Περικλής Κουκουριτάκης – Ο γιατρός της Μεσαράς – Ένας γιατρός παντός καιρού!

Ο γιατρός Κουκουριτάκης, με οποιεσδήποτε καιρικές συνθήκες, ξεκίναγε να διασχίσει δύσβατες περιοχές, αναλάμβανε να πάει βρέξει λιάσει με τη φοράδα του, να παράσχει ιατρική βοήθεια σε άρρωστο, ή σε ετοιμόγεννη γυναίκα.

Να αναφέρουμε δε, πως στα περισσότερα χωριά παλιά δεν πήγαινε καν αυτοκίνητο!

Ακόμα και όταν πλέον απέχτησε το πρώτο του αυτοκίνητο, τα άλογά τα κράτησε για αυτό ακριβώς το λόγο, για να πηγαίνει σε χωριά χωρίς αξιόλογο οδικό δίκτυο, συντομεύοντας τη διαδρομή ακόμα και πηγαίνοντας ανάμεσα από τα χωράφια!

Ακόμα και σε καύσωνες, σε χιόνια, διέσχιζε βουνά και λαγκάδια, με ομίχλες βροχές χαλάζι και αέρηδες, πάντα πήγαινε με το ζώο του, για να φθάσει μια ώρα γρηγορότερα κοντά στον ασθενή του!

Και μόνο που θα έσωζε έναν άνθρωπο, θα βοηθούσε μια κατάσταση, η θα απάλυνε τον πόνο κάποιου, αυτό και μόνο, του έδινε κουράγιο να συνεχίζει και να πηγαίνει στον προορισμό του!

———————————

Επειδή ήταν και λάτρης της αρχαίας ιατρικής , γνώριζε καλά και τις συνταγές του αρχαίου Ιπποκράτη.

Πέρα από φάρμακα που πρότεινε στον ασθενή του, του πρότεινε να κάνει και παράλληλη θεραπεία με βότανα, ανάλογα τη εκάστοτε περίπτωση.

Δεν στηριζόταν αποκλειστικά στα βότανα, και γενικά στις πρακτικές λύσεις . Αυτές τις πρότεινε απλά σαν βοηθητική και σαν επιπλέον χρήση. Πάντα φρόντιζε να έχει ο ίδιος βότανα πολλά και ποικίλα στο σπίτι του, στο ιατρείο του, αλλά και στο αυτοκίνητο.

Τα βότανα που φρόντιζε να έχει, πάντα τα διέθετε στους ασθενείς χωρίς να απαιτεί αμοιβή.

Και δεν ήταν μονάχα ο Κοκουριτάκης που συγκέντρωνε φαρμακευτικά βότανα. |

Βότανα κυρίως χαμόμηλο μάζευαν παλιά και τα σχολεία, αλλά και ο Ερυθρός Σταυρός έκανε την ίδια ακριβώς δουλειά.

Πολλές φορές δάσκαλοι παρότρυναν τα παιδιά, να μαζεύουν για λογαριασμό του ΕΕΣ πολλά βότανα, αλλά κυρίως χαμόμηλο, και ότι συνέλεγαν, το παρέδιδαν στον οργανισμό.

——————————

Σαν μαιευτήρας παρευρέθηκε σε εκατοντάδες γέννες, και δεν είχε ποτέ ευτυχώς δυσάρεστη κατάληξη σε καμία γέννα.

Συνήθιζε πάντα, όταν τον καλούσαν σε γέννα, να φέρνει κοντά του και μια μαία.

Έτσι αρχικά από το ’45 έως το ’65 έπαιρνε μαζί του την παραδοσιακή μαμή που ήρθε από τα Ρεθυμνιώτικα, τη Κούλα Σταυρουλάκη, γνωστή στη Μεσαρά ως «Κούλα η μαμή». Η Κούλα ήταν πραχτικιά μεν αλλά πολύ καλή στη δουλειά της.

Είχε τεράστια πείρα η μαμή αυτή, για αυτό και με τη δικιά της συμβολή, δεν είχαν ποτέ άσχημη κατάληξη.

Επειδή στα χρόνια που συνεργάστηκαν, κάνανε μαζί, η Κούλα με το γιατρό, και πολλές βαφτίσεις, για αυτό εκείνη τον αποκαλούσε και «κουμπάρο»!

Αργότερα, μέσα του ’60, με τα Αγροτικά ιατρεία δηλαδή, έπαιρνε μαζί του την μαία Παπαστεφανάκη Ειρήνη, που ήταν και η πρώτη σπουδαγμένη μαία στη Μεσαρά! Ήταν γνωστή και σαν « Ειρήνη η μαμογιάτροσα».

Αμοιβή ο γιατρός δεν δεχόταν ποτέ, κι αν έδιναν τίποτα, έλεγε: «Δώσε τα στη μαμή»!

Και συνήθως αντί χρημάτων έδιναν στη μαμή καμιά κότα, κανένα τυρί, ρακί κλπ.

Όμως, πολύ σπάνια μεν, αλλά δεν εξέλειπαν κατά τη διάρκεια μιας γέννας και τυχόν δυσκολίες και περιπλοκές.

Πάνω στο φόβο λοιπόν, μην τυχόν πεθάνει το παιδί, καλού κακού, έκαναν εκείνα τα χρόνια τις λεγόμενες «αεροβαφτίσεις»! Ωστόσο και αυτοί οι κίνδυνοι πάντα είχαν αίσιο αποτέλεσμα!

Η αεροβάφτιση ή νηπιοβαπτισμός, ή βάπτισμα ανάγκης γινόταν σε ειδικές περιπτώσεις που κινδύνευε το βρέφος να πεθάνει . Τότε η μαία ή ο γιατρός ή όποιος ήταν παρόν στο γεγονός, το σήκωνε ψηλά τρις φορές λέγοντας:

-« Βαπτίζεται ο δούλος -η του Θεού τάδε στο όνομα της Αγίας Τριάδος (Του Πατρός, του Υιού, και του Αγίου Πνεύματος».

Αν ζούσε το βρέφος, τότε πήγαινε και στην εκκλησία και του έκαναν το Μύρωμα και κάποιο ευχολόγημα, την κανονική δηλαδή βάφτιση.

Το παιδί λέγανε: «Δεν έπρεπε σαν πεθάνει, να πάει στον ουρανό αβάφτιστο χωρίς όνομα, γιατί θα γινόταν τελώνι!».

Φυσικά εννοείται πως ο Κουκουριτάκης είχε γίνει και πολλές φορές νονός, και σε περιπτώσεις που το παιδί δεν είχε κανένα πρόβλημα υγείας, απλά του το ζητούσαν και εκείνος το δεχόταν.

—————————————————————

Από το ’49 μέχρι το ’75, ήταν περίοδος που στις Μοίρες υπήρχε ένα και μοναδικό φαρμακείο, και αυτό δεν το είχε ντόπιος. Το είχε κάποιος Τσαγάκης Νίκος, και ήταν στη σημερινή θέση που σήμερα υπάρχει και σήμερα φαρμακείο του κ. Κλουβιδάκη.

Παρόλα αυτά είχε πολύ δουλειά το φαρμακείο αυτό του Τσαγάκη, και σύντομα ο άνθρωπος αυτός είχα να κάνει με ποσά πολλών εκατομμυρίων!

Είχε όμως και ένα ελάττωμα, δεν έδιδε ποτέ «επί πιστώσει» σε κανέναν, αν δεν είχε μαζί του κάποιον «εγγυητή»!

Μετά το ’75 που άρχισαν να ανοίγουν περισσότερα φαρμακεία στη πόλη των Μοιρών, ο άνθρωπος αυτός έφυγε από τις Μοίρες.

Ο Κουκουριτάκης απαιτούσε από τους φαρμακοποιούς του να φτιάχνουν διάφορα σκευάσματα από ανάμειξη άλλων φαρμάκων, και τους καθοδηγούσε ο ίδιος που ήταν ενήμερος πάντα στις σωστές δοσολογίες, καθώς και στα νέα σκευάσματα, γιατί η Ελλάδα σαν φτωχή χώρα υστερούσε πολύ στον τομέα αυτό.

Απατούσε δε οι φαρμακοποιοί, να εισάγουν υποχρεωτικά και τα νέα φάρμακα που κυκλοφορούσαν στην Ευρώπη, ώστε να γεμίζουν έτσι τα ράφια τους, τα οποία είχαν αρχικά ελάχιστα φάρμακα, όπως ασπιρίνες κινίνο, αντισηπτικά όπως βάμμα ιωδίου οξυζενέ, οινόπνευμα κλπ.

Και εδώ χάρις στο γιατρό Κουκουριτάκη, γέμισαν πράγματι και τα ράφια των φαρμακείων με μεγάλη ποικιλία φαρμάκων!

——————————

Ο Κουκουριτάκης δεν ζητούσε ποτέ χρήματα για τη δουλειά που εκτελούσε, και μονάχα αν γνώριζε πως ο ασθενής του «ήστεκε καλά» οικονομικά, τότε μπορούσε να πάρει κάτι, και αυτό επειδή του τα πρόσφεραν με το ζόρι!

Όπου τον καλούσαν πάντως φτωχοί, ποτέ δεν έπαιρνε χρήματα, ακόμα κι αν του τα πρόσφεραν με τη καρδιά τους.

Πονούσε τον άρρωστο, και έκανε ότι μπορούσε από το χέρι του!

Και όχι πως είχε την οικονομική ευχέρεια, αντίθετα, προερχόταν από, φτωχή οικογένεια του Πετροκεφαλίου. Ο ίδιος απλά ήταν στην ουσία ένας δημόσιος υπάλληλος.

Είχε πολλούς φίλους, έκανε παρέες και με φτωχούς και με πλούσιους, και ποτέ δεν έκανε διακρίσεις.

Σύχναζε κυρίως στο καφενείο του Κλάδου, παρόλη τη πίεση του χρόνου. Τον περισσότερο χρόνο του τον περνούσε στο ιατρείο, και τον αφιέρωνε στους αρρώστους του, στη ιατρική μελέτη ή στις διάφορες δραστηριότητές του.

Ήταν γιατρός ευαίσθητος, ένοιωθε τον ξένο πόνο, και τον έκανε δικό του.

Άμα έβλεπε δε, πως ο ασθενής του ήταν πάμφτωχος, και δεν είχε καθόλου λεφτά να πάρει ούτε ένα φάρμακο, αν δεν το είχε ο ίδιος στο ιατρείο του να του το δώσει, ήταν τόσο ευαίσθητος που ήταν σε θέση τους δώσει ακόμα και από τα δικά του χρήματα για να το αγοράσει!

Δεν άφηνε πάντως ποτέ άρρωστο στην τύχη του!

Στο δρόμο και παντού τον σταματούσαν, για να τον ρωτήσουν για τυχόν ιατρικό πρόβλημα του ο κόσμος, και εκείνος ποτέ δεν αρνήθηκε να δώσει, ακόμα και στο δρόμο, μια υπεύθυνη απάντηση!

Σε πολλές περιπτώσεις έδινε φάρμακα δωρεάν, χωρίς καμία αμοιβή!

Αυτό γινόταν γιατί πολλά φάρμακα του τα έστελναν σαν δείγματα οι φαρμακοβιομηχανίες του εξωτερικού, μαζί με τα ενημερωτικά φυλλάδια και τα είχε στο ιατρείο.

Του τα έστελναν για να τα δοκιμάσει, να δει την αποτελεσματική χρήση τους, και να τους δώσει ενημέρωση μετά εκείνος για την αποτελεσματικότητά τους.

Από αυτά έδινε στους αδύναμους οικονομικά ασθενείς του, για να μην πηγαίνουν να τα αγοράζουν.

Περνούσαν όμως ταχτικά και πολλοί ιατρικοί επισκέπτες από το ιατρείο του γιατρού.

Ήταν υπάλληλοι των φαρμακοβιομηχανιών, και μάλιστα του δίνανε πολλές φορές και εκείνοι δωρεάν φάρμακα αυτά υπό μορφή δείγματος.

Έτσι διέθετε πάρα πολλά σύγχρονα για την εποχή φάρμακα, όλα δείγματα και φυσικά δωρεάν.

Αυτά λοιπόν τα δωρεάν φάρμακα, ποτέ δεν τα εκμεταλλεύτηκε! Όλα τα δείγματα φαρμάκων τα διέθετε στους άπορους ασθενείς του.

————————————————————————

Ίσως πολλοί ακόμα και σήμερα δεν γνωρίζουν καν τις δραστηριότητες που είχε ο γιατρός Κουκουριτάκης , πέραν αυτής του αγροτικού γιατρού στο Υγειονομικό Μοιρών.

Σπουδαία δραστηριότητα του λοιπόν, ήταν να του αναθέσουν να αναλάβει την «υγειονομική επίβλεψη» στα ποντοπόρα καράβια που ερχόταν για ανεφοδιασμό στους Καλούς Λιμένες.

Το κάθε καράβι που άραζε ήταν σε καραντίνα, μέχρι να τελειώσει ο γιατρός τον έλεγχο!

Και αυτό γινόταν υποχρεωτικά βάσει του τότε νόμου «περί υγείας και προστασίας του πολίτη», για να μην γεμίσει η Μεσαρά από θανατηφόρες ασθένειες κυρίως προερχόμενες από Αφρική.

Ήταν η εποχή που είχε ανοίξει το Σουέζ, και τα περισσότερα ποντοπόρα καράβια πλέον ανεφοδιαζόταν στις δεξαμενές πετρελαίου που είχε ο Βαρδινογιάννης στους Καλούς Λιμένες.

Λέγεται πως ήταν και αυτή μια αρχική ιδέα τότε του Ωνάση, να φτιάξει εκείνος εκεί τις δεξαμενές.

Ωστόσο ο Ωνάσης είχε κατέβει πράγματι στους Καλούς Λιμένες για το σκοπό αυτό., Μάλιστα άφησε μια καλή εντύπωση στους ντόπιους, που πολλοί ακόμα τη θυμούνται! Έτυχε λένε να δοκιμάσει τότε που ήρθε και μια λεμονάδα «ΛΈΝΤΑ» η οποία έβγαινε τότε στη περιοχή.

Υπήρχε όντως μια βιοτεχνία με την ονομασία «ΛΈΝΤΑ», που το νερό ερχόταν από πηγή κοντά στην Αγία Μαρίνα, και που οι παλιοί πολύ καλά θυμούνται.

Τόσο πολύ του άρεσε η λεμονάδα αυτή, που πήρε μαζί του στην Αθήνα δύο κιβώτια!

Εντύπωση ιδιαίτερη έκανε σε όλους, που ενώ έκαναν 20 δραχμές τα δύο κιβώτια οι λεμονάδες, εκείνος πλήρωσε 200 δραχμές χωρίς να ζητήσει ρέστα!

Τότε οι 200 δραχμές ήταν αξιόλογο ποσό, αφού η μια γκαζόζα είχε τότε μία δραχμή, και η αξία των δύο κασονιών ήταν μόνο 40 δραχμές!

Όμως για λόγους που δεν γνωρίζουμε δεν έκανε τελικά την επένδυση εκείνος, αλλά οι Βαρδινογιάννηδες.

Πήγαινε λοιπόν εκεί ο Κουκουριτάκης στα καράβια που άραζαν, και εξέταζε τα πάντα μέσα, κυρίως όσους ξένους ερχόταν σε ελληνικό έδαφος, φέροντας τυχόν μαζί τους μεταδοτικές ασθένειες.

Εκείνος μετά από σχετικό έλεγχο, έδινε το «Υγειονομικό ΟΚ», και έτσι δεν υπήρχε πρόβλημα μετάδοσης, ώστε να κινδυνεύσουν οι Μεσαρίτες.

Μπορούσε να ελέγξει και δέκα καράβια την ημέρα! Τον μετέφερνε μέχρι εκεί η εταιρία με στρατιωτικό jeep, μάρκας « willys».

Αυτό κράτησε τουλάχιστον μια εικοσαετία!

——————————————————————–

Λίγοι μπορεί να γνωρίζουν ίσως, πως γιατρός του στρατοπέδου « Τα/γη Νικολούδη Εμμανουήλ» ήταν και εδώ ο Κουκουριτάκης. Το στρατόπεδο ήταν τότε Ταξιαρχία, ιππικού, όμως το ίδιο δεν είχε στρατιωτικό γιατρό. Ευθύνη λοιπόν για περίθαλψη αξιωματικών, υπαξιωματικών και οπλιτών είχε και εδώ ο Κουκουριτάκης για πολλά χρόνια.

————————————————————

Εκείνα τα χρόνια, στη πόλη των Μοιρών υπήρχαν πολλοί δημόσιοι υπάλληλοι. Επειδή υπήρχαν εκεί πολλές Δημόσιες υπηρεσίες συγκεντρωμένες, Ταχυδρομείο, Τηλεγραφείο, Εφορία, Ειρηνοδικείο Χωροφυλακή, Αγρονομείο, Ταμείο, Τράπεζα κλπ , φυσικό ήταν να έχει η πόλη και πολλούς δημόσιους υπαλλήλους!

Όλοι αυτοί οι υπάλληλοι, ήταν υπό την ιατρική επίβλεψη πάλι του γιατρού Κουκουριτάκη.

——————————————————————-

Μια ακόμα δραστηριότητά του ήταν, ότι είχε καθιερώσει, κάθε χρόνο, τη μέρα παγκόσμιας υγείας, 7 Απριλίου δηλαδή, να βγάζει λόγο στην αίθουσα του κινηματογράφου «ΦΑΙΣΤΌΣ», ιδιοκτησία Κουλεντάκη – Πολιτάκη, που βρισκόταν δεξιά όπως ερχόμαστε από Καπαριανά.

Εκεί κάθε χρόνο είχε τα ευκαιρία να βγάζει λόγο, και να ενημερώνει τους Μεσαρίτες για γενικά θέματα, και θέματα που τους ενδιαφέρουν άμεσα. Για προλήψεις, νέες δυνατότητες της ιατρικής, προβλήματα με θέματα υγείας στη περιοχή κλπ, μάλιστα έκανε διάφορες προτάσεις και έδινε λύσεις ο ίδιος σε πολλά από αυτά τα προβλήματα.

————————————

Τη δεκαετία του ’50 εξελέγη από τους συμβούλους κοινοτήτων σαν «Νομαρχιακός σύμβουλος» εκείνης της εποχής, είχε περισσότερο συμβουλευτικό χαραχτήρα, και όχι πολιτικό.

Πολλές φορές, και την ετήσια άδειά του εξαντλούσε, γιατί αφιέρωνε πολύ χρόνο στις πολλές αυτές περίπλοκες δραστηριότητές του που αναφέραμε παραπάνω.

Είχε και την υγειονομική επίβλεψη των «Ιδρυμάτων Παναγίας Καλυβιανής»

Τελευταίως και αφού φτιάχτηκαν και τα «Ιδρύματα Παναγίας Καλυβιανής» από τον Μακαριστό Τιμόθεο, πήγαινε και εκεί δύο φορές τη βδομάδα για να παράσχει σε όλους ιατρική κάλυψη της υγείας όλων, (παιδιών, ιερωμένων και γενικά όλου του προσωπικού).

—————————————————

Στην έξοδο των Μοιρών προς τις Μοίρες Τυμπάκι, και σε αρκετή διαδρομή κατόπιν προτροπής του γιατρού Κουκουριτάκη, και ασφαλώς σε συνεργασία με τον τότε δήμαρχο Μοιρών Στέφανο Κατεργαράκη, καθώς και με τη σπουδαία βοήθεια και του Νικολάου Ρεθυμνιωτάκη (Ντούγκλα), έλαβε μέρος στη μεγάλη δενδροφύτευση την «ημέρα γιορτής πρασίνου». Όλοι τους, μαζί και ο γιατρός έκαναν τη δενδροφύτευση αυτή εκατέρωθεν και κατά μήκος του δρόμου προς Τυμπάκι!

Ο Δήμαρχος αφού έκανε το χατίρι του γιατρού, μάζεψε πολύ κόσμο, και φύτεψαν πολλά δένδρα ευκαλύπτων, πολλά από τα οποία σώζονται ακόμα και μέχρι και σήμερα!

Στη φώτο φαίνεται ο Κουκουριτάκης στη δενδροφύτευση το 1954 μαζί ε τον Φραγκίσκο Σφακιανάκη πού είχε το εστιατόριο στις Μοίρες, γνωστός σαν «Φραγκής».

Ό Κουκουριτάκης ήταν εκείνος που εκλήθη από τους Γερμανούς, να πιστοποιήσει τον θάνατο των εκτελεσθέντων εννέα συμπατριωτών μας. Όμως επειδή είχε στοχοποιηθεί για τις δραστηριότητές του όπως αναφέρανε και στο προηγούμενο άρθρο να περιθάλπει Άγγλους στρατιώτες δηλαδή, είχε γίνει «μήλον της έριδος», μεταξύ αξιωματούχου της στρατιωτικής αστυνομίας Γκεστάμπο, και ανώτερου αξιωματούχου του Γερμανικού στρατού. Ο πρώτος ζητούσε θανάτωση, ο δεύτερος να μείνει για να γιατρεύει όλο τον κόσμο της περιοχής. Ευτυχώς υπερίσχυσε η γνώμη του ανώτερου αξιωματικού του στρατού, και ο γιατρός ευτυχώς σώθηκε!

Κείμενο: Γεώργιος Χουστουλάκης

φωτογραφίες: Γεώργιος Χουστουλάκης – Αρχείο Δήμου Φαιστού