Η φαγούρα (ή αλλιώς κνησμός) στις παλάμες, είναι ένα σχετικά συχνό και αρκετά ενοχλητικό σύμπτωμα.
Η περίπτωση αυτή που θέλουμε να ξύσουμε τα χέρια μας όταν έχουμε φαγούρα είναι τόσο συχνή, ώστε έχουν αποδοθεί αρκετές ερμηνείες από τον λαό, όπως για παράδειγμα πως σχετίζεται με καλή ή κακή τύχη.
Η φαγούρα στις παλάμες των χεριών μπορεί να οφείλεται σε διάφορες αιτίες και o κνησμός αυτός είναι πιθανό να είναι εντοπισμένος αποκλειστικά στα χέρια ή να είναι γενικευμένος.
Παρακάτω θα αναφερθούμε σε ορισμένες συχνές αιτίες κνησμού στις παλάμες, αλλά και σε ορισμένα μέτρα αντιμετώπισης.
Αιτίες
Αλλεργική αντίδραση
Μία αρκετά συχνή αιτία φαγούρας στις παλάμες είναι η αλλεργική αντίδραση μετά από έκθεση σε έναν ερεθιστικό παράγοντα. Ο παράγοντας μπορεί να είναι κάποιο αντικείμενο ή κάποια χημική ουσία. Η αντίδραση μπορεί να εμφανιστεί ακόμη και 2 – 4 ημέρες μετά την έκθεση στο αλλεργιογόνο.
Ψωρίαση και διατροφή
Συχνά αλλεργιογόνα είναι τα αρώματα, τα σαπούνια, τα απολυμαντικά, τα αντισηπτικά, τα λαστιχένια γάντια (σε ορισμένους προκαλεί αντίδραση η σκόνη που περιέχεται στο latex), μέταλλα, όπως τα δαχτυλίδια, η σκόνη και το χώμα, ακόμη και ορισμένες φαρμακευτικές ουσίες.
Φυσικά το αλλεργιογόνο μπορεί να διαφέρει σε κάθε άτομο, ενώ η αντίδραση μπορεί να εμφανιστεί ακόμη και σε άτομο που πριν δεν είχε παρουσιάσει αντίδραση προηγουμένως.
Ξηροδερμία
Η ξηρότητα του δέρματος αποτελεί συχνή αιτία κνησμού στις παλάμες. Ο κνησμός λόγω ξηροδερμίας παρατηρείται συχνότερα σε ηλικιωμένα άτομα, καθώς με την πάροδο της ηλικίας το δέρμα αφυδατώνεται και είναι γενικευμένος.
Μία άλλη αιτία είναι η συχνή χρήση σαπουνιού, απολυμαντικού ή αντισηπτικού που αφυδατώνει το δέρμα.
Ψωρίαση
Η ψωρίαση είναι ένα χρόνιο, μη μεταδιδόμενο νόσημα που προκαλεί χρόνια φλεγμονή, με υπερβολικό πολλαπλασιασμό των δερματικών κυττάρων και επηρεάζει κυρίως το δέρμα και τις αρθρώσεις.
Χαρακτηρίζεται από την εμφάνιση δερματικών βλαβών που είναι εξέρυθρες, παρουσιάζουν απολέπιση και προκαλούν κνησμό (αποκαλούνται ψωριασικές πλάκες). Συχνά εμφανίζεται με εκδηλώσεις στα χέρια, είτε στις παλάμες είτε στο δέρμα και τα νύχια. Απαιτεί τακτική εκτίμηση και παρακολούθηση από δερματολόγο.
Ψώρα
Η ψώρα είναι μία μεταδοτική νόσος που προκαλείται από το παράσιτο άκαρι της ψώρας, το οποίο ανοίγει σήραγγες μέσα στο δέρμα και εναποθέτει τα αυγά του. Αποτέλεσμα είναι η αντίδραση με εμφάνιση εξανθήματος και έντονης φαγούρας, αρκετά συχνά στα χέρια και ειδικά στην περιοχή ανάμεσα στα δάκτυλα.
Χαρακτηριστικά, η φαγούρα στα χέρια και τις παλάμες είναι αρκετά έντονος και επιδεινώνεται τις βραδινές ώρες. Κλινικά εμφανίζεται ως μία γραμμή με αρκετούς “στόχους’’. Μεταδίδεται εύκολα από άνθρωπο σε άνθρωπο, ειδικά σε συνθήκες συγχρωτισμού.
Κίρρωση
Η πρωτοπαθής χολική κίρρωση είναι μία αυτοάνοση διαταραχή που χαρακτηρίζεται από την καταστροφή των χοληφόρων πόρων που μεταφέρουν τη χολή και από χολόσταση.
Κίρρωση του ήπατος
Αρκετά συχνά εμφανίζεται φαγούρα στις παλάμες, σε συνδυασμό και με άλλα συμπτώματα όπως είναι οι κηλίδες στις παλάμες, η διάρροια κι ο ίκτερος.
Συστηματικά νοσήματα
Σε ορισμένες περιπτώσεις η φαγούρα στις παλάμες είναι πιθανό να οφείλεται σε κάποιο συστηματικό νόσημα, όπως είναι ο σακχαρώδης διαβήτης, το λέμφωμα ή κάποια διαταραχή των νεύρων των άνω άκρων.
Αντιμετώπιση
Η θεραπεία διαφέρει, ανάλογα με την αιτία που προκαλεί φαγούρα στις παλάμες.
Αρχικά, είναι σημαντική η ενυδάτωση του δέρματος. Προς αυτή την κατεύθυνση βοηθάει το πλύσιμο των χεριών με χλιαρό νερό, το καλό ξέπλυμα και η χρήση τοπικά ενυδατικής κρέμας.
Άλλα μέτρα που βοηθούν στην αντιμετώπιση της φαγούρας στις παλάμες είναι η χρήση τοπικά στεροειδών με τη μορφή κρέμας. Ωστόσο, καλό είναι να αποφεύγεται η τακτική χρήση τέτοιων αλοιφών καθώς οδηγεί σε λέπτυνση του δέρματος. Ακόμη, θα μπορούσε να βοηθήσει η λήψη αντιισταμινικών, εφόσον η φαγούρα οφείλεται σε αλλεργική αντίδραση.
Για τη γρήγορη ανακούφιση του κνησμού, αποτέλεσμα έχει η χρήση υγρής κομπρέσας ή παγοκύστης για λίγα λεπτά.
Επιπλέον, σε περιπτώσεις εκζέματος, εφαρμόζονται θεραπείες με υπεριώδες φως.
Σε κάθε περίπτωση, καλό είναι να γίνεται εκτίμηση από ειδικό Δερματολόγο προς αξιολόγηση των πιθανών δερματικών βλαβών, της διάγνωσης της αιτίας και το σχεδιασμό της θεραπείας.
Συμπέρασμα
Συμπερασματικά, το σύμπτωμα της φαγούρας (κνησμού) στις παλάμες είναι αρκετά συχνό και μπορεί να οφείλεται σε συχνές ή σπανιότερες αιτίες και να αποτελεί εκδήλωση τοπικών ή γενικευμένων νοσημάτων. Η εκτίμηση από δερματολόγο θα θέσει τις βάσεις της σωστής και έγκαιρης διάγνωσης και τη χρήση της κατάλληλης θεραπευτικής αγωγής
Του Αθανάσιου Παπαδογιάννη,ιατρού-καρδιολόγου