Κάθε παραμονή Πρωτοχρονιάς ετοιμάζουμε τη βασιλόπιτα, τη στολίζουμε με τον αριθμό της νέας χρονιάς και την παραγεμίζουμε με ένα φλουρί, το οποίο πιστεύεται ότι φέρνει γούρι σε όποιον το κερδίσει.
Η βασιλόπιτα αποτελεί το σύμβολο της πρωτοχρονιάς για τους χριστιανικούς λαούς και συνδέεται με την εορτή του Αγίου Βασιλείου απ’ όπου πήρε και το όνομα της.
Ορθόδοξη θρησκευτική παράδοση
Κατά την ορθόδοξη παράδοση, η ιστορία της βασιλόπιτας, είναι μια ιστορία που συνέβηκε πριν από 1500 χρόνια περίπου, στην πόλη Καισάρεια της Καππαδοκίας, στη Μικρά Ασία.
Ο Μέγας Βασίλειος, δεσπότης της Καισαρείας, ζούσε ειρηνικά και αλληλέγγυα με τους πολίτες του. Όμως, η ειρήνη αυτή διακόπηκε όταν ένας αχόρταγος στρατηγός-τύραννος απειλούσε να πολιορκήσει την πόλη, αν δεν του παραδοθούν όλοι οι θησαυροί της.
Ο Μέγας Βασίλειος ολόκληρη τη νύχτα προσευχόταν να σώσει ο Θεός την πόλη. Ξημέρωσε η νέα μέρα και ο στρατηγός με το στρατό του περικύκλωσε αμέσως την Καισαρεία. Μπήκε με την ακολουθία του και ζήτησε να δει το Δεσπότη, ο οποίος βρισκόταν στο ναό και προσευχόταν. Με θυμό ο αδίστακτος στρατηγός απαίτησε το χρυσάφι της πόλης και ότι άλλο πολύτιμο υπήρχε.
Ο Μέγας Βασίλειος απάντησε ότι οι άνθρωποι της πόλης του δεν είχαν τίποτε άλλο πέρα από πείνα και φτώχεια και δεν είχαν να δώσουν τίποτε αξιόλογο. Ο στρατηγός με το που άκουσε αυτά θύμωσε ακόμα πολύ και άρχισε να απειλεί τον Μέγα Βασίλειο ότι θα τον εξορίσει ή κι ακόμη ότι μπορεί να τον σκοτώσει.
Οι χριστιανοί της Καισαρείας επειδή αγαπούσαν πολύ το Δεσπότη θέλησαν να τον βοηθήσουν.Έτσι μάζεψαν από τα σπίτια τους ότι χρυσαφικά είχαν και του τα πρόσφεραν, για να τα δώσει στο σκληρό στρατηγό και να σωθούν.
Ο Μέγας Βασίλειος προσευχήθηκε για την σωτηρία της πόλης του, και η απάντηση ήρθε με το θαύμα του Αγίου Μερκούριου.
Παρουσίασε στο στρατηγό ότι χρυσαφικά είχε μαζέψει μέσα σε ένα σεντούκι και του είπε να τα πάρει.Τη στιγμή όμως που ο στρατηγός πήγε να ανοίξει το σεντούκι και να πάρει τους θησαυρούς, με το που ακούμπησε τα χέρια του πάνω έγινε θαύμα. Όλοι οι συγκεντρωμένοι είδαν μια λάμψη και αμέσως μετά έναν λαμπρό καβαλάρη να ορμάει με το στρατό του επάνω στον κακό στρατηγό και τους δικούς του. Σε ελάχιστο χρόνο είχαν όλοι αφανιστεί. Ο λαμπρός καβαλάρης ήταν ο Άγιος Μερκούριος και στρατιώτες του οι άγγελοι.
Τελικά σώθηκε η πόλη της Καισαρείας και ο Μέγας Βασίλειος έπρεπε να μοιράσει τα χρυσαφικά στους κατοίκους της πόλης και η μοιρασιά να είναι δίκαιη, δηλαδή να πάρει ο καθένας ό,τι ήταν δικό του. Αυτό ήταν πολύ δύσκολο.Τότε παρακάλεσε πάλι τον Θεό να τον βοηθήσει κι Εκείνος του έδωσε φώτιση και λύση.
Κάλεσε τους βοηθούς και τους διακόνους και τους ζήτησε να ζυμώσουν ψωμάκια βάζοντας στο καθένα από αυτά λίγα χρυσαφικά. Όταν τα ετοίμασαν, τα μοίρασε στους ανθρώπους της πόλης σαν ευλογία. Έτσι οι κάτοικοι κόβοντας η κάθε οικογένεια το ψωμάκι της έβρισκε μέσα τα δικά της χρυσαφικά.
Ήταν λοιπόν ένα ξεχωριστό ψωμάκι, η βασιλόπιτα. Έφερνε στους ανθρώπους χαρά κι ευλογία μαζί.Από τότε φτιάχνουμε κι εμείς τη βασιλόπιτα με το φλουρί μέσα, την πρώτη μέρα του χρόνου, τη μέρα του Αγίου Βασιλείου για χαρά και ευλογία.
Είναι ημέρα τιμής προς τον Άγιο Βασίλειο, ο οποίος κηδεύτηκε την 1η Ιανουαρίου του έτους 379. Η μνήμη του γιορτάζεται με πρωταγωνίστρια τη γνωστή βασιλόπιτα με το φλουρί, για να μας θυμίζει το μικρασιατικό αυτό θαύμα που έρχεται από τα παλιά.
Κατά τους ιστορικούς το έθιμο αυτό προέρχεται από εκείνο το τελούμενο στην αρχαία εορτή των “Κρονίων” και αργότερα των ρωμαϊκών “Σατουρναλίων” που πέρασε στους Φράγκους, οι οποίοι τοποθετούσαν νόμισμα μέσα στη πίτα και ανακήρυσσαν «Βασιλιά της βραδιάς» αυτόν που το έβρισκε. Κατά άλλο έθιμο, αντί νομίσματος, έβαζαν φασόλι και αυτόν που το έβρισκε τον αποκαλούσαν "φασουλοβασιλιά".
φωτό:αρχείου