Όταν μιλάς με το Μιχάλη Αλμπαντάκη για το ελαιόλαδο, όσο χρόνο και να έχεις διαθέσιμο, τελικά δεν επαρκεί. Άριστος γνώστης της κατάστασης που επικρατεί ο αντιδήμαρχος και εκ νέου εκλεγμένος Δημοτικός σύμβουλος στο Δήμο Μαλεβιζίου, αρκεί να του δώσεις το ερέθισμα με μια ερώτηση και έπειτα τον αφήνεις να αναλύει τα πάντα που έχουν σχέση με την ελιά.
Ο εκ των βασικών συντελεστών της εταιρείας Cretan Mill τα τελευταία χρόνια, μίλησε στο maleviziotis.gr για το ελαιόλαδο και τα είπε όλα.
- Για τη φετινή χρονιά
- Την επόμενη ελαιοκομική περίοδο
- Την αλματώδη αύξηση της τιμής και που θα… σταματήσει τα επόμενα χρόνια
- Πως εκτοξεύεται η τιμή στα σούπερ μάρκετ
- Την επιβεβλημένη αλλαγή του τρόπου καλλιέργειας και την ανάγκη εκμάθησης νέων τεχνικών
- Τη νοθεία του ελαιόλαδου που είναι πλέον συχνό φαινόμενο
- Τα επόμενα βήματα της εταιρείας Cretan Mill και το πυρηνέλαιο που θα μας απασχολήσει πολύ έντονα τα επόμενα χρόνια
Πάρτε μια… βαθιά και «περιηγηθείτε» στα… ενδότερα της συνέντευξης του Μιχάλη Αλμπαντάκη:
Κύριε Αλμπαντάκη διανύουμε μια από τις χειρότερες χρονιές για το ελαιόλαδο. Ποιες είναι οι αιτίες του κακού;
«Δεν είναι από τις χειρότερες χρονιές. Είναι η χειρότερη. Μετά από μια παραγωγική χρονιά που ήταν το 2022-2023 και μια πολύ καλή τιμή για το ελαιόλαδο, ερχόμαστε στη φετινή χρονιά που είναι η χειρότερη, τουλάχιστον όσα χρόνια θυμάμαι εγώ.
Ο κυριότερος λόγος είναι η κλιματική αλλαγή σε ποσοστό περίπου 80%, διότι δεν έκανε βροχές όταν θα έπρεπε με αποτέλεσμα οι ελιές να μην βλαστήσουν όσο θα έπρεπε. Επίσης δεν έκανε και κρύο γιατί θα πρέπει να ξέρουμε ότι η ελιά θέλει το κρύο, κάτω από 10 βαθμούς, για ένα διάστημα.
Αυτά είχαν ως αποτέλεσμα ο καρπός να μην είναι γόνιμος και σε συνδυασμό με τη βροχή που έκανε το Μάϊο του 2023, δεν έδεσε η μεγάλη ανθοφορία που υπήρχε».
Με αυτά τα δεδομένα και η επόμενη χρονιά δεν αναμένεται να είναι καλή γιατί οι καιρικές συνθήκες δεν διαφέρουν και πολύ από τις περυσινές.
«Ελπίζω να μην συμβεί κάτι τέτοιο. Διάβασα ότι θα υπάρχουν βροχές και κρύο τις επόμενες εβδομάδες. Αν αυτό συμβεί τότε αλλάζουν τα δεδομένα. Αν συνεχιστούν όμως οι τωρινές καιρικές συνθήκες, τότε ναι θα έχουμε και του χρόνου τα ίδια προβλήματα.
Εμείς στο Μαλεβίζι, που έχουμε καλύτερα χώματα από τη Μεσαρά για παράδειγμα, θέλουμε κρύο για 1,5 μήνα και θέλουμε και ποτιστικό νερό. Τα χώματα τα δικά μας αντέχουν στην ανομβρία όχι όμως και την μεγάλη ανομβρία. Αν κάνει και ένα χιόνι αρχές Φεβρουαρίου τότε θα είναι ιδανικά τα πράγματα».
Επειδή όμως δεν γίνεται να τα «φορτώνουμε» όλα στον καιρό, μήπως θα πρέπει να αλλάξει και ο παραδοσιακός τρόπος καλλιέργειας της ελιάς;
«Η περιοχή του Μαλεβιζίου που δραστηριοποιούμαι στο Μαλεβίζι θα πρέπει να πω ότι δεν έχει εξοικειωθεί σωστά στην καλλιέργεια της ελιάς. Με τη χαμηλή τιμή που υπήρχε από το 2000 έως και το 2021 απέτρεψε τα νέα παιδιά να ασχοληθούν ενεργά με την ελιά. Και δεν είναι κακό να μην ξέρεις. Κακό είναι να μη θέλεις να μάθεις. Πρέπει να γίνουν επιμορφωτικά σεμινάρια από το υπουργείο, τους συνεταιρισμούς, τους Δήμους για να μάθουμε να καλλιεργούμε την ελιά.
Για παράδειγμα στην Πελοπόννησο οι ελιές μαζεύονται και κλαδεύονται την ίδια στιγμή. Δεν το κάνουν μετά από ένα μήνα που το κάνουμε εμείς.
Είπα και πριν ότι στο Μαλεβίζι τα χώματα μας είναι πολύ δυνατά. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι δεν πρέπει να κάνουμε λίπανση ή ράντισμα για το δέσιμο της ελιάς. Κακά τα ψέματα. Η πλειοψηφία των παραγωγών πάει το Νοέμβρη για μαζέψει και μετά ξαναπάει στις ελιές τον Σεπτέμβρη για να δε αν έχουν. Τίποτα άλλο.
Αυτή είναι μια τακτική του τεμπέλη που θα πρέπει άμεσα να αλλάξει. Γιατί με το λάδι πάνω από 9 ευρώ, στο Μαλεβίζι με στοιχειώδη οργάνωση θα βγάζει 100-200 ευρώ το κάθε δέντρο. Είναι πάρα πολλά τα χρήματα και θα πρέπει να ξεκινήσουμε να σεβόμαστε το δέντρο.
Να αφήσουμε το καφενείο και το τάβλι και να ασχοληθούμε με τη γη. Νερό έχουμε και θα πρέπει να ποτίζουμε όταν πρέπει. Δηλαδή λίγο πριν την καρπόδεση και μετά Αύγουστο – Σεπτέμβριο και μιλάω για τον τόπο μας.
Εμείς ως εταιρεία θα επαναφέρουμε τα εκπαιδευτικά σεμινάρια γιατί είχαμε δει διαφορές στους παραγωγούς με τους οποίους συνεργαζόμασταν πριν τον κορονοϊό που είχαμε κάνει τέτοιες δράσεις. Ειδικότερα στα σημεία που δραστηριοποιούμαστε όπως το Μαλεβίζι, η Μεσσαρά, το Αρκαλοχώρι, Άγιος Μύρωνας».
Παραγωγή ελάχιστη, αλλά η τιμή στα ύψη. Σίγουρα η ζήτηση αυξάνει τη τιμή, αλλά είναι μόνο αυτό το στοιχείο που έχει φέρει ως τιμή τα 9 ευρώ;
«Καταρχάς ούτε εγώ που θεωρώ τον εαυτό μου έμπειρο στο θέμα της τιμής στο ελαιόλαδο, ούτε οι συνεργάτες μου, ούτε κανείς δεν περίμενε ότι η τιμή θα ανέβει στα 9 ευρώ. Αυτό που έχει παίξει μεγάλη σημασία είναι ότι μετά το 2015 και σε παγκόσμιο επίπεδο, όλες σχεδόν οι κυβερνήσεις, προσπαθούν να στρέψουν τον κόσμο στην υγιεινή διατροφή.
Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να μπει το ελαιόλαδο σε πολλές χώρες που δεν το χρησιμοποιούσαν παλαιότερα. Το ελαιόλαδο είναι η ναυαρχίδα της υγιεινής διατροφής και λογικό είναι να υπάρχει τέτοια μεγάλη ζήτηση.
Θα σας πω και ένα παράδειγμα. Το 2012 εμφιαλώθηκαν παγκοσμίως 2.300.000 τόνοι ελαιόλαδου. Το 2022 εμφιαλώθηκαν 3.300.000 τόνοι ελαιόλαδου. Ένα εκατομμύριο τόνοι περισσότεροι δηλαδή και αυτό δείχνει τη δυναμική του προϊόντας.
Ταυτόχρονα είχαμε και παρατεταμένη ξηρασία σε Ιταλία και σε Ισπανία με αποτέλεσμα να έχει αυξηθεί πάρα πολύ η ζήτηση.
Η τιμή αυξήθηκε μοιραία 600% αφού από 1,8 ευρώ, τώρα πουλάμε 9 ευρώ. Και θεωρώ ότι αυτό θα συνεχιστεί. Είμαι σχεδόν βέβαιος ότι για τα επόμενα 5-10 χρόνια το λάδι δεν θα πέσει κάτω από 5 ευρώ. Ειδικότερα αν δεν βρούμε όπλα για να αμυνθούμε της κλιματικής αλλαγής, όπως φράγματα ή ποικιλίες ελιάς που θα είναι ανεκτικές στην ανομβρία.
Αυτό που ίσως αυξήσει λίγο την παραγωγή και ίσως μειώσει λίγο την τιμή είναι ότι στην Ισπανία για παράδειγμα έχουν φυτευτεί 30% περισσότερα ελαιόδεντρα».
Η τιμή των 9 ευρώ για τον παραγωγό είναι όντως υψηλή. Αλλά η τιμή πώλησης στα ράφια των σούπερ μάρκετ «αγγίζει» τα όρια του εξωφρενικού
«Επειδή είμαι σε πολλά Souper Market στην Ελλάδα, θα σας πω ότι το κακό για το λάδι είναι ότι οι ιδιοκτήτες των SM, το βλέπουν, όπως για παράδειγμα βλέπουν το απορρυπαντικό. Ότι δηλαδή θα πρέπει να έχουν κερδοφορία 28,5%. Όμως για το απορρυπαντικό που χρησιμοποίησα για παράδειγμα το κόστος είναι πολύ μικρό και μπορείς να κάνεις και εκπτώσεις και ότι θέλεις. Στο λάδι η πρώτη ύλη είναι ακριβή και έτσι δεν υπάρχουν περιθώρια.
Για να αγοράζει ο καταναλωτής φθηνότερα το ελαιόλαδο, θα πρέπει πχ. το υπουργείο Εμπορείου να παρέμβει και να αλλάξει τα ποσοστά κέρδους. Είναι ένα αγροτικό προϊόν και δεν μπορείς να το δουλεύεις με 28,5 κέρδος».
Ένα ακόμα «αγκάθι» για το ελαιόλαδο είναι και η νόθευση του που τείνει να εξελιχθεί σε μάστιγα
«Αυτό είναι το μεγαλύτερο πρόβλημα στην Ελλάδα. Και το λέω αυτό γιατί έχω παρατηρήσει ότι δεν νοθεύουν μόνο το τελικό προϊόν, τώρα τελευταία υπάρχουν παραγωγοί που πουλούν πχ. 10 κιλά ελαιόλαδο και έχουν βάλει μέσα 3 κιλά ηλιέλαιο. Αν δεν γίνει ο απαραίτητος έλεγχος τότε μπορεί να χαλάσει όλη τη δεξαμενή του ελαιόλαδου.
Και εδώ χρειάζεται η πολιτική βούληση της κυβέρνησης ή του ΕΦΕΤ που θα ελέγχει τα πάντα σχετικά με το ελαιόλαδο. Και επίσης θα πρέπει ο καταναλωτής πριν αγοράσει να διαβάζει τις ετικέτες, να μαθαίνει για το προϊόν και να μην είναι η τιμή το μόνο κριτήριο για την αγορά. Ειδικότερα όταν μιλάμε για ελαιόλαδο».
Μιλήστε λίγο και για την εταιρεία της οικογένειας Αλμπαντάκη
«Η εταιρεία μας δεν ξεκίνησε χθες. Ξεκίνησε το 1856. Επί τουρκοκρατίας όπου ο παππούς του παππού ξεκίνησε τα ελαιοτριβεία. Όλη την εξέλιξη του ελαιόλαδου την έχουμε ζήσει ως οικογένεια. Εγώ είμαι η 5η γενιά. Όντως τα τελευταία 10 χρόνια έχουμε μια εξέλιξη από ότι τα προηγούμενα 150 χρόνια. Έχουμε γίνει από ένα παλιό ελαιοτριβείο από τους μεγαλύτερους ελαιοπαραγωγούς στην Ελλάδα με πέντε ελαιοτριβεία. Έχουμε εξαπλωθεί σε όλον τον κόσμο στο κομμάτι της εμφιάλωσης, ακόμα και στην Αμερική με πιο μικρές συσκευασίες.
Μετά από την κορυφή που θεωρώ ότι έχουμε φτάσει στην εμφιάλωση, ξεκινήσαμε να ασχολούμαστε με τα υποπροϊόντα. Αγοράσαμε ένα ελαιοτριβείο στην Ιεράπετρα το 2018 στο οποίο έχουν γίνει μια σειρά από επενδύσει για να εξελιχθεί και να παράγει και καύσιμη ύλη όπως το πυρηνόξυλο και σκοπός μας είναι να το εξελίξουμε ακόμα περισσότερο. Να γίνει μη ρυπογόνο και να το αυξήσουμε ακόμα περισσότερο στο τομέα του εμφιαλωμένου πυρηνέλαιου
Το πυρηνέλαιο είναι ένα είδος σπορέλαιου που θα προέρχεται από την ελιά. Δεν είναι ούτε ηλιέλαιο, ούτε κανόλα, ούτε σογιέλαιο. Είναι επί της ουσίας ένα υποπροϊόν του ελαιόλαδου, ένα γενικά υγιεινό προϊόν που
Σκοπός μας είναι επίσης να ανοίξουμε 1-2 σημεία παραλαβής ελαιόκαρπου όπως στο κοινό σωρό στο Γάζι, όπως για παράδειγμα στη Φοινικιά.
Και αυτό που θα μας κάνει να είμαστε μια μεγάλη εταιρεία σε Ισπανικά πρότυπα είναι η ραφηναρία. Δηλαδή το εργοστάσιο που μετατρέπει τα μη βρώσιμα ελαιόλαδα σε βρώσιμα. Μιλάμε δηλαδή για ένα προϊόν της ελιάς αλλά σε πιο οικονομική τιμή από το ελαιόλαδο. Επίσης η ραφηναρία αυτή κάνει το πυρηνέλαιο να είναι βρώσιμο. Ένα προϊόν που είναι σαφώς καλύτερο από το ηλιέλαιο. Και επειδή υπάρχει κόσμος που δεν μπορεί να αγοράζει ελαιόλαδο λόγω της τιμής του, τα προϊόντα της ραφηναρίας είναι οι καλύτερες ενναλακτικές λύσεις».
Και όλα αυτά πάντα με βάση τα Καλέσα
«Δεν θα φύγουμε ποτέ από τα Καλέσα. Μια φορά προσπαθήσαμε να πάμε στην βιομηχανική περιοχή αλλά δεν θα μας σήκωνε το κλίμα. Και δεν θα κάνουμε ποτέ ξανά το λάθος να φύγουμε από την έδρα μας».