Είναι φυσικό να έχουμε αυξημένο άγχος για ένα γεγονός που αξιολογούμε ως σημαντικό όπως είναι οι σχολικές εξετάσεις, μια συνέντευξη για δουλειά, μια σημαντική επαγγελματική συνάντηση κ.λπ.
Η καλή προετοιμασία είναι δεδομένο ότι μας βοηθά να αισθανόμαστε πιο σίγουροι και έτσι κατευνάζει κάπως το άγχος μας για τη σημαντική μέρα.
Ξέρουμε, όμως, ότι τα πράγματα δεν είναι τόσο απλά: υπάρχει κι εκείνο το άγχος, το ανεξήγητο, το αδικαιολόγητο, που προκύπτει μέσα στην εξεταστική αίθουσα (ή οποιαδήποτε άλλη αίθουσα φιλοξενεί ένα σημαντικό, στρεσογόνο γεγονός) και μπορεί να μας αποδιοργανώσει και να μη μας αφήσει να έχουμε την επίδοση που θα αντιστοιχούσε στην προετοιμασία, τις γνώσεις και τι ικανότητές μας.
Τα παιδιά μιλάνε για “blackout” (“άδειασε το μυαλό μου” λένε), για δυσκολία ή πλήρη ανικανότητα να ανασύρουν τις πληροφορίες που πολύ πρόσφατα διάβασαν στην τελευταία επανάληψη, για δυσλειτουργική επιμονή τους σε ασκήσεις που δυσκολεύονται να λύσουν με αποτέλεσμα να μην προλαβαίνουν τελικά να ολοκληρώσουν το γραπτό και για άλλα “ανεξήγητα φαινόμενα”!
Μόνο που τα φαινόμενα δεν είναι και τόσο ανεξήγητα, είναι αποτέλεσμα αυξημένου άγχους, στα όρια του πανικού, που προκύπτει μέσα στην εξεταστική αίθουσα και χρειάζεται άμεση διαχείριση, προκειμένου να μην αποδειχθεί καταστροφικό και να ακυρώσει την προσπάθεια και τον κόπο μιας ολόκληρης χρονιάς! Όσο κι αν απευχόμαστε κάτι τέτοιο, ας μιλήσουμε στα παιδιά γι’ αυτό και ας θέσουμε υπόψιν τους κάποιες τεχνικές διαχείρισης, σαν αυτές που ακολουθούν:
Λίγο πριν την εξέταση
Προσπαθούμε να έχουμε θετική στάση και σκέψεις για το αποτέλεσμα. Χρησιμοποιούμε τη φαντασία μας και “βλέπουμε” τον εαυτό μας να ολοκληρώνει ικανοποιημένος την εξέταση ή να λαμβάνει τα αποτελέσματα χαμογελώντας.
Μπορεί να φαίνεται αφελές, η οπτικοποίηση, όμως, είναι μια ευρέως διαδεδομένη τεχνική που ενδυναμώνει τα νευρολογικά μονοπάτια που πρέπει να ενεργοποιηθούν προκειμένου να διεκδικήσουμε έναν συγκεκριμένο στόχο ενισχύοντας ταυτόχρονα την αυτοεκτίμηση και την πίστη στον εαυτό μας.
Όταν φτάσει, πια, η μεγάλη στιγμή, αυτού του τύπου η νοητική άσκηση λειτουργεί ως αληθινή προετοιμασία και βοηθά να διατηρήσει κανείς τη ψυχραιμία του.
Μέσα στην εξεταστική αίθουσα
Αν, παρόλη την καλή προετοιμασία, προκύψει μεγάλη δυσκολία για τον μαθητή μέσα στην εξεταστική αίθουσα λόγω του αυξημένου άγχους, καλό θα ήταν να έχει υπόψη του τα ακόλουθα:
Δεν τροφοδοτούμε το άγχος, προσπαθώντας μάταια να ανασύρουμε πληροφορίες και γνώσεις ενώ φαίνεται να υπάρχουν δυσκολίες. Σταματάμε για λίγο και βάζουμε το γραπτό στην άκρη.
Κλείνουμε τα μάτια και κάνουμε ασκήσεις αναπνοής, δηλαδή εισπνέουμε αργά και ήρεμα από τη μύτη μετρώντας μέχρι το 4 και εκπνέουμε από το στόμα, μετρώντας επίσης μέχρι το 4. Η ρυθμική αναπνοή ενεργοποιεί το παρασυμπαθητικό νευρικό σύστημα και θα βοηθήσει να πέσουν οι παλμοί και κατ’ επέκταση να μειωθούν τα συμπτώματα του άγχους.
Αφήνουμε τις ερωτήσεις που μας δυσκολεύουν και προχωράμε σε κάποιες που μπορούμε να απαντήσουμε, δίνοντας έτσι χρόνο αλλά και θάρρος στον εαυτό μας.
Εννοείται ότι ευχόμαστε να μην προκύψουν τέτοιου τύπου δυσκολίες μέσα στην εξεταστική αίθουσα για κανένα παιδί. Όσο κι αν καταφέρει κανείς να τις διαχειριστεί, το πιθανότερο είναι ότι θα έχουν κάποιο αντίκτυπο στο τελικό αποτέλεσμα.
Επειδή, όμως, ποτέ δεν ξέρεις, μην το αποφύγετε, μιλήστε στα παιδιά γι’ αυτήν την πιθανότητα, εξηγήστε τους ότι δε θα είναι ούτε οι πρώτοι ούτε οι τελευταίοι που αντιμετωπίζουν κάτι τέτοιο και δώστε τους μερικές ιδέες διαχείρισης.
Είναι πάντα προτιμότερο να είμαστε προετοιμασμένοι για τα πάντα, παρά να ερχόμαστε αντιμέτωποι με κάτι που δεν υπολογίσαμε και δεν ξέρουμε πώς να το διαχειριστούμε. Καλή επιτυχία σε όλα τα παιδιά!
Γράφει στο efiveia.gr η Κλινική Ψυχολόγος Νικολέττα Γεωργίου
