Πολλοί αναρωτιόμαστε ποια είναι η καθημερινότητα των ανθρώπων που τοποθέτησαν οικειοθελώς τον εαυτό τους στην υπηρεσία του Θεού. Τι περιλαμβάνει η πνευματική ανύψωσή τους τη στιγμή που η δική μας καθημερινότητα αναλώνεται στα του μόχθου και τις διαδικασίες επιβίωσης . Την ώρα που εμείς τρέχουμε να διεκπεραιώσουμε υποχρεώσεις εκείνοι πώς ζουν;
Το εικοσιτετράωρο των μοναχών χωρίζεται σε τρία οχτάωρα.
Το πρώτο εικοσιτετράωρο αφιερώνεται σε ακολουθίες που γίνονται κυρίως τη νύχτα στο Ναό. Οι ακολουθίες χαρακτηρίζονται από βυζαντινή μεγαλοπρέπεια και θυμίζουν έντονα δύο πράγματα . Τις θυσίες και τους θριάμβους όχι μόνο της στρατευομένης αλλά και της θριαμβεύουσας εκκλησίας . Αυτές βέβαια οι ακολουθίες σχετίζονται με την ιδιαίτερη τοποθεσία και την ιστορικότητα της κάθε Μονής.
Για παράδειγμα στη Μονή Αρκαδίου, που οι κρητικοί αγώνες ακόμα αντηχούν στους τοίχους και τις αίθουσες , τις ποτισμένες με το αίμα των αγωνιστών ιερέων και του λαού, οι ανεξάντλητοι αγώνες μέσα από τις μνημοσύνες , κυριαρχούν ώστε η παράδοση της εκκλησίας μας αλλά και το χριστιανικό στοιχείο , που εξύψωσε εκείνον τον αγώνα να μην περάσει στη λήθη , τόσο για τους μοναχούς που διαβιούν στη Μονή, όσο και για τους νεότερους που την επισκέπτονται διαρκώς.
Το δεύτερο οκτάωρο οι μοναχοί εργάζονται σε χειρωνακτικές εργασίες. Η εργασία στους εσωτερικούς και εξωτερικούς χώρους κάθε Μονής στηρίζεται στους μοναχούς που γνωρίζουν ότι η πνευματική ανύψωση επιτυγχάνεται με την ταπείνωση , η οποία έρχεται μέσα από την εργασία. Η απραγία θεωρείται «μήτηρ πάσης κακίας», από την αρχαιότητα και μόνο μέσα από αυτήν μπορεί να επιτευχθεί η σύμφωνα πάντα με το ανθρώπινο μέτρο η ένωση με το Θεό. Οι μοναχοί οφείλουν να συντηρήσουν και αισθητικά να αναδείξουν το κάλλος του πνευματικού χώρου , ώστε οι ίδιοι αλλά και οι επισκέπτες να νιώσουν την αγαλλίαση και την εξύψωση.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα η Μονή του Αγίου Παντελεήμονα , στο Φόδελε, όπου έχει καταστεί χώρος προσέλευσης για τα σχολεία , καθώς οι μοναχοί περιθάλπουν στην «Κιβωτό» που έχουν δημιουργήσει για σπάνια ζώα της κρητικής γης , πλάσματα τα οποία βρέθηκαν λαβωμένα ή σε κατάσταση αιχμαλωσίας . Το έργο τους αναδεικνύει το χριστιανικό πνεύμα της αλληλεγγύης του νοήμονα ανθρώπου προς τα αδύναμα πλάσματα της φύσης και αποτελεί μάθημα υπευθυνότητας και ευαισθητοποίησης .
Το τρίτο εικοσιτετράωρο οι μοναχοί μελετούν. Εκτελούν τον «Κανόνα» τους δηλαδή τριακόσιες μετάνοιες ημερησίως αν είναι μεγαλόσχημοι και έπειτα αναπαύονται. Αλλά και σε οποιαδήποτε στιγμή του εικοσιτετραώρου κι αν βρεθούν «εν γρηγόρσει» προσεύχονται περνώντας κόμπο προς κόμπο το κομποσκοίνι τους σιγοψιθυρίζοντας
« Κύριε Ιησού Χριστέ Υιέ Θεού Ελέησόν με τον αμαρτωλόν» την προσευχή.
Συραγώ Χορταριά