Έχετε δει εσείς τους Δροσουλίτες; Τους νεκρούς πολεμιστές του Χατζημιχάλη Νταλιάνη που υπερασπίστηκαν το κάστρο από τους Τούρκους το 1828;
Όπως μας αναφέρουν οι ντόπιοι τα παλαιότερα χρόνια, αυτός ο θρύλος δεν έμενε δίχως τους φανατικούς ερευνητές.
Συνήθως ντόπιοι, αλλά και ξένοι ερευνητές του παραφυσικού, ακόμη προσπαθούν να κατανοήσουν είτε με επιστημονικά δεδομένα, είτε με έρευνες πεδίου το φαινόμενο. καθώς οι άνθρωποι ήταν και πιο αλαφροΐσκιωτοι, αλλά και πιο εύπιστοι τα παλιά χρόνια.
Μάιο μήνα , και πριν χαράξει η αυγή , αναζητούσαν τα σκιές, που από τότε βγαίνουν με τη δροσιά να υπερασπιστούν το Φραγκοκάστελλο και χάνονται και σβήνουν πριν χαράξει η αυγή.
Το Φραγκοκάστελλο 12 χμ από τα Σφακιά , ορθώνεται με φόντο την ομώνυμη παραλία , που με τυρκουάζ νερά , αμμώδης και ρηχή, θα μπορούσε να είναι η αντίστοιχη κρητική «Γαλάζια λίμνη».
Δυτικά την ομώνυμης παραλίας βρίσκονται οι κόλποι του Βατάλου, και αυτοί αμμουδεροί με κατά τόπους βότσαλα και βράχια, ιδανικοί για μάσκα. Περπατώντας στα ανατολικά για 10 λεπτά περίπου, απλώνεται η πανέμορφη παραλία της Ορθής Άμμου πασίγνωστη για του αμμόλοφους και τις θημωνιές της. Μετα τα Κρίταμα , που όπως αποκαλύπτει το όνομα , ο κρίταμος, με τις θεραπευτικές τους ιωδιούχες ιδιότητες καλύπτει μεγάλες εκτάσεις.
Όμως οι περιηγητές, επηρεασμένοι από τη θέαση των σκιωδών πολεμιστών του Ηπειρώτη οπλαρχηγού Χατζημιχάλη Νταλιάνη, έρχονται να ζήσουν το φαινόμενο.
Ο Νταλιάνης ατρόμητος και ίσως παρορμητικός οχυρώθηκε στο Ενετικό κάστρο με 700 άντρες, κατά του Μουσταφά, Ναιλή Πασά. Μόνο που οι Έλληνες ήταν ως συνήθως μια χούφτα εκατοντάδων ενώ 8.000 πεζοί κα 300 ιππείς αλλόθρησκων τους περίμεναν στην απέναντι πλευρά.
Η μάχη υπήρξε από τις πλέον σφοδρές και φονικές της Ελληνικής Επανάστασης στην Κρήτη και η λαϊκή αντίληψη τη συνδύασε με το φαινόμενο των δροσουλιτών, θεωρώντας πως πρόκειται για φαντάσματα των στρατιωτών του Νταλιάνη.
Κάθε χρόνο μεταξύ Μαΐου και Ιουνίου κατά τις πρωινές ώρες, για ένα περίπου δεκάλεπτο, πριν ή κατά την ανατολή του ήλιου και όταν πρόκειται να φυσήξει βοριάς μετά την πρωινή υγρασία, παρατηρείται από τον κάμπο γύρω από το κάστρο μια σειρά από ανθρώπινες σκιές – αλλού πυκνές κι αλλού αραιότερες – , που κινούνται από το μοναστήρι του Αγίου Χαραλάμπου προς το Φραγκοκάστελλο.
Η εποχή που παρατηρείται το φαινόμενο συμπίπτει με την εποχή που έγινε φονική μάχη μεταξύ των εξεγερμένων κατοίκων και πολυάριθμου τουρκικού σώματος.
Σε περιόδους πολέμου, οι θεάσεις είναι πιο έντονες .
Το 1890 ένα απόσπασμα Τούρκων αντίκρισε τους Δροσουλίτες και αμέσως σήμανε συναγερμός, όλοι οπλίστηκαν και περίμεναν την επίθεση η οποία, ωστόσο, δεν ήρθε ποτέ καθώς οι σκιές χάθηκαν μέσα στη θάλασσα.
Κατά τη διάρκεια του Β Παγκοσμίου πολέμου, γερμανική περίπολος τους είδε σαν απτή απειλή και άνοιξε πυρ εναντίον τους. Ήταν απόσπασμα από στρατιώτες της Βέρμαχτ που ήρθε αντιμέτωπο με τους Δροσουλίτες, και ενώ οπλίστηκαν ώστε να αντιμετωπίσουν την επίθεση που έρχονταν σε διάφορους σχηματισμούς από το βουνό, τελικά οι πολεμιστές χάθηκαν στη θάλασσα.
Στην Κρήτη λένε πως οι ψυχές εκείνων που έπεσαν στη μάχη αλλά έμειναν άθαφτοι, καθώς πάνω από 380 Έλληνες πολεμιστές έπεσαν νεκροί από το γιαταγάνι, παραμένουν στον τόπο που σκοτώθηκαν. Κάπως έτσι μερικά χρόνια αργότερα από εκείνη τη φοβερή μάχη, λίγο μετά τα μέσα του Μάη, κάποιοι βοσκοί έκπληκτοι είδαν πάνω από την ερειπωμένη Μονή του Αγίου Χαραλάμπους μια ολόκληρη στρατιά από ένοπλες (ακόμα και έφιππες) σκιές να προελαύνουν προς το Φραγκοκάστελο και από εκεί στη θάλασσα .
Ήταν πρωί, ξημέρωμα και γι’ αυτό τους έδωσαν το όνομα «Δροσουλίτες».
Αρκετοί μιλούν για «διάθλαση του φωτός». Όπως, δηλαδή, δημιουργείται το ουράνιο τόξο, έτσι δημιουργούνται και οι Δροσουλίτες. Εκεί που πέφτουν οι ακτίνες του ήλιου, υπό ένα σημαντικό ποσοστό υγρασίας, στο συγκεκριμένο μέρος και «λαμβάνουν» την κίνησή τους από την εκλειπτική τροχιά της γης σε συνάρτηση με τη μορφολογία του εδάφους.
Κάποιοι άλλοι μιλούν για το φαινόμενο του «ανώτερου αντικατοπτρισμού» και εικάζουν πως στην πραγματικότητα πρόκειται για σκιές στρατιωτών που εκπαιδεύονται στις ακτές της Λιβύης.
Αυτό το σενάριο, ωστόσο, εξασθενεί αν αναλογιστεί κανείς πως επιστημονικά έχει αποδειχθεί πως το φαινόμενο του αντικατοπτρισμού δεν μπορεί να προκληθεί σε αποστάσεις μεγαλύτερες των 40 μιλίων!
Ο στρατηγός Χρήστος Νταλιάνης, δισέγγονος του Χατζημιχάλη, το 1928 απευθύνθηκε στην Εταιρεία Ψυχικών Ερευνών με τους ερευνητές της να αποκαλούν το φαινόμενο «μεταφυσικό».