτικό βότανο, χρησιμοποιείται σε φάρμακα και καλλυντικά και της αποδόθηκαν θεραπευτικές ιδιότητες. Ο φλοιός της ρίζας χρησιμοποιείται στη θεραπεία διαφόρων παθήσεων όπως αρθρίτιδες, ρευματισμοί, πονόδοντοι και σε παθήσεις του δέρματος. Στην αρχαιότητα πίστευαν ότι το φυτό έχει θεραπευτικές αλλά και μαγικές ιδιότητες.
Ο αρχαίος γιατρός Διοσκουρίδης συνιστούσε τα φύλλα και τη ρίζα του φυτού για να εξαφανίζονται τα πρηξίματα.
Στη φαρμακευτική
Χρησιμοποιείται σε περιπτώσεις αδυναμίας, ως διεγερτικό της κυκλοφορίας και των αναπνευστικών λειτουργιών.
Σταματά τη διάρροια και τους σπασμούς στο στομάχι και το έντερο.
Χρησιμοποιείται στα τσιμπήματα από σφήκες και στα δαγκώματα φιδιών.
Ανακουφίζει από πόνους στο στομάχι και φουσκώματα.
Η κάππαρη θεωρείται ένα ήπιο διουρητικό βότανο, που συμβάλλει στην αποβολή των περίσσιων υγρών τα οποία κατακρατά ο οργανισμός μας.
Η κάππαρη χρησιμοποιείται ευρέως σε προϊόντα περιποίησης μαλλιών δεδομένου ότι είναι πλούσια σε βιταμίνη Β και σίδηρο.
Επιπλέον, θεωρείται ένα φυτό με αντιοξειδωτική δράση, που ενισχύει το ανοσοποιητικό σύστημα.
Η διατροφική της αξία
Η κάππαρη είναι εξαιρετικά πλούσια πηγή ασβεστίου, καλίου, μαγνησίου, νατρίου και ψευδαργύρου.
Η κάππαρη έχει ελάχιστη θερμιδική αξία, μόνο 8 θερμίδες ανά 4 κ. Σούπας. Αν και έχει τόσο λίγες θερμίδες, διαθέτει πληθώρα αντιοξειδωτικών και βιταμινών πολύ ωφέλιμων για την υγεία μας.
Πιο συγκεκριμένα περιέχει:
Aρκετή ποσότητα πρωτεΐνης, (2 γρ. ανά κουταλιά σούπας)
Bιταμίνες Α, Ε, C, K, Nιασίνη, Ριβοφλαβίνη & Φολικό οξύ
Aσβέστιο,
μαγγάνιο,
σίδηρο,
μαγνήσιο & χαλκό και το σελήνιο
Λιπαρά οξέα,
κατά κύριο λόγο λινολεϊκό οξύ
Μαγειρικές χρήσεις
Εμείς τη βάζουμε ως πικάντικο συμπλήρωμα στη χωριάτικη σαλάτα και στις σάλτσες.Oι αρχαίοι την προτιμούσαν σκέτη ή σερβιρισμένη στο ψωμί με ξίδι και λάδι.
Xρησιμοποιείται σε διάφορα πιάτα, και κυρίως στην μεσογειακή κουζίνα.
Αρωματίζει το ελαιόλαδο και το ξύδι.
Η πικάντικη ιδιαίτερη γεύση της προσθέτει ξεχωριστή νότα στα πιάτα
Ως τουρσί, χρησιμοποιείται σε πολλές σαλάτες, σε ορεκτικά, σε σάλτσες και ως επικάλυψη σε πίτσες.
Καταναλώνεται σαν ορεκτικό, βράζοντας τα φύλλα της, με λαδόξυδο.
Η κάππαρη δίνει ιδιαίτερη γεύση στα λαχανικά, στο κρέας, και στο ψάρι (ειδικά σε συνταγές που συνδυάζεται με σάλτσα αντζούγιας).
Στην Ελλάδα, η κάπαρη πρωταγωνιστεί με τα πέταλα των τουρσί αλλά και τα μπουμπούκια σε παραδοσιακές ελληνικές σαλάτες, όπως η παραδοσιακή ελληνική χωριάτικη, αλλά προστίθεται και σε πολλά μαγειρευτά πιάτα με σάλτσα ντομάτας ή ψάρι.
