Κάθε τόπος έχει τους ήρωές του. Μα στην Κρήτη περισσεύουν. Τυχαίο είναι άλλωστε πως την ονομάζουν Λεβεντογέννα;
Αλλά εκτός από το ξίφος , τον τσιφτέ, το καριοφίλι και το γκρα, πολλοί Κρητικοί αναγνωρίστηκαν στα γράμματα και στις τέχνες.
Την καταγραφή των 100 σπουδαιότερων έκανε πρόσφατα η εφημερίδα του Ηρακλείου «ΠΑΤΡΙΣ» με τη μέθοδο δημοψηφίσματος των αναγνωστών της, που ψήφισαν με επιστολές ή ηλεκτρονικά μηνύματα.
Επειδή είναι γνωστή, η χρόνια διαμάχη ανάμεσα στο Ηράκλειο και τα Χανιά κυρίως, η ζυγαριά έχει γείρει στη πλευρά των Καστρινών.
Έτσι ο Καστρινός Νίκος Καζαντζάκης νίκησε τον Χανιώτη Ελευθέριο Βενιζέλο.
1. Νίκος Καζαντζάκης στοχαστής, μυθιστοριογράφος, ποιητής και θεατρικός συγγραφέας, ο κορυφαίος σύγχρονος Έλληνας λογοτέχνης. (Σύγχρονη εποχή) (με 1761 ψήφους)
2. Ελευθέριος Βενιζέλος, μία από τις διαπρεπέστερες πολιτικές φυσιογνωμίες της χώρας, για πολλούς η μεγαλύτερη που έχει αναδείξει η σύγχρονη Ελλάδα. Ο πρωθυπουργός της μεγάλης Ελλάδας. (Από την Τουρκοκρατία στην αυτονομία) 1615
3. Δομίνικος Θεοτοκόπουλος, ο κορυφαίος ζωγράφος. (Ενετοκρατία) 1387
4. Νίκος Ξυλούρης, λυράρης και τραγουδιστής, επονομαζόμενος και «αηδόνι της Κρήτης». (Σύγχρονη εποχή) 1378
5. Οδυσσέας Ελύτης, κορυφαίος ποιητής, βραβευμένος με Νόμπελ. (Σύγχρονη εποχή) 1212
6. Βιτσέντζος Κορνάρος, ποιητής του περίφημου έργου «Ερωτόκριτος». (Ενετοκρατία) 1146
7. Μάνος Χατζηδάκις, διάσημος μουσικοσυνθέτης. (Σύγχρονη εποχή) 800
8. Μάνος Κατράκης, από τους μεγαλύτερους Έλληνες ηθοποιούς. (Σύγχρονη εποχή) 765
9. Μίνως. (Αρχαίοι χρόνοι) 734
10. Μιχαήλ Κόρακας (καπετάν Μιχάλης), ο μεγάλος επαναστάτης των αγώνων από το 1821 μέχρι το 1878. (Ο 19ος αιώνας των επαναστάσεων) 597
11. Κώστας Μουντάκης, από τους κορυφαίους μουσικούς της Κρήτης. (Σύγχρονη εποχή) 583
12. Έλλη Αλεξίου, εκπαιδευτικός και κορυφαία πεζογράφος του 20ου αιώνα. (Σύγχρονη εποχή) 497
13. Θανάσης Σκορδαλός, μουσικός της κρητικής παραδοσιακής μουσικής. (Σύγχρονη εποχή) 487
14. Ιωάννης Κονδυλάκης, συγγραφέας, δημοσιογράφος, πρώτος πρόεδρος ΕΣΗΕΑ, ο πατέρας του ελληνικού χρονογραφήματος. (Από την Τουρκοκρατία στην αυτονομία) 474
15. Αλέξης Μινωτής, από τους κορυφαίους δραματικούς ηθοποιούς και σκηνοθέτες. (Σύγχρονη εποχή) 412
16. Ιωάννης Βλάχος ή Δασκαλογιάννης, ο αρχηγός της επανάστασης του 1770. (Πρώιμη Τουρκοκρατία) 411
17. Δαίδαλος, γλύπτης. (Αρχαίοι χρόνοι) 393
18. Μιχαήλ Δαμασκηνός, ο σημαντικότερος ζωγράφος της Κρητικής Σχολής. (Ενετοκρατία) 388
19. Γεώργιος Χορτάτζης, ο συγγραφέας της «Ερωφίλης». (Ενετοκρατία) 384
20. Μίνως Καλοκαιρινός, ο πρώτος που αποκάλυψε το ανάκτορο της Κνωσού. (Από την Τουρκοκρατία στην αυτονομία) 376.
21. Τίτος, ο ιδρυτής της Εκκλησίας της Κρήτης. (Ρωμαιοκρατία – Βυζάντιο) 365
22. Ιωάννης Δραμουντάνης-Στεφανογιάννης, ηγέτης του αντιστασιακού κινήματος των Ανωγείων, εκτελέστηκε από τους Γερμανούς το 1944. (Σύγχρονη εποχή) 356
23. Ιωάννης Σφακιανάκης, από τις μεγαλύτερες πολιτικές και πνευματικές μορφές της Κρήτης, πρώτος πρωθυπουργός του νησιού. (Από την Τουρκοκρατία στην αυτονομία) 323
24. Κωνσταντίνος Γιαμπουδάκης, ο επίσημα θεωρούμενος πυρπολητής του Αρκαδίου. (Ο 19ος αιώνας των επαναστάσεων) 305
25. Γεώργιος Κάββος, με σημαντική αντιστασιακή δράση στη διάρκεια της κατοχής. (Σύγχρονη εποχή) 302
26. Κωστής Φραγκούλης, ποιητής και πεζογράφος από τη Λάστρο Σητείας. Κατέχει το μοναδικό ρεκόρ ότι έκανε ραδιοφωνικές εκπομπές σε ηλικία σχεδόν 100 χρόνων. (Σύγχρονη εποχή) 298
27. Εργοτέλης ο Κνώσιος ή Ιμέραιος, ολυμπιονίκης. (Αρχαίοι χρόνοι) 284
28. Σοφοκλής Βενιζέλος, στρατιωτικός και πολιτικός, με σύντομες θητείες στην πρωθυπουργία της χώρας. (Σύγχρονη εποχή) 283
29. Γεώργιος Πετρακογιώργης, μορφή του κρητικού αντιστασιακού αγώνα κατά των Γερμανών. (Σύγχρονη εποχή) 279
30. Νικόλαος Σταυρινίδης, τουρκολόγος, ιστορικός, ανήκει στη μεγάλη γενιά των ερευνητών της ιστορίας της Κρήτης. (Σύγχρονη εποχή) 260
31. Ιωάσαφ Ξωπατέρας, χαΐνης, καλόγερος, αγωνιστής της επανάστασης του 1821. (Ο 19ος αιώνας των επαναστάσεων) 258
32. Σαπφώ Νοταρά, ηθοποιός. (Σύγχρονη εποχή) 250
33. Ελευθέριος Πλατάκης, φυσικός. Μνημειώδης η μελέτη του για τους σεισμούς της Κρήτης. (Σύγχρονη εποχή) 227
34. Λιλή Ζωγράφου, από το Ηράκλειο, λογοτέχνης, δημοσιογράφος, με φιλολογικές σπουδές. (Σύγχρονη εποχή) 222
35. Μηνάς Γεωργιάδης, ο ηρωικός δήμαρχος του Ηρακλείου, ο οποίος εκτελέστηκε με τους 62 μάρτυρες τον Ιούνιο του 1942. (Σύγχρονη εποχή) 210
35. Γαλάτεια Αλεξίου – Καζαντζάκη, ποιήτρια, πεζογράφος και θεατρικός συγγραφέας, πρώτη σύζυγος του Νίκου Καζαντζάκη (Σύγχρονη εποχή) 209
37. Μανόλης Αναγνωστάκης, γιατρός και ποιητής, από τους σημαντικότερους του 20ου αιώνα. (Σύγχρονη εποχή) 204
38. Γεώργιος Δασκαλογιάννης, επαναστάτης, πρωθυπουργός κατά την Κρητική Πολιτεία. (Από την Τουρκοκρατία στην αυτονομία) 197
39. Ανδρέας Καλοκαιρινός, από τους σημαντικότερους δημάρχους Ηρακλείου. (Σύγχρονη εποχή) 194
40. Γιάννης Ποδιάς, ο αρχικαπετάνιος του ΕΛΑΣ. (Σύγχρονη εποχή) 192
41. Ναπολέων Σουκατζίδης, Ήταν ανάμεσα στους 200 πατριώτες κομμουνιστές που εκτελέστηκαν στο Σκοπευτήριο της Καισαριανής την Πρωτομαγιά του 1944. (Σύγχρονη εποχή) 191
42. Εμμανουήλ Μπαντουβάς, από τους ηγέτες της αντίστασης κατά των Γερμανών. (Σύγχρονη εποχή) 188
43. Στέφανος Ξανθουδίδης, ο πατριάρχης των κρητολογικών ερευνών, συνιδρυτής του Κρητικού μουσείου. (Σύγχρονη εποχή) 181
44. Κίμων Ζωγραφάκης, ηρωική μορφή της εθνικής αντίστασης, με συμμετοχή, μεταξύ άλλων, στο σαμποτάζ του αεροδρομίου Καστελίου και στην απαγωγή του Γερμανού στρατηγού Κράιπε. (Σύγχρονη εποχή) 172
45. Παντελής Πρεβελάκης, από το Ρέθυμνο. Από τους σημαντικούς λογοτέχνες του 20ου αιώνα, μελετητής της Τέχνης και ακαδημαϊκός. (Σύγχρονη εποχή) 163
46. Νέαρχος, ναύαρχος του Μεγάλου Αλεξάνδρου. (Αρχαίοι χρόνοι) 162
47. Στέργιος Σπανάκης, ιστοριοδίφης, έφορος επί 20 χρόνια της Βικελαίας. (Σύγχρονη εποχή) 161
48. Κωστής Πετράκης, ο σαμποτέρ του αεροδρομίου Ηρακλείου, τη νύκτα της 13ης Ιουνίου 1942. (Σύγχρονη εποχή) 158
48. Χριστομιχάλης Ξυλούρης, αντιστασιακός από τ’ Ανώγεια, διαδέχτηκε τον Στεφανογιάννη. (Σύγχρονη εποχή) 158
50. Ευγένιος Ψαλιδάκης, Μητροπολίτης και στη συνέχεια Αρχιεπίσκοπος Κρήτης την περίοδο 1950-1978. (Σύγχρονη εποχή) 154
51. Ιδομενέας, στρατηγός στην Τροία. (Αρχαίοι χρόνοι) 151
52. Καλλιρρόη Σιγανού – Παρρέν, δασκάλα και δημοσιογράφος, από τις πρώτες Ελληνίδες φεμινίστριες. (Από την Τουρκοκρατία στην αυτονομία) 147
53. Εμμανουήλ Δετοράκης, ο διανοούμενος της ιατρικής στην Κρήτη. (Σύγχρονη εποχή) 145
54. Μενέλαος Παρλαμάς, φιλόλογος, ο δάσκαλος σημαντικών διανοουμένων του Ηρακλείου. (Σύγχρονη εποχή) 141
55. Παύλος Βαρδινογιάννης, νομικός και πολιτικός από την Επισκοπή Ρεθύμνης. (Σύγχρονη εποχή) 140
56. Δέκα Μάρτυρες, οι Άγιοι Δέκα. (Ρωμαιοκρατία – Βυζάντιο) 136
57. Γεώργιος Κατεχάκης, γνωστός με το όνομα Καπετάν Ρούβας διάδοχος του Παύλου Μελά στον μακεδονικό αγώνα. (Από την Τουρκοκρατία στην αυτονομία) 135
58. Σταύρος Καλλέργης από το Χουμέρι Ρεθυμνου, πρωτοπόρος του σοσιαλιστικού κινήματος στην Ελλάδα. (Από την Τουρκοκρατία στην αυτονομία) 130
59. Χατζημιχάλης Γιάνναρης, από τις μεγαλύτερες μορφές των κρητικών αγώνων του 19ου αιώνα. (Ο 19ος αιώνας των επαναστάσεων) 123
60. Γαβριήλ Μαρινάκης, ο ηρωικός ηγούμενος του Αρκαδίου. (Ο 19ος αιώνας των επαναστάσεων) 122
61. Επιμενίδης, σοφός, θρησκευτικός διδάσκαλος, και μάντης. (Αρχαίοι χρόνοι) 120
61. Μύρων ο Θαυματουργός, Άγιος της Ορθόδοξης Εκκλησίας. (Ρωμαιοκρατία – Βυζάντιο) 120
61. Εμμανουήλ Καζάνης, οπλαρχηγός του Λασιθίου στην επανάσταση του 1821. (Ο 19ος αιώνας των επαναστάσεων) 120
61. Ίλια Λιβυκού, μεγάλη ηθοποιός του θεάτρου και του κινηματογράφου, από τον Άγιο Μύρωνα Μαλεβιζίου- Σύγχρονη εποχή) 120
65. Χαρίκλεια Δασκαλάκη, σύμβολο της γυναικείας κρητικής αντίστασης το 1866. (Ο 19ος αιώνας των επαναστάσεων) 118
66. Αλέξιος Καλλέργης, άρχοντας του Μυλοποτάμου, αρχηγός της μεγαλύτερης επανάστασης κατά των Ενετών (1283-1299). (Ενετοκρατία) 114
67. Θέμος Κορνάρος, από τους κορυφαίους πεζογράφους του 20ου αιώνα. (Σύγχρονη εποχή) 113
68. Εμμανουήλ Σκουλάς. Στην παράδοση των Ανωγείων, έμεινε ως ο πυρπολητής του Αρκαδίου. (Ο 19ος αιώνας των επαναστάσεων) 110
69. Κύριλλος Λούκαρις, Οικουμενικός Πατριάρχης. (Ενετοκρατία) 106
70. Γεώργιος Χατζιδάκης, γλωσσολόγος, θεμελιωτής της γλωσσολογίας στην Ελλάδα. (Σύγχρονη εποχή) 101
70. Στρατής Περγαλίδης, συμμετείχε στη Μάχη της Κρήτης, πρόεδρος του ΕΚΗ με την απελευθέρωση, βρήκε το θάνατο στην ασφάλεια από τα βασανιστήρια. (Σύγχρονη εποχή) 101
70. Νικόλαος Γιανναδάκης, λόγιος του Ηρακλείου, ο αναμορφωτής και τελευταίος έφορος της Βικελαίας Δημοτικής Βιβλιοθήκης. (Σύγχρονη εποχή) 101
73. Βαγγελιώ Φωτιάδου, Η επονίτισσα που έγινε θρύλος. Εκτελέστηκε στον εμφύλιο. (Σύγχρονη εποχή) 99
73. Βαγγελιώ Αρμενάκη, η δεύτερη επονίτισσα θρύλος, εκτελέστηκε μαζί με τη Φωτιάδου. (Σύγχρονη εποχή) 99
75. Αντώνιος Ξανθουδίδης – Ζωγράφος, (1819-1896), φωτισμένος επαναστάτης από το Αβδού, αρχηγός Πεδιάδος και υπαρχηγός των ανατολικών επαρχιών στις επαναστάσεις 1858, 1866 και 1878. (Ο 19ος αιώνας των επαναστάσεων) 96
75. Αντώνιος Μιχελιδάκης, επαναστάτης, πολιτικός, φιλόλογος. Ο πλέον μακροχρόνιος πρωθυπουργός και πρόεδρος της βουλής της αυτόνομης Κρήτης, υπουργός στις ελληνικές κυβερνήσεις. (Από την Τουρκοκρατία στην αυτονομία) 96
77. Νικόλαος Παναγιωτάκης, φιλόλογος, επί χρόνια διευθυντής του Ινστιτούτου της Βενετίας. (Σύγχρονη εποχή) 94
78. Βαγγελιώ Κλάδου, φωτισμένη δασκάλα, με συμμετοχή στην αντίσταση. Σκοτώθηκε στον εμφύλιο. (Σύγχρονη εποχή) 93
78. Μαρία Λιουδάκη, δασκάλα, ποιήτρια, λαογράφος, ηρωική μορφή της αντίστασης στην Κρήτη. (Σύγχρονη εποχή) 93
80. Μανούσος Καλλικράτης, αρχηγός των Κρητών οι οποίοι ήταν οι τελευταίοι υπερασπιστές της Κωνσταντινούπολης. (Ενετοκρατία) 92
81. Ιωάννης Ιωαννίδης, Ηγήθηκε του βενιζελικού κινήματος του 1935 στη Σητεία, συνιδρυτής της παγκρήτιας αντιστασιακής οργάνωσης ΑΕΑΚ, τον Ιούνιο του 1941. Εκτελέστηκε από τους Γερμανούς το Μάιο του 1944. (Σύγχρονη εποχή) 91
82. Θεοφάνης Μοναχός ο Κρης, ή Θεοφάνης Στρελίτζας, Κορυφαίος ζωγράφος και αγιογράφος. (Ενετοκρατία) 89
83. Μελέτιος Πηγάς, μεγάλη εκκλησιαστική προσωπικότητα, Πατριάρχης Αλεξανδρείας και τοποτηρητής του Οικουμενικού Θρόνου. (Ενετοκρατία) 86
84. Δημήτριος Καλλέργης, στρατιωτικός και πολιτικός πρωταγωνιστής της συνταγματικής επανάστασης της 3ης Σεπτεμβρίου 1843. (Ο 19ος αιώνας των επαναστάσεων) 83
85. Μελέτιος Μεταξάκης, οικουμενικός Πατριάρχης, αρχιεπίσκοπος Βορείου και Νοτίου Αμερικής, πατριάρχης Αλεξανδρείας. (Από την Τουρκοκρατία στην αυτονομία) 81
86. Κωνσταντίνος Βολανάκης, ζωγράφος από το Ηράκλειο. (Από την Τουρκοκρατία στην αυτονομία) 79
87. Ιωάννης Νταφώτης, ιδρυτής του τάγματος επιλέκτων Κρητών το 1897. (Ο 19ος αιώνας των επαναστάσεων) 78
88. Δημήτριος Ζουδιανός, αγωνιστής των Κρητικών επαναστάσεων με δράση από το 1858, οπλαρχηγός και αρχηγός της επαρχίας Τεμένους στην επανάσταση του 1866 (Ο 19ος αιώνας των επαναστάσεων) 76
89. Βασίλειος Σμπώκος, αρχηγός Ανωγείων στην επανάσταση του 1821. (Ο 19ος αιώνας των επαναστάσεων) 74
90. Νικόλαος Καγιαμπάκης, θρυλικός αγωνιστής των κρητικών επαναστάσεων. (Ο 19ος αιώνας των επαναστάσεων) 72
91. Μιχαήλ-Χουσεΐν Κουρμούλης, κρυπτοχριστιανός, αρχηγός της Μεσαράς το 1821. (Ο 19ος αιώνας των επαναστάσεων) 71
91. Λυσίμαχος Καλοκαιρινός, από τα επώνυμα θύματα της φοβερής σφαγής της 25ης Αυγούστου 1898 στο Ηράκλειο. (Από την Τουρκοκρατία στην αυτονομία) 71
93. Εμμανουήλ Τσουδερός, νομικός, οικονομολόγος και πολιτικός, ο πρωθυπουργός της Μάχης της Κρήτης. (Σύγχρονη εποχή) 70
94. Φραγκιός Μαστραχάς, η παράδοση αναφέρει ότι έλαβε μέρος σε 120 μάχες κατά των Τούρκων (Ο 19ος αιώνας των επαναστάσεων) 66
94. Κωνσταντίνος Σφακιανάκης, γενικός αρχηγός των πέντε ανατολικότερων επαρχιών στην επανάσταση 1866-69. (Ο 19ος αιώνας των επαναστάσεων) 66
96. Μανούσος Κούνδουρος, μεγάλη ηγετική και πολιτική μορφή της Κρήτης. Πρόεδρος της Μεταπολιτευτικής Επιτροπής. (Από την Τουρκοκρατία στην αυτονομία) 63
97. Παύλος Γύπαρης, Μακεδονομάχος, έμπιστος φίλος και συνεργάτης του Ελευθ. Βενιζέλου. (Από την Τουρκοκρατία στην αυτονομία) 62
98. Ιωάννης Κορνάρος, ζωγράφος και αγιογράφος του 18ου αιώνα. (Πρώιμη Τουρκοκρατία) 61
98. Ηρακλής Κοκκινίδης, θρύλος της επανάστασης του 1866. (Ο 19ος αιώνας των επαναστάσεων) 61
98. Νίκος Σαμαρείτης, από τις ηγετικές μορφές της αντίστασης και της Μάχης της Κρήτης (Σύγχρονη εποχή) 61.
—
-Σημείωση της εφημερίδας:Η άνοδος των επαναστατών των κρητικών αγώνων του 19ου αιώνα είναι το χαρακτηριστικό των νέων αποτελεσμάτων της ψηφοφορίας της «Π» για τους κορυφαίους Κρήτες όλων των εποχών. Έτσι, ο Κωνσταντίνος Γιαμπουδάκης, ο άνθρωπος που επίσημα θεωρείται ο πυρπολητής του Αρκαδίου, πλησίασε την πρώτη εικοσάδα.
Υπενθυμίζομε ότι η «Π» στα δύο ιστορικά αφιερώματα για την επανάσταση του 1866-69, που κυκλοφόρησαν το Νοέμβριο και το Δεκέμβριο του 2008, είχε παρουσιάσει το επίσημο έγγραφο της Γενικής Συνέλευσης των Κρητών, λίγο μετά την εθελοθυσία, στο οποίο αναφερόταν Γωνιανός Δράκος Ντελής-Τσιμπραγός ως πυρπολητής, ενώ στην ανωγειανή παράδοση αναφέρεται ο Εμμανουήλ Σκουλάς. Τόσο ο Τσιμπραγός, όσο και ο Σκουλάς είναι επίσης στη λίστα των κορυφαίων της «Π», αλλά φυσικά δεν πρόκειται να λύσομε το θέμα του πυρπολητή, αν υποτεθεί ότι υπάρχει τέτοιο, με την ψηφοφορία.
www.patris.gr