Αυτό που την κάνει τόσο ιδιαίτερη τη Σύμη είναι το μοναδικό της αρχιτεκτονικό σύνολο των 2.500 πολύχρωμων νεοκλασικών σπιτιών, χάρη στα οποία έγινε από τους πρώτους οικισμούς στην Ελλάδα που χαρακτηρίστηκαν διατηρητέοι.
Ο ιδιαίτερος χαρακτήρας της βοήθησε τη Σύμη να μείνει αλώβητη στα χρόνια.Για πολύ καιρό παρέμεινε μάλλον άγνωστη,και ήταν προορισμός για πιο ψαγμένους επισκέπτες –είτε από χώρες της Ευρώπης, είτε Έλληνες, οι οποίοι έφταναν ως προσκυνητές στο μοναστήρι του Πανορμίτη.Αξίζει να επισκεφθείτε αυτό το ιστορικό μοναστήρι του Πανορμίτη. Πρόκειται για ένα εντυπωσιακό οικοδόμημα του 15ου αιώνα, χτισμένο στην άκρη ενός όρμου, μέσα σε μεγάλη έκταση με κυπαρίσσια και πεύκα. Είναι αφιερωμένο στον Αρχάγγελο Μιχαήλ.
Το λιμάνι του νησιού, ο Γιαλός –όπως και η Χώρα είναι σε έναν κλειστό, απάνεμο κόλπο. Τα μπλε, ροζ και πράσινα νεοκλασικά βρίσκονται το ένα δίπλα στο άλλο και δημιουργούν ένα πανέμορφο τοπίο.Από την Αθήνα χρειάζεσαι 40 λεπτά με το αεροπλάνο για να φτάσεις στη Ρόδο κι έπειτα άλλη 1 ώρα με το ταχύπλοο για να προσεγγίσεις τη μαγεία της Σύμης. Σε 2,5 ώρες το πολύ, δηλαδή, μπορείς να ξεκινήσεις από την πρωτεύουσα και να βρεθείς να απολαμβάνεις τον καφέ σου στον Γιαλό.
Σήμα κατατεθέν του Γιαλού είναι το Ρολόι του 1881 και το κτήριο της αστυνομίας,δείγματα της ιταλοκρατίας στο νησί.Από τις ομορφότερες και τις πιο κοντινές παραλίες στο λιμάνι είναι ο Άγιος Νικόλαος.Η ωραιότερη παραλία της Σύμης είναι του Άη-Γιώργη του Δυσάλωνα, με καταγάλανα νερά κι έναν εντυπωσιακό βράχο να την προστατεύει.
Για να γνωρίσει κανείς το νησί με τα πόδια η καλύτερη πεζοπορική διαδρομή είναι από τη Χώρα στον Πανορμίτη.Αξίζει λοιπόν να επισκεφτούμε αυτό το πανέμορφο νησί που έχει να προσφέρει πολλά.