Μια σύγχρονη, προχωρημένη πρόταση – διακήρυξη που προσαρμόζει σε ένα ενιαίο κείμενο το πλαίσιο λειτουργίας των αιρετών των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης Α΄ βαθμού όσον αφορά στα δικαιώματα και στις υποχρεώσεις, ενέκρινε με ομόφωνη απόφασή του Δημοτικό Συμβούλιο Δήμου Χερσονήσου. (αρ. απόφασης: 113/2024).
Συγκεκριμένα, ο «Χάρτης δικαιωμάτων και υποχρεώσεων των αιρετών της Τοπικής Αυτοδιοίκησης Α΄ βαθμού» και τα συνολικά 25 σημεία-διατάξεις που εμπεριέχει αποτελεί μια προσπάθεια περαιτέρω ρύθμισης συγκεκριμένων διαδικασιών και αποσαφήνισης αρμοδιοτήτων και λειτουργιών, αλλά και αναβάθμισης της σχέσης της τοπικής πολιτικής ηγεσίας με τους πολίτες/δημότες.
Σε δεύτερο επίπεδο αποτελεί ένα ακόμα εργαλείο στη διάθεση των αιρετών εκπροσώπων των πολιτών που οφείλουν να διεκπεραιώνουν τις τοπικές υποθέσεις και να προάγουν το κοινωνικό συμφέρον.
Αναλυτικότερα, ο Δήμαρχος Χερσονήσου, Ζαχαρίας Δοξαστάκης ανέφερε στην εισηγητική του πρόταση: «Οι αιρετοί της Τοπικής Αυτοδιοίκησης Α΄ και Β΄ βαθμού, ως δημόσιοι λειτουργοί και άμεσα εκλεγμένοι από το λαό, έχουν στη διάθεσή τους ένα ενιαίο και ομοιόμορφο νομικό πλαίσιο το οποίο διέπει τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις τους και προσδιορίζει την κατάρτιση πρότυπων κωδικών δεοντολογίας για τις τοπικές αρχές, οι οποίες καθορίζουν τις γενικές απαντήσεις, οι οποίες διέπουν τα θεμελιώδη δικαιώματα και τις υποχρεώσεις των τοπικών αιρετών αντιπροσώπων.
Οι Τοπικές και Περιφερειακές Αρχές (Δημοτικά και Περιφερειακά Συμβούλια), οφείλουν να λαμβάνουν μέτρα για την ομαλή, χρηστή και αποτελεσματική εκπλήρωση των υποχρεώσεων των τοπικών αιρετών αντιπροσώπων. Γνωστοποιούν τα θεμελιώδη δικαιώματα και τις υποχρεώσεις των αιρετών, χρησιμοποιώντας όλα τα διαθέσιμα και ενδεδειγμένα μέσα.
Λαμβάνουν πρόνοιες και μέτρα για την εκπλήρωση (και τη μη εκπλήρωση) των υποχρεώσεων από τους αιρετούς αντιπροσώπους με απόλυτη διαφάνεια και σύμφωνα με το νόμο και την τοπική νομοθεσία. Διασφαλίζουν το σεβασμό των θεμελιωδών δικαιωμάτων των τοπικών αιρετών αντιπροσώπων από τους άλλους αιρετούς αντιπροσώπους, δημόσιους υπαλλήλους και πολίτες.
Ο Ευρωπαϊκός Χάρτης Τοπικής Αυτονομίας (Ε.Χ.Τ.Α.) του Συμβουλίου της Ευρώπης, τον οποίο η χώρα μας έχει κυρώσει με το νόμο 1850/1989, στο άρθρο του 7 ορίζει ότι οι αιρετοί εκπρόσωποι δεν παρακωλύονται από τις ενέργειες τρίτων στην εκπλήρωση των καθηκόντων τους.
Έχω την άποψη ότι η σύνταξη, η έγκριση και η εφαρμογή ενός Χάρτη Δικαιωμάτων και Υποχρεώσεων των τοπικών αιρετών αντιπροσώπων, σίγουρα θα βοηθήσει στην προσωπική λειτουργική καταχώρησή τους και την αναβάθμιση της σχέσης τους με τους πολίτες.»
Οι συγκεκριμένες δράσεις, συμπεριφορές, εγγυήσεις, δικαιώματα και υποχρεώσεις των αιρετών αντιπροσώπων, που ρυθμίζονται στον ψηφισθέντα Χάρτη από το Δημοτικό Συμβούλιο είναι:
2. Σέβονται και διασφαλίζουν για όλους τους διοικούμενους την ισότητα, χωρίς διακρίσεις, κατά την άσκηση των αρμοδιοτήτων τους.
3. Υπολήπτονται το αξίωμά τους και την εξουσία τους, εκδηλώνοντας συμπεριφορές που συμβαδίζουν με τους κανόνες της χρηστής διοίκησης.
4. Ενθαρρύνουν και προωθούν οποιοδήποτε μέτρο, το οποίο επιφέρει βελτιώσεις στη λειτουργική απόδοση των υπηρεσιών, που έχουν υπό την ευθύνη τους και δημιουργεί κίνητρα για το εμπλεκόμενο προσωπικό.
5. Δεν εκμεταλλεύονται τα προνόμια που απορρέουν από το αξίωμά τους για να προάγουν τα δικά τους άμεσα ή έμμεσα συμφέροντα ή τα συμφέροντα ατόμων ή ομάδων με στόχο να αποκομίσουν κάποιο προσωπικό όφελος.
7. Συμμετέχουν σε πρόγραμμα κατάρτισης, που οργανώνονται από τον οργανισμό ή τον φορέα που υπηρετούν και αφορούν τους αιρετούς αντιπροσώπους.
8. Λαμβάνουν μέρος σε διάφορες δραστηριότητες ανταλλαγής εμπειριών οι οποίες αφορούν το κύρος των τοπικών αιρετών αντιπροσώπων και διεξάγονται σε τοπικό,περιφερειακό, εθνικό και διεθνές επίπεδο.
9. Παρέχουν στο κοινό πρόσβαση σε όλες τις πληροφορίες που αφορούν την ευθύνη της τοπικής αρχής και την ευθύνη των αιρετών. Επίσης, με προθυμία και άμεσα μεταφέρουν στα εξουσιοδοτημένα όργανα όλες τις απαραίτητες πληροφορίες για τις υποθέσεις και τις περιπτώσεις της αρμοδιότητάς τους.
11. Ελαχιστοποιούν τον κίνδυνο ουσιαστικής και ανεπανόρθωτης ζημίας σε τρίτους, η οποία ενδέχεται να προκύπτει από πράξεις ή παραλείψεις τους.
12. Συνδράμουν και διευκολύνουν στο πλαίσιο της άσκησης του δημοκρατικού ελέγχου,την πρόσβαση του κοινού σε πληροφορίες και ειδικότερα σε διοικητικά και δημοσιονομικά έγγραφα.
13. Συμμετέχουν σε σεμινάρια κατάρτισης, αμέσως μετά την εκλογή τους και κατά τη διάρκεια της θητείας τους, που οργανώνονται από την τοπική αρχή και ενημερώνονται συνεχώς για τις νομοθετικές εξελίξεις και τα νέα εργαλείαδιαχείρισης.
15. Λαμβάνουν υπόψη τους τη δημοσιονομική πειθαρχία, ως καθορίζεται με τις οικονομικές πράξεις και τους πίνακες του αρμόδιου συλλογικού οργάνου της και δεν προβαίνουν σε άλλες ενέργειες που δεσμεύουν τα δημόσια
ταμεία και τα άλλα περιουσιακά στοιχεία της περιφέρειας και επομένως υπερβαίνουν τα όρια της νομιμότητας.
18. Αντιτίθενται στο διορισμό και την προαγωγή τοπικών υπαλλήλων για λόγους άλλους πέραν από τα προσόντα, την αξία τους και την επαγγελματική ικανότητά τους ή για σκοπούς άλλους από την αποδοτική λειτουργία των υπηρεσιακών μονάδων.
19. Σέβονται την αυτονομία, τις εξουσίες και τα προνόμια άλλων πολιτικών εκπροσώπων καθώς επίσης και των τοπικών υπαλλήλων και δεν ζητούν από αυτούς την έκδοση πράξεων που εκφεύγουν των ορίων της νομιμότητας και των κανόνων της χρηστής διοίκησης.
21. Ενθαρρύνουν και προωθούν οποιοδήποτε μέτρο προάγει τη διαφάνεια της άσκησης των εξουσιών τους και τη λειτουργικότητα των υπηρεσιών και των τμημάτων που έχουν την ευθύνη τους.
22. Ευαισθητοποιούν το κοινό σχετικά με τους κινδύνους και τα προβλήματα που επιφέρει η διαφθορά, το υψηλό κόστος των παρεχόμενων υπηρεσιών, η έλλειψη εμπιστοσύνης και οι επενδυτικές απώλειες.
24. Υποχρεούνται να γνωρίζουν το σύνολο των διατάξεων του παρόντος Χάρτη, καθώς και των επιδιωκόμενων από αυτόν σκοπών και να δηλώνουν ότι έχουν τη βούληση να τον τηρούν απαρέγκλιτα.
25. Ενθαρρύνουν και αναπτύσσουν κάθε μέτρο που στοχεύει στη διάδοση προς τους υπαλλήλους, των οποίων ο αιρετός είναι υπεύθυνος, προς τους πολίτες και τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, του παρόντος Χάρτη και την ευαισθητοποίηση στις αρχές που περιέχονται σε αυτόν.