Η κατανάλωση ψαριών έχει μεγάλη σημασία για την υγεία των παιδιών και είναι απαραίτητη για την ανάπτυξη του νευρικού τους συστήματος, η οποία ξεκινά κατά την εγκυμοσύνη και συνεχίζεται σε όλη την πρώιμη παιδική ηλικία και στην εφηβεία. Aποτελούν πηγή πρωτεϊνών υψηλής βιολογικής αξίας και είναι πλούσια σε απαραίτητα Ω-3 λιπαρά οξέα. Έχουν χαμηλή περιεκτικότητα σε κορεσμένα λιπαρά, τα οποία είναι επισφαλή για την καρδειαγγειακή υγεία. Επίσης, αποτελούν κύρια πηγή βιταμίνης D και Α, καθώς και άλλων μικροθρεπτικών συστατικών όπως το ασβέστιο, το σελήνιο, ο ψευδάργυρος και ο φώσφορος. Με λίγα λόγια, είναι μια τροφή που θα τους δώσει πρωτεΐνη αναγκαία για την ανάπτυξη τους, καλά λιπαρά ωφέλιμα για την υγεία του εγκεφάλου και των ματιών τους, βιταμίνες και ιχνοστοιχεία για την οστική τους υγεία τους. Μάλιστα η κατανάλωση ψαριών από μικρή ηλικία μπορεί να βοηθήσει στην προστασία από το άσθμα και το έκζεμα.
Τα ψάρια είναι βασική πηγή των απαραίτητων Ω-3 λιπαρών οξέων, του εικοσαπεντανοϊκού οξέος (EPA) και του δοκοσαεξαενοϊκού οξέος (DHA). Λόγω του ότι δε τα συνθέτει ο οργανισμός μας, τα λαμβάνουμε μόνο από τις τροφές, για αυτό το λόγο χαρακτηρίζονται και ως απαραίτητα. Το DHA είναι δομικό συστατικό του νευρικού μας συστήματος και επομένως είναι ιδιαίτερα σημαντικό για τη βέλτιστη ανάπτυξη του εγκεφάλου και των νευρώνων στα παιδιά. Συγκεκριμένα, το DHA είναι απαραίτητο ακόμη και κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και του θηλασμού, καθώς συμβάλει στην καλύτερη εγκεφαλική και οπτική ανάπτυξη του εμβρύου και του νεογνού αντίστοιχα.
Πόσο ψάρι πρέπει να τρώνε τα παιδιά ανά ηλικία μέσα στην εβδομάδα;
Τα παιδιά πρέπει να καταναλώνουν τις παρακάτω ποσότητες μαγειρεμένου ψαριού ανά ηλικιακό στάδιο:
1-2 ετών: 60 γραμμάρια μαγειρεμένου ψαριού 2 φορές/εβδομάδα
2-3 ετών: 60-90 γραμμάρια μαγειρεμένου ψαριού 2 φορές/εβδομάδα
4-8 ετών: 90-120 γραμμάρια μαγειρεμένου ψαριού 2-3 φορές/εβδομάδα
9-13 ετών: 120-150 γραμμάρια μαγειρεμένου ψαριού 2-3 φορές/εβδομάδα
14-18 ετών: 150 γραμμάρια μαγειρεμένου ψαριού 2-3 φορές/εβδομάδα
Πολλά παιδάκια δεν τρώνε ψάρι
Για να μάθει το παιδί να καταναλώνει ένα τρόφιμο πρέπει να εκτεθεί σε αυτό πολλές φορές, δίχως καμία πίεση να το καταναλώσει. Υπάρχει περίπτωση να χρειαστεί να δει το ψάρι μαγειρεμένο μπροστά του και είκοσι και τριάντα φορές, ώστε να μπει στη διαδικασία να το δοκιμάσει. Επίσης, θα βοηθήσει πολύ να δει το γονιό να το καταναλώνει με χαρά και ευχαρίστηση. Καλό θα ήταν βέβαια στη διαδικασία της μαγειρικής παρασκευής να συμμετέχει και το παιδί, ώστε να γνωρίσει καλύτερα τους νέους του φίλους, τα ψάρια.
Παρ΄ όλα αυτά αν οι τεχνικές δεν ευδοκιμήσουν πάντα υπάρχουν τρόποι να «κρύψετε» το ψάρι μέσα σε μαγειρικές παρασκευές. Μια καλή λύση είναι να μαγειρευτεί σε μορφή σούπας ή να φτιάξετε σουβλάκια ψαριού με λαχανικά. Επίσης, μπορείτε να το φτιάξετε γιουβέτσι ή να το αναμίξετε με μακαρόνια και κρέμα γάλακτος χαμηλή σε λιπαρά, θυμίζοντας στο παιδί την καρμπονάρα. Στο τελευταίο μπορείτε να προσθέσετε και λίγο αρακά. Για τη διευκόλυνση σας μπορείτε να ζητήσετε το φιλετάρισμα του ψαριού από το ιχθυοπωλείο σας.
Ποιο είναι το καλύτερο ψάρι;
Όλα τα ψάρια έχουν κάτι σημαντικό να προσφέρουν στην διατροφή. Το ιδανικό είναι να υπάρχει ποικιλία, κάτι που δεν είναι πάντα εφικτό γιατί δεν βρίσκουμε πάντα όλα τα ψάρια και, κυρίως στα παιδιά δεν αρέσουν γευστικά όλα τα είδη.
-Τα άσπρα ψάρια, όπως ο μπακαλιάρος και η γλώσσα αποτελούν ιδιαίτερα πλούσιες πηγές βιταμίνης Α και βιταμίνης D, οι οποίες αποθηκεύονται στο συκώτι τους.
-Τα λιπαρά ψάρια, όπως ο γαύρος, η σαρδέλα, ο σολομός, το χέλι, η ρέγκα, ο τόνος, ο κολιός, το λαβράκι και η πέστροφα περιέχουν μεγάλες ποσότητες βιταμινών του συμπλέγματος Β και είναι πολύ πλούσια σε ω-3 λιπαρά.
-Τα ψάρια που καταναλώνονται με τα κόκαλα, όπως η σαρδέλα, ο γαύρος, ο σολομός και η αθερίνα είναι πολύ καλές πηγές ασβεστίου και φωσφόρου. Για ευνόητους λόγους δεν συστήνεται να καταναλώνονται με το κόκαλο από τα μικρά παιδιά, αλλά θα πρέπει να καθαρίζονται πολύ προσεκτικά.
-Τα μεγάλα ψάρια που συνήθως βρίσκονται κοντά στον βυθό, όπως καρχαρίας, ξιφίας, σαλάχι και σκυλόψαρο θα πρέπει να αποφεύγονται ιδιαίτερα από έγκυες και μικρά παιδιά καθώς είναι πιθανό να περιέχουν ποσότητες υδραργύρου που είναι τοξικός για τον οργανισμό.