Ένα από τα ομορφότερα και παράδοξα μέρη της Κρήτης βρίσκεται 8 χιλιόμετρα δυτικά του Ηρακλείου και μόλις 2 χιλιόμετρα από την παραλία της Αμμουδάρας.
Η λίμνη του Αλμυρού, με τα βαθιά γαλάζια νερά της, έχει προβληματίσει τους επιστήμονες με το μυστήριο των πηγών της.
Αν και μικρή σε έκταση, προσφέρει τη μεγαλύτερη ποσότητα νερού της Κρήτης, μέσω του ποταμού που ξεχύνεται από κείνην και εκβάλλει στην θάλασσα. Ένα γνωστό ρεύμα που τροφοδοτεί την λίμνη προέρχεται από πηγές του Ψηλορείτη- ωστόσο η προέλευση των άλλων ρευμάτων που την τροφοδοτούν και ειδικά εκείνων που κάνουν το νερό της αλμυρό, είναι άγνωστη. Μετά από μελέτες που έχουν αποδείξει ότι η σύσταση του νερού δεν έχει καμιά σχέση με κανένα υδάτινο ρεύμα γύρω από την Κρήτη, οι επιστήμονες έχουν καταλήξει στο συμπέρασμα ότι η λίμνη τροφοδοτείται από υδάτινα ρεύματα που βρίσκονται χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά, και κυκλοφορούν μέσω τεκτονικών πλακών-ωστόσο, η προέλευση και το βάθος στο οποίο βρίσκονται αυτά τα ρεύματα εξακολουθούν να αποτελούν μυστήριο.
Ένα ακόμα ενδιαφέρον στοιχείο είναι ότι στις αρχές της άνοιξης, όταν η λίμνη δίνει τη μεγαλύτερη ποσότητα νερού, το νερό από αλμυρό γίνεται σχεδόν πόσιμο.
Η εκβολή του Αλμυρού ποταμού στην παραλία της Αμμουδάρας.
Η λίμνη παρέχει περίπου 240 εκατομμύρια κυβικά μέτρα νερού ετησίως, που εκβάλλονται μέσω του Αλμυρού ποταμού στην θάλασσα. Το ποτάμι είναι μεν μικρό σε μήκος, αλλά ιδιαίτερα πλούσιο σε νερό. Αυτό το πολύ ξεχωριστό περιβάλλον έχει δημιουργήσει έναν από τους σημαντικότερους υγροβιότοπους στην Ανατολική Κρήτη. Εκτός από τα πτηνά που συγκεντρώνονται εκεί ανάλογα την εποχή, εκεί φύεται σε μικρές συστάδες και ο φοίνικας του Θεόφραστου- ένα δέντρο που συναντάμε μόνο στην Κρήτη και σε μια τοποθεσία στην Νοτιοανατολική Τουρκία.
Οι επισκέπτες της Κρήτης που ψάχνουν κάτι ξεχωριστό και κοντινό στις παραλίες του Ηρακλείου, σίγουρα αξίζει να περάσουν από την λίμνη του Αλμυρού και το ποτάμι της
Και μια ιστορία από τα παλιά του αναγνώστη μας Μ. Ναλετέκη
Το 1962 ο πατέρας μου με μια μεγάλη παρέα, πήγε στα πάτρια εδάφη της Ιωνίας στην επαρχία της Σμύρνης και στο χωριό που γεννήθηκε στα Θείρα που ακόμη και σήμερα έχει κρατήσει το όνομα του και λέγεται Τire.μόνο που από χωριό έχει γίνει μια μεγαλούπολη 200,000 κατοίκων,τόπος ευλογημένος με αστείρευτες πηγές και πάρα πολλά νερά……..
Εκεί λοιπόν που καθόντουσαν σε ένα καφενέ τους πλησίασε ένας Τουρκοκρητικός ,η άλλη πλευρά της ιστορίας παιδί κι αυτός θύμα της ανταλλαγής των πληθυσμών,ξεριζωμμένος από τα δικά του χώματα για να πάει πρόσφυγας σε άγνωστα μέρη και όχι τα ευλογημένα και γι αυτόν τα χώματα της Κρήτης.
¨Ακουσε λοιπόν να μιλούν Ελληνικά και μάλιστα Κρητική διιάλεκτο και κοντοσίμωσε και με άπταιστα Κρητικά τους ρώτησε……"μπρες ΄σεις Κρητικοί μπρε 'ησαστε ? Ναι του απάντησαν από που ?από το Ηράκλειο το Μεγάλο Κάστρο ….Καστρινοί λοιπόν ε? Ναι του ξαναπάντησαν !…….και η επόμενη ερώτηση τους άφησε άφωνους,,,,,,,,,¨μπρες σεις Καστρινοί το νερό τ Αλμυρού το πιάσετε ?……..
Το νερό τ Αλμυρού…..αυτό είναι το θέμα χρόνων και χρόνων,,,,το Νερό τ Αλμυρού….το νερό η πηγή της ζωής……όχι Μπραήμη δεν το πιάσαμε ούτε εμείς όπως κι εσείς τρέχει χρόνους τώρα και χάνετε στη θάλασσα…..έχουν περάσει τόσα χρόνια κι ακόμη θυμάμαι την ερώτηση του Τούρκου Πρόσφυγα…….μπρες σεις Καστρινοί το νερό τ Αλμυρού το πιάσατε ?……..
Ο Αλμυρός Ποταμός όπως ήταν το από το 1900 μέχρι το 1957…