Ένα από τα σημαντικότερα βυζαντινά μνημεία του Μαλεβιζίου είναι ο ναός της Παναγίας της Ροδέας στη Ροδιά.
Αφιερωμένος στον Ευαγγελισμό της Θεοτόκου, ο ναός είναι ιδιαίτερα αγαπητός στους Ροδιανούς και έχει αποκτήσει φήμη πέρα από τα όρια του χωριού. Πανηγυρίζει και τιμάται μαζί με την εθνική επέτειο.
Οι Ροδιανοί τιμούν τον ναό όχι μόνο με την παρουσία και συμμετοχή τους στις πανηγυρικές εκδηλώσεις, αλλά και με τον στολισμό του, χρησιμοποιώντας τα καλύτερα λουλούδια από τους κήπους τους.
Βρίσκεται δίπλα στην εντυπωσιακή έπαυλη των Μοδινών του 16ου αιώνα, στο φέουδο της οποίας ανήκε ο οικισμός. Ο επιμήκης θολοσκέπαστος ναός έχει διαμορφωθεί μετά από διαδοχικές επεμβάσεις σε προϋπάρχοντα ναό του 11ου αιώνα.
Στον αρχικό ναό ανήκει ο βόρειος τοίχος του σημερινού ναού, ο οποίος διαμορφώνεται με αλλεπάλληλα τριπλά τυφλά αψιδώματα και κόγχες, κατασκευασμένα με την τεχνική της κρυμμένης πλίνθου. Ως χαρακτηριστικό στοιχείο της περιόδου παραμένει και τμήμα επιχρίσματος με εγχαράξεις που μιμούνται ισόδομη τοιχοποιία.
Η πρώτη μεγάλη παρέμβαση στο ναό πραγματοποιήθηκε τον 13ο αιώνα, όταν αντικαταστάθηκε η στέγη με θόλο και προστέθηκαν εσωτερικά σειρές αψιδωμάτων. Στα μέσα του 13ου αιώνα ο ναός ιστορήθηκε με καλής ποιότητας τοιχογραφίες, οι οποίες σώζονται αποσπασματικά.
Ο ναός ανακαινίσθηκε από τους Καλλέργηδες το 1577, όπως αποδεικνύεται από σωζόμενη επιγραφή στο θύρωμα, καθώς και από τα οικόσημά τους. Την ίδια περίοδο ανακαινίσθηκε και η νότια όψη με το θύρωμα που πλαισιώνεται από δύο παράθυρα με φυτικό ανάγλυφο διάκοσμο.
Αρκετά αργότερα, ίσως τον 19ο αιώνα, ο ναός επεκτάθηκε προς τα δυτικά, με ανακατασκευή του βόρειου θύρωμα και τοποθέτηση ανάγλυφης πλάκας του Ευαγγελισμού, καθώς και επιγραφής με το έτος 1863.
Οι φωτογραφίες είναι του Δημήτρη Δαμιανάκη.
