Του Άι Γιαννιού του Ριγολόγου χθες ,μια από τις έξι μέρες που τιμάται ο τελευταίος μεγάλος προφήτης. Μια μέρα θλίψης γιατί ο ασκητής Άγιος που ζώντας στην έρημο στηλίτευε τη διαφθορά και με πύρινη γλώσσα κατακεραύνωνε την αδικία, αποκεφαλίστηκε.
Η χριστιανοσύνη βυθίζεται στο πένθος , τηρώντας αυστηρή νηστεία.
Αυτήν την Άγια μέρα διάλεξαν οι Γερμανοί, να βγουν στην κρητική ύπαιθρο, να κυνηγήσουν και να εκτελέσουν ήρωες αντιστασιακούς. Η μνήμη των Καλεσανών σήμερα ακουμπά με σεβασμό στα σπλάχνα της μαρτυρικής γης , που πότισαν με το αίμα τους ήρωες Καλεσανοί , αλλά και σε όσους είτε στο έπος της Αλβανίας, είτε στη Μάχη της Κρήτης έδωσαν την πνοή τους για να εμποδίσουν την επέλαση του Ναζισμού.
Σε μια λεπτομερή καταγραφή, των ηρωικών προσώπων, των συγγενών της θλίψης και του πόνου που αφήνει η άδικη βία , αλλά και στη συγκίνηση που γεννά το έπος της κρητικής γης , μας οδηγεί ο γραμματέας του πνευματικού Κέντρου Καλεσών, κος Θεόδωρος Κυρικλάκης , τον οποίο ευχαριστούμε θερμά.
Οι καταγραφές της αντίστασης ενάντια στη λαίλαπα του κατακτητή, είναι μοναδικής αξίας καθώς τιμούν τους ήρωες αλλά και μεταφέρουν με θαυμασμό την παλικαροσύνη αυτών που δε γνωρίζουν δισταγμό και δεν διαπραγματεύονται με τους όρους του κατακτητή την τιμή και την ελευθερία.
Για την ιστορία να αναφέρουμε ότι οι Γερμανοί είχαν αποχωρήσει από την Αθήνα από τον Οκτώβρη του 1944, όμως παρέμεναν γύρω στους 17.000 από αυτούς και όχι αφοπλισμένοι στην Κρήτη. Συνέχιζαν τις βαρβαρότητες και επιδείκνυαν ως τις 10/5/1945, τα δολοφονικά τους ένστικτα, καθώς ο πόλεμος είχε πια τελειώσει. Όμως το κεφάλαιο Κρήτη απασχολούσε τους Άγγλους και η πολιτική διαπραγμάτευση, κρατούσε την Κρήτη δέσμια ακόμη. Στα Καλέσα στις 29/8/1944 , παίχτηκε το τελευταίο ίσως δράμα ενός τόπου που έθρεφε μάρτυρες αντιστασιακούς.
Τους αναζητούσαν οι Γερμανοί, καθώς μας αφηγείται ο κος Κυρικλάκης στα δυο καφενεία του χωριού, ενώ η ατμόσφαιρα ήταν τεταμένη και η πίκρα εναντίον των δοσίλογων ξεχείλιζε. Ένας ξενομπάτης αντάρτης, ο Αθανάσιος Αλμπάνης στο καφενείο , τράβηξε όπλο να εκτελέσει τους δοσίλογους , όμως το όπλο έπαθε εμπλοκή με αποτέλεσμα οι δοσίλογοι να εκτελέσουν πρώτον αυτόν εκείνη την αποφράδα μέρα. Και η σφαγή συνεχίστηκε ,από την πλατεία γενικεύτηκε και γάζωσε όλο το χωριό.
Παρουσιάζουμε τους ήρωες με τη σειρά που εκτελέστηκαν, όπως μ ας αφηγείται το Θεόδωρος Κυρικλάκης.
Ονόματα νεκρών αγωνιστών
1ος Έπεσε δολοφονημένος ο Γιάννης Σερλιδάκης, τον γάζωσαν ενώ προσπαθούσε να φύγει.
2ος Ο Μύρωνας Σερλιδάκης, που τον οδήγησαν στον τόπο εκτέλεσης , Τοπούλι ή Ασπράκι κατ άλλους.
Ήταν αδέλφια και αντήχησαν τα Καλέσα από την κραυγή της μάνας , όταν τους έφεραν στο σπίτι. «Και τους δυο μωρέ;».
3ος Ο Δημήτρης Μερταράκης ,που καθώς βάδιζε στην εκτέλεση τον ακολουθούσε η γυναίκα του, πίσω από την πομπή των εκτελεστών.
4ος Ο Νίκος Χρηστάκης, ο μικρότερος όλων, η φωνή μιας γενιάς που δε θα έσκυβε το κεφάλι.
5ος Ο Γεώργιος Κασιμάτης , αντιπρόεδρος του χωριού. Άνοιξε τα στήθια του, τα προέταξε στο Χάρο φωνάζοντας με βροντερή λαλιά «Ζήτω η Ελλάδα».
6ος Ο Μιχάλης Στρατηγάκης, αντάρτης , καταζητούμενος και αυτός.
7ος Ο Γεώργιος Δερμιτζάκης και η δική του γυναίκα έγκυος τον ακολουθούσε με την απόγνωση στο βλέμμα .Όταν γεννήθηκε ο γιος του , τον βάπτισαν Γεώργιο.
Όμως είναι μεγάλη η παράθεση των ηρώων που στις 29 Αυγούστου τιμούν τα Καλέσα. Ο γραμματέας του πνευματικού κέντρου δεν παραλείπει να αναφέρει όλους τους ήρωες.
«Στις Βούτες οι Γερμανοί είχαν αρχηγείο. Άφησαν πίσω τους το μακελειό και αποχώρησαν. Όμως οι δολοφονημένοι ήρωες δεν μπορούσαν να παραμένουν εκεί άταφοι, οι δικοί τους άνθρωποι ήθελαν να τους αποχαιρετίσουν και να τους δώσουν την χριστιανική ανάπαυση . Το αίμα πότισε τη γη. Δυο χωριανοί , οι Στέλιος Κυρικλάκης και Απόστολος Βασιλάκης έφυγαν για τις Βούτες. Χρειάζονταν η άδεια των Γερμανών για να γίνουν τα δέοντα προς τους νεκρούς. Η άδεια δόθηκε. Περισυνέλλεξαν τους νεκρούς αγωνιστές συντοπίτες τους και τους παρέδωσαν στους τραγικούς συγγενείς τους.»
. Ύβρις οι κατακτητές .Δεν υπήρχαν όρια στο μακελειό που προκάλεσαν.
Από το έπος στα Αλβανικά βουνά οι Καλεσανοί μνημονεύουν ακόμα δύο ήρωες , τον Ανθυπολοχαγό Γιάννη Θεοδωράκη και τον Ανδρέα Αποστολάκη.
Από τη Μάχη της Κρήτης μνημονεύονται ακόμη δυο παλληκάρια που σκοτώθηκαν στο αεροδρόμιο Ηρακλείου. Οι Κωνσταντίνος Παπουτσάκης και Αλέξανδρος Νταντουτάκης.
Δοσίλογοι συνεργάτες των Γερμανών σκότωσαν και τον Στέλιο Τσακαλάκη , που όπως μαρτυρείται, προσπαθούσε να υπερασπιστεί την τιμή της οικογένειάς του.
Όμως ο τραγικός κατάλογος έχει πολλές μαύρες σελίδες.
Στις 9 Ιουνίου του 1944, μεταξύ των νήσων Μήλου και Σαντορίνης βυθίζεται το Α/Τ «Τάναϊς» , πολλές φορές συγχέεται με το «Δανάη», όμως αυτό ήταν φορτηγό πλοίο που κατασχέθηκε από τους γερμανούς. Το «Τάναϊς» ,έσυρε στον υγρό τάφο 350 κρητικούς Εβραίους, 250 Κρήτες αντιστασιακούς και Ιταλούς αιχμαλώτους.
Πιθανολογείται ότι βυθίστηκε από τορπίλη αγγλικού πλοίου ή κατ άλλη εκδοχή το βύθισαν οι ίδιοι οι Γερμανοί αφού πρώτα είχαν φυγαδεύσει το γερμανικό πλήρωμα , σε άλλο σκάφος. Ανάμεσα στους 250 αντιστασιακούς κρητικούς τα Καλέσα μνημονεύουν στην εκδήλωση τιμής και μνήμης τρεις Καλεσανούς .
Γιάννης Βουμβουλάκης, Μανόλης Στειακάκης και Κώστας Δερμιτζάκης, τρεις ακόμη ήρωες που στέκουν μνημεία δύναμης και θάρρους.
Οι Γερμανοί έφυγαν από την Κρήτη με την τελευταία πράξη του πολέμου την υπογραφή της συνθηκολόγησης 10/Μαίου 1944 άφησαν έναν αδιανόητα σκληρό απολογισμό.
8.500 νεκρούς , 13.000 ρημαγμένα σπίτια και 40 μαυροντυμένα χωριά να καπνίζουν όλεθρο και συντριβή στα χαλάσματα .
Αν ένας τόπος δικαιούται αποζημίωση για τις κατοχικές εκμεταλλεύσεις των κατακτητών στο Β Παγκόσμιο πόλεμο είναι η Κρήτη. Οι νεκροί το μαρτυρούν, και η προφορική και γραπτή ιστορική αλήθεια το καταδεικνύουν.
Συραγώ Χορταριά
