Η παιδική σεξουαλική κακοποίηση αλλά και η ενδοσχολική βία είναι ένα σοβαρό κοινωνικό πρόβλημα και για την Κρήτη, που τα τελευταία χρόνια μετρά δεκάδες περιστατικά, με τελευταίο τον ομαδικό βιασμό ενός ανήλικου κοριτσιού από τον Μυλοπόταμο.
Στη διάρκεια της εκπομπής “Ώρα Αιχμής” στην “ΚΡΗΤΗ TV”, οι καθηγητές Ψυχιατρικής Αλέξανδρος Βγόντζας, Μαρία Μπάστα και Τζένη Σουμάκη έκαναν λόγο για ένα ζήτημα που αφορά τους πάντες και πολλές φορές διογκώνεται από τη σιωπή της ίδιας της κοινωνίας, αφήνοντας ανοιχτές πληγές σε ανήλικα παιδιά αλλά και τις οικογένειές τους.
Ο εγκληματολόγος Γιώργος Παπακωνσταντής υπογράμμισε το πόσο σημαντικό είναι η ίδια η κοινωνία, έστω και ανώνυμα, να ζητά την παρέμβαση της Αστυνομίας ακόμα και αν δεν είναι σίγουρη για περιστατικά που μπορεί απλά να γεννούν την υποψία, ενώ στον κομβικό ρόλο του σχολείου αναφέρθηκε ο πρόεδρος του Συλλόγου Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης “Δομήνικος Θεοτοκόπουλος”, Γιώργος Μακράκης. Μάλιστα, το μαρτύριο του ανήλικου κοριτσιού από τον Μυλοπόταμο σταμάτησε μετά από μια καταγγελία πολίτη, που διασφάλισε την ανωνυμία του μέσω του “Χαμόγελου του παιδιού”.
Με βάση τα δεδομένα που είδαν το φως της δημοσιότητας, το καλοκαίρι του 2023 έγινε η καταγγελία στην “Εθνική Γραμμή για τα Παιδιά SOS 1056”, ανώνυμη αναφορά, για κατ' εξακολούθηση σεξουαλική εκμετάλλευση και κακοποίηση ανήλικης στον Μυλοπόταμο.
Το “Χαμόγελο του παιδιού” προχώρησε, όπως σε κάθε ανάλογο περιστατικό, στην άμεση ενημέρωση των αρμόδιων Αρχών. Έγινε τηλεφωνική διασύνδεση του ατόμου που κάλεσε από την “Εθνική Γραμμή για τα Παιδιά SOS 1056” με στελέχη από την Υποδιεύθυνση Ασφάλειας Ρεθύμνου, καθώς το άτομο που κάλεσε επιθυμούσε να διατηρήσει την ανωνυμία του. Έπειτα από την ενημέρωση και τη διασύνδεση αυτή, η Υποδιεύθυνση Ασφάλειας Ρεθύμνου κίνησε άμεσα όλες τις απαραίτητες διαδικασίες για να εντοπιστεί η 15χρονη και κατόπιν εισαγγελικής εντολής διερευνήθηκαν διακριτικά οι συνθήκες διαβίωσής της.
Δυστυχώς, οι αριθμοί από το “Χαμόγελο του Παιδιού” προκαλούν ανησυχία, καθώς το 2023 έγιναν αναφορές κακοποίησης για 2.362 παιδιά/ 6 παιδιά την ημέρα. Από τα 2.362 παιδιά, για τα 970 οι καταγγελίες αφορούσαν σωματική κακοποίηση και για 92 παιδιά σεξουαλική κακοποίηση. Επίσης, έγιναν 82 κλήσεις την ημέρα για παιδιά που διέτρεχαν άμεσο κίνδυνο εξαιτίας κακοποίησης. Μάλιστα, το “Χαμόγελο του Παιδιού” υποστήριξε 808 παιδιά που ενεπλάκησαν σε περιστατικά trafficking.
Οι αριθμοί της κακοποίησης στην Κρήτη
Τα εισαγγελικά περιστατικά που έφτασαν στην Παιδοψυχιατρική Κλινική του ΠΑΓΝΗ από το 2018 έως και το 2023, όπως παρουσιάστηκαν στην εκπομπή “Ώρα Αιχμής” στην “ΚΡΗΤΗ TV”, έχουν αυξηθεί στο νησί, στοιχείο που αποτυπώνει το μέγεθος του προβλήματος. Τα περισσότερα περιστατικά αφορούν παιδιά ηλικίας από 13 έως και 18 ετών. Ακολουθούν οι ηλικίες 7 έως 12 ετών και αμέσως μετά οι ηλικίες από λίγων μηνών μέχρι 6 ετών.
Συνολικά τα τελευταία έξι χρόνια 353 είναι τα περιστατικά παιδιών που έπεσαν θύματα βίας ή σεξουαλικής κακοποίησης, με το 2022 να είναι η χρονιά με τα περισσότερα περιστατικά, συνολικά 99, ενώ το 2023 ήταν 72. Μάλιστα, από το 2021 στο 2022 έχουμε αύξηση που αγγίζει το 50%, με τον αριθμό να διπλασιάζεται κυρίως μετά τα χρόνια της πανδημίας. Ωστόσο, ερωτηματικό είναι το σύνολο των περιπτώσεων που δεν έφτασε ποτέ στην ΕΛ.ΑΣ., αλλά και στους ειδικούς, μιας και ο φόβος του στιγματισμού πολλές φορές γίνεται η αιτία του συνεχιζόμενου εφιάλτη ανηλίκων.
Η κακοποίηση δεν έχει φύλο και αυτό αποτυπώνεται και από τους αριθμούς, μιας και, από το 2018 μέχρι και το 2023, 173 περιπτώσεις αφορούσαν αγόρια και 181 κορίτσια.
Στην Κρήτη, σημαντικό είναι το έργο που κάνει η κινητή μονάδα ψυχικής υγείας, καθώς τη διετία 2022-2023 παρείχε βοήθεια σε 150 παιδιά και εφήβους, από τα οποία 48 ήταν τα περιστατικά βίας, 32 αυτά που αφορούσαν επιθετικότητα παιδιών προς μέλη της οικογένειάς τους ή προς άλλα παιδιά, 16 παιδιά που είχαν δεχτεί επιθέσεις από μέλη της οικογένειάς τους ή από άλλα παιδιά και 19 αφορούσαν παιδιά μετά από εισαγγελική παρέμβαση. Οι ειδικοί εφιστούν την προσοχή των παιδιών που πρέπει να μιλούν χωρίς φόβο, μιας και ο τελευταίος είναι και ο παράγοντας της συνέχισης ενός εφιάλτη.
Την ίδια ώρα, ως εξαιρετικά σημαντική χαρακτηρίζεται η πρωτοβουλία για την ψυχική υγεία των παιδιών και των εφήβων. Αποτελεί ένα πενταετές πρόγραμμα, που ξεκίνησε να υλοποιείται στις αρχές του 2021, με στόχο να συμβάλει στην ενίσχυση της παρεχόμενης φροντίδας ψυχικής υγείας σε παιδιά και εφήβους, καθώς και στην ενδυνάμωση των υποδομών για την πρόληψη, την αξιολόγηση και τη θεραπεία παιδιών και νέων με ανάγκες ψυχικής υγείας στην Ελλάδα. Το πρόγραμμα εντάσσεται στο πλαίσιο της Διεθνούς Πρωτοβουλίας για την Υγεία (ΔΠΥ) του Ιδρύματος “Σταύρος Νιάρχος” (ΙΣΝ), που υλοποιείται σε συνεργασία με το υπουργείο Υγείας.