Έχει η Ελλάδα τον σύγχρονο Παρθενώνα της; Ναι κατά τον Πρωθυπουργό Κανελλόπουλο είναι η Μακρόνησος. Νησιά σαν τη Μακρόνησο, που δήθεν δεν τα πιάνει ο χάρτης, άγριες μεριές της ελληνικής γης , έγιναν τόποι μαρτυρίου μεταξύ του 1928 ως το 1971αλλά και λίγο μετά, όταν πλέον το 1974 , ο θεσμός των νησιών λοιμοκαθαρτηρίων για τους πρόσφυγες και «στρατοπέδων πειθαρχημένης διαβίωσης», για αντιφρονούντες καταργήθηκε και νομικά.
Όταν φωτογραφίες από το κολαστήριο των εξόριστων πέρασαν στην Ιταλική Επικράτεια δημοσιεύτηκαν και απέδειξαν ότι αν και ο χουντικός Ιωαννίδης αρνούνταν τη συνέχιση της λειτουργίας στρατοπέδου εκεί, οι αντιφρονούντες, ζούσαν ως ασκητές κάτω από τον καυτό ήλιο,στο άνυδρο και άγονο νησί της Γυάρου.
Ως αποτέλεσμα η Χούντα εκτέθηκε και η Ελλάδα αποβλήθηκε από το Συμβούλιο της Ευρώπης . Όμως τα νησιά που αποτέλεσαν τόπους μαρτυρίου, στην Ελλάδα δεν ήταν λίγα.
Τα περισσότερα από αυτά σήμερα έχουν τουριστική επισκεψιμότητα, και κρατούν την οικονομία μας ζωντανή. θεωρούνται υπέροχα ησυχαστήρια, ενώ κτίρια και εκκλησιές, μνημεία που πολλά από αυτά τα έστησαν οι αντιφρονούντες, τυγχάνουν φροντίδας από την αρχαιολογική υπηρεσία και τους Δήμους που επενδύουν στη σύγχρονη ιστορία, αλλά και τον παράδεισο με τα γαλαζοπράσινα νερά και τα δάση με τις βελανιδιές.
Χαρακτηριστκό παράδειγμα ο Άι Στράτης, η Χίος το Τρκίκερι, η Φολεγανδρος, η Ανάφη , νησιά μικρά ή μεγαλύτερα για τους πιο «τυχερούς», εξορισμένους. Η Ελλάδα στέναζε από άκρη σε άκρη και στα νησάκια της που σήμερα προστατεύουμε από επιβουλές, εκτοπίστηκαν σημαντικές προσωπικότητες της πολιτικής, της τέχνης και των γραμμάτων. Πάνω στις πέτρες της Γυάρου ο Ρίτσος έγραφε την ποίησή μας.
Ήταν το 2013 που το WWF Ελλάς ξεκίνησε για πρώτη φορά τη δράση του στη Γυάρο, με στόχο την αποτελεσματική προστασία της θαλάσσιας αυτής περιοχής που ξεχωρίζει για τον φυσικό της πλούτο. Θαλάσσια πάρκα καταδυτική εμπειρία και στόχευση η προστασία της θαλάσσιας ζωής εκεί.
Στη Μακρόνησο το 2022 η «Μηδενική Ανοχή»,συλλογικό όργανο αναπήρων του αλβανικού και εθνικοαπελευθερωτικού πολέμου, που πολλοί από αυτούς υπήρξαν πρωτεργάτες του αντιστασιακού κινήματος και πρωτοστάτησαν σε διαδηλώσεις και απεργίες κατά την Κατοχή επισκέφτηκε το νησί κολαστήριο και για ανάπηρους αντιφρονούντες. Ο κατάλογος με τα νησιά που για τόσες δεκαετίες φιλοξενούσαν τους «επικίνδυνους» για τη Χούντα Έλληνες είναι μακροσκελής και εγείρει το κοινό αίσθημα.
Εκτιμάται ότι μεταξύ 1928 και 1971, χρησιμοποιήθηκαν συνολικά 29 νησιά του Αιγαίου ως τόποι εξορίας και φυλακής. Πρόκειται για τα νησιά: Άγιος Ευστράτιος, Αίγινα, Αλόννησος, Αμοργό, Ανάφη, Αντικύθηρα, Αντίπαρος, Γαύδος, Γυάρος, Θήρα, Ικαρία, Ίος, Κίμωλος, Κύθηρα, Λέρος, Λήμνος, Μακρόνησος, Μήλος, Νάξος, Πάρος, Σαμοθράκη, Σέριφος, Σίκινος, Σίφνος, Σκύρος, Τρίκερι, Φολέγανδρος, Φούρνοι, Χίος. Επίσης, για μικρότερο χρονικό διάστημα έχουν φιλοξενήσει μικρό αριθμό εξορίστων τα νησιά Άνδρος, Τήνος, Σύρος, Κύθνος, Μύκονος και Σκιάθος.
Όσον αφορά στα νησιά του Αιγαίου κατά τη διάρκεια της Δικτατορίας επαναλειτούργησαν τα στρατόπεδα της Γυάρου, και ιδρύθηκαν στρατόπεδα στο Παρθένι και το Λακκί της Λέρου, ενώ μεμονωμένες εκτοπίσεις έγιναν, σε διάφορα νησιά και στην Κρήτη.
Μια ακόμη μεγάλη φωτεινή Ελλάδα μακριά από την αστική Ηπειρωτική Ελλάδα, στην οποία οι βασανιστές νομιμοποιούσαν τα συμφέροντά τους. Τριγύρω οι ανεπιθύμητοι Έλληνες, φορτώνονταν σα σακιά για τα νησιά για τα στρατόπεδα, για την επιβολή της ακροδεξιάς αποδοχής.
Ο Θεός ήταν εκεί , στην ψαριά, στις ρίζες στο λιγοστό νεράκι της βροχής, στο πηγάδι. Στα βράχια λούζονταν η ελπίδα της Λευτεριάς. Έγινε το όραμα αλήθεια , μια λευτεριά μετά τη μεταπολίτευση που κλείνει πενήντα χρόνια. Για να διαβάζουμε σήμερα Ρίτσο, Καβάφη, Σεφέρη για να τιμούμε τη νεότερη ιστορία μας δίχως φόβο και άγνοια. Να θυμόμαστε ότι όταν ο παραλογισμός βασιλεύει , ο παράδεισος γίνεται κόλαση, και τη ζήσαμε πρόσφατα.
Συραγώ Χ.
