"Καλησπέρα σας κυρίες και κύριοι, είναι μεγάλη η χαρά μου να βρίσκομαι με ανθρώπους τους οποίους σέβομαι, αγαπώ και εκτιμώ." Αυτή ήταν η αρχή της ομιλίας του κ. Δημήτρη Μουδατσάκη ο οποίος σε ηλικία 84 χρονών ξεκίνησε την φοίτηση του στο τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης.
Της Κατερίνας Στρουμπάκη
Η ομιλία του τέθηκε στο πλαίσιο της Επιστημονικής Συνάντησης του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας (Ε.Σ.Τ.Ι.Α) που πραγματοποιήθηκε για 24η συνεχόμενη χρονιά στις 5 έως 7 Απριλίου.
Ο κ.Μουδατσάκης ανακάλεσε στην μνήμη του την τελευταία φορά που είχε την τιμή να μιλήσει στο Πανεπιστήμιο Κρήτης. Ήταν στα εγκαίνια του τυπογραφείου της Φιλοσοφικής Σχολής, πριν από 7 χρόνια. Συνέχισε την ομιλία του λέγοντας ότι " τον χρόνο εκείνο άρχισα να φοιτώ στην πρώτη γυμνασίου, μετά συνέχισα στο Λύκειο και έπειτα από πανελλήνιες εξετάσεις με μεγάλη χαρά και συγκίνηση άρχισα την φοίτηση μου τον περασμένο Σεπτέμβριο στο τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης."
Η πορεία προς το Πανεπιστήμιο
Ο κ. Μουδατσάκης συνεχίζοντας ανέφερε πως την φοίτηση του στο Πανεπιστήμιο την οφείλει πρωτίστως στους καθηγητές της μέσης εκπαίδευσης που ήταν δίπλα του όλα τα χρόνια της προετοιμασίας του και όπως είπε ο ίδιος "από καρδιάς τους ευχαριστώ και τους ευγνωμονώ". Συνέχισε λέγοντας ευχαριστώ επίσης εγκάρδια όλους εσάς τους σεβάσμιους πανεπιστημιακούς καθηγητές και άξιους λειτουργούς της επιστήμης που περιβάλλετε με αγάπη όλους τους φοιτητές και με επιμέλεια, οργάνωση και μεθοδικότητα μας οδηγείτε στην έρευνα της επιστήμης και της ανθρωπιστικής παιδείας."
Στην συνέχεια της ομιλίας του και φανερά συγκινημένος είπε "ευχαριστώ επίσης που δεχτήκατε στην σημερινή σεμνή εκδήλωση να αναφερθεί η ταπεινότητα μου σε εκείνους που υπηρέτησαν την τυπογραφία στο Ηράκλειο από τον ύστερο 19ο αιώνα μέχρι και τον 20ο αιώνα γιατί χάρη σε αυτή την τέχνη μπόρεσε ο προφορικός λόγος να αποδοθεί γραπτά και να γίνει κτήμα ολόκληρης της ανθρωπότητας."
Συνεχίζοντας μας εξηγεί πως "η νέα αυτή τέχνη θα ανοίξει τον δρόμο στην επιθυμία του ανθρώπου για πρόοδο, θα πλατύνει τον νου, θα σκορπίσει ιδέες και γνώσεις σε κάθε γωνιά της γης, θα διαλύσει τα σκουπίδια της αμάθειας και της σκλαβιάς και θα φέρει την γνώση παντού."
Σκληρές συνθήκες στην τυπογραφία
Ο κ. Μουδατσάκης έκανε αναφορά σε όλα τα τυπογραφεία του Ηρακλείου καθώς και στο δικό του. Ο ίδιος ανέφερε πως " ήταν καλοκαίρι του 1945 όταν έφυγα από το χωριό μου. Από την πρώτη μέρα άρχισε να με γοητεύει και να με συγκινεί αυτή η τέχνη. Το 1962 ξεκίνησα το δικό μου τυπογραφείο και βιβλιοδετείο στο κέντρο του Ηρακλείου. Το εργαστήριο αυτό διέθετε λίγα τυπογραφικά στοιχεία και ένα χειροκίνητο πιεστήριο, αργότερα προμηθεύτηκα και σύγχρονα μηχανήματα. Εργαζόμουν μαζί με την γυναίκα μου με μόνη διακοπή 5 ή 6 ώρες την ημέρα, αργότερα που ήρθε το πρώτο μας παιδί η γυναίκα μου διέκοψε την εργασία και όλα πια τα τελείωνα μόνος μου." Η συγκίνηση του κυρίου Μουδατσάκη ήταν τόσο έντονη που το ακροατήριο τον διέκοψε ενθαρρύνοντας τον με ένα δυνατό χειροκρότημα.
Ο κ. Μουδατσάκης συνέχισε λέγοντας πως "οι άνθρωποι που εργάζονταν στα τυπογραφεία, με την αγάπη, την αφοσίωση και το μεράκι τους για δουλειά εργάστηκαν σκληρά κάτω από δύσκολες συνθήκες για την ανάπτυξη της τυπογραφίας στον τόπο μας. Στα περισσότερα από αυτά πάρα ήταν σκληρές και ανθυγιεινές οι συνθήκες και το μεροκάματο πολύ χαμηλό για αφεντικά κι εργαζόμενους.
Στο τέλος της ομιλίας του μας εξήγησε πως όσο και αν τα τεχνολογικά μέσα έχουν αντικαταστήσει τα τυπογραφεία πάντα θα επιστρέφει η μνήμη του σε εκείνη την ηρωική εποχή.
Το βιβλίο και το χειροκρότημα
Έπειτα ακολούθησαν ερωτήσεις και διευκρινήσεις από το κοινό. Ο κ. Μουδατσάκης έκανε λόγο για το βιβλίο που έγραψε εξαιτίας της αγάπης που είχε σε αυτούς τους ανθρώπους, όπως είπε ο ίδιος "ήμασταν μια οικογένεια." Το βιβλίο το τύπωσε δωρεάν ο κύριος Καζανάκης και για αυτόν τον λόγο και ο ίδιος το μοίρασε δωρεάν. "Ήταν γύρω στις 400 σελίδες." Όπως είπε χαρακτηριστικά.
Στο τέλος καθηγητές και φοιτητές τον αποχαιρέτησαν με ένα θερμό χειροκρότημα.
Την Ε.Σ.Τ.Ι.Α. του 2019 την οργάνωσε ο κ.Παρασκευάς Ματάλας Επίκουρος Καθηγητής Σύγχρονης Ιστορίας και ο κ. Κώστας Βλασόπουλος Επίκουρος Καθηγητής Αρχαίας Ιστορίας.
Σύμφωνα με την εξήγηση της σελίδας του πανεπιστημίου Κρήτης η ΕΣΤΙΑ είναι η Επιστημονική Συνάντηση του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας, η οποία καθιερώθηκε με πρωτοβουλία της Στέλλας Παπαδάκη-Όκλαντ, καθηγήτριας Βυζαντινής Αρχαιολογίας, όταν ήταν Πρόεδρος του Τμήματος το 1996.
Πραγματοποιείται κάθε χρόνο την άνοιξη με συμμετοχή διδασκόντων και διδασκουσών, μεταπτυχιακών και προπτυχιακών φοιτητών και φοιτητριών.
Κατά τη διάρκεια της συνάντησης οι διδάσκοντες και οι διδάσκουσες του Τμήματος έχουν τη δυνατότητα να παρουσιάσουν προσωπικές τους έρευνες που βρίσκονται σε εξέλιξη και προβληματισμούς πάνω σε επιστημονικά προβλήματα που θα ήθελαν να μοιραστούν με τους/τις συναδέλφους τους. Το κλίμα της κοινότητας που δημιουργείται σε αυτές τις συναντήσεις ευνοεί την ανταλλαγή απόψεων και παρέχει πολλαπλά επιστημονικά ερεθίσματα στους συμμετέχοντες και τις συμμετέχουσες. Δίνει όμως παράλληλα την ευκαιρία να συσφιχθούν οι σχέσεις των μελών του Τμήματος εκτός της καθημερινότητας του χώρου του Πανεπιστημίου. Παραδοσιακά στις συνεδρίες προεδρεύουν φοιτητές και φοιτήτριες, ενώ τα βράδια δειπνούν και διασκεδάζουν όλοι μαζί.
Το πρόγραμμα της ΕΣΤΙΑ συνήθως περιλαμβάνει μια εκπαιδευτική επίσκεψη σε ιστορικό ή αρχαιολογικό χώρο, γειτονικό με τον τόπο πραγματοποίησης της συνάντησης.
*Η κεντρική φωτογραφία είναι του Επίκουρου Καθηγητή Σύγχρονης Ιστορίας Παρασκευά Ματάλα