Από τότε που άφησε τη μητρική νοτιοαμερικανική ήπειρο για να ταξιδέψει πέρα από τον Ατλαντικό, η ντομάτα διαδόθηκε και φυτεύτηκε σχεδόν παντού.Στην Ευρώπη άρχισε να καλλιεργείται από τα τέλη του 18ου αιώνα και στην Ελλάδα από το 1918.
Οι ποικιλίες της ξεπερνούν σήμερα τις 12.000, ενώ οι πειραματισμοί στην καλλιέργειά της συνεχίζονται. Το χρώμα της μπορεί να είναι μαύρο, πράσινο με ρίγες, κίτρινο, πορτοκαλί, άσπρο, μοβ, ροζ και εξαρτάται από την ποσότητα λυκοπενίου, β-καροτίνης και καροτίνης που περιέχει.
Η μόνη ποικιλία που απαιτεί ιδιαίτερη προσοχή στην κατανάλωσή της είναι η πράσινη, γιατί περιέχει τη θανατηφόρα – σε μεγάλες δόσεις – δηλητηριώδη ουσία σολανίνη.
Υπάρχουν επίσης ποικιλίες ντομάτας που έχουν βαπτιστεί με περίεργα ονόματα, όπως: Μαύρη της Κριμαίας, Χρυσή βασίλισσα, Πράσινη ζέβρα, Ταξί, Ανανάς, Χρυσό δαμάσκηνο, Μαύρος πρίγκιπας, Μοσχαρίσια καρδιά.
Αφροδισιακή ντομάτα
Στην Ελλάδα η ντομάτα που έχει… ταράξει την χρωματολογία του πιάτου μας τα τελευταία χρόνια είναι η μαύρη με την ονομασία «Κumato», που μας ήρθε από την Ισπανία.Το λαχανικό αυτό παρουσιάζει και μια άλλη ιδιαιτερότητα, εκτός από το χρώμα του: πιστεύεται ότι έχει ισχυρές αφροδισιακές ιδιότητες.
Έτσι τουλάχιστον αποδείχτηκε ότι ισχύει για τις γιγάντιες χελώνες των νησιών Γκαλαπάγκος στον Ειρηνικό ωκεανό, περιοχή στην οποία εντοπίστηκαν για πρώτη φορά μαύρες ντομάτες. Τα τεράστια ερπετά που τις έφαγαν, όπως παρατήρησαν οι επιστήμονες, ζευγάρωσαν περισσότερες φορές, σε αντίθεση με τις υπόλοιπες χελώνες που κατανάλωσαν τις συνηθισμένες ντομάτες.
Που οφείλεται το κόκκινο χρώμα της ντομάτας;
Το χρώμα του καρπού είναι συνήθως κόκκινο, υπάρχουν όμως και ποικιλίες που έχουν χρώμα πορτοκαλί, κίτρινο, ροζ ή λευκό.
Το κόκκινο χρώμα οφείλεται στο καροτινοειδές Λυκοπένιο (είναι η κύρια χρωστική ουσία της τομάτας) ενώ το πορτοκαλί στο β-καροτίνιο (προβιταμίνη Α).
Σε μικρότερες ποσότητες υπάρχουν επίσης άλλα καροτινοειδή και ξανθοφύλλες. Το λυκοπένιο δε χρειάζεται φως για να σχηματισθεί.
Οι καρποί μετά τη συγκομιδή κοκκινίζουν και στο σκοτάδι.
Θερμοκρασίες άνω των 32 βαθμών Κελσίου εμποδίζουν τη σύνθεση λυκοπενίου, όχι όμως του β-καροτινίου, γι’ αυτό και όταν επικρατούν υψηλές θερμοκρασίες οι καρποί δεν έχουν βαθύ κόκκινο χρώμα αλλά πορτοκαλί.