Το 1942 το αεροδρόμιο Ηρακλείου είχε εξελιχθεί σ' ένα από τα πιο κομβικά αεροδρόμια της εποχής, λόγω των μεταφορών στη Μέση Ανατολή. Αλλά και πολύ οργανωμένο εξαιτίας της εργασίας την οποία επέβαλαν οι κατακτητές στους κατοίκους των γύρω περιοχών.
Για ευνόητους λόγους οι συμμαχικές δυνάμεις, για να ανακόψουν την προέλαση του Ρόμμελ στην Αφρική, αποφασίζουν την καταστροφή των αεροδρομίων της Κρήτης. Μια πενταμελής ομάδα ανδρών της SAS (Special Air Service) με οδηγό τον έφεδρο ανθυπολοχαγό Κώστα Πετράκη, αποβιβάστηκε από το ελληνικό υποβρύχιο «Τρίτων Υ5» και διείσδυσε στην Κρήτη από την βόρεια ακτή της, ανατολικά του αεροδρομίου Ηρακλείου.
12 Ιουνίου 1942
Συνολικά 29 αεροσκάφη ανατινάχτηκαν, ενώ το σαμποτάζ κόστισε πολύ στους Γερμανούς τόσο ηθικά όσο και υλικά αφού δεν μπορούσαν να ανεφοδιαστούν στο νησί. Άλλωστε αυτός ήταν και ο λόγος που υλοποιήθηκαν.
Βέβαια το μεγάλο αυτό χτύπημα από τους Έλληνες, Βρετανούς και Γάλλους σαμποτέρ στους κατακτητές, είχε τη συνέπεια της εκτέλεσης των 62 Μαρτύρων.
Οι Γερμανοί ιθύνοντες, ως αντίποινα στο αποφάσισαν στις 14 Ιουνίου να εκτελέσουν 50 από τους 62 μάρτυρες, που ήταν όλοι επιφανείς Ηρακλειώτες, στην περιοχή "Ξηροποτάμου" Ηρακλείου.
Στις φωτογραφίες φαίνονται οι Κρητικοί, Βρετανοί και Γάλλοι που συμμετείχαν στην επιχείρηση και κατάφεραν να διαφύγουν στις 23 Ιουνίου 1942 από την παραλία του Κρότου, στα νότια του νομού Ηρακλείου, με κατεύθυνση τη Μέση Ανατολή. Ανάμεσά τους ο περίφημος Κωστής Πετράκης. Στο καΐκι επέβαιναν και άμαχοι, γυναικόπαιδα κυρίως.
Τις φωτογραφίες τράβηξε ο Βρετανός συνταγματάρχης David Sutherland, που συμμετείχε στις επιχειρήσεις για το σαμποτάζ, έχοντας την ευθύνη του αεροδρομίου στο Τυμπάκι, που όμως δεν υλοποιήθηκε καθώς στο συγκεκριμένο αεροδρόμιο δεν βρέθηκαν γερμανικά αεροσκάφη.
Τα ντοκουμέντα αυτά υπάρχουν σε φωτογραφικό αρχείο στη Βιβλιοθήκη Mary Evans (yooniqimages)
Πηγή φωτογραφιών: candiadoc