Το καλαμάκι εφευρέθηκε πριν από 5000 χρόνια.Το καλαμάκι είναι εφεύρεση των Σουμέριων στην αρχαία Μεσοποταμία την 4η χιλιετηρίδα π.Χ.. Στη συνέχεια, διαδόθηκε στους Αιγυπτίους και άλλους αρχαίους λαούς που είχαν επαφή με τους Σουμέριους. Τα ευρήματα αρχαιολογικών ανασκαφών δείχνουν ότι οι πλούσιοι Σουμέριοι είχαν καλαμάκια από χρυσό. Των φτωχών ήταν από πηλό, ξύλο ή φυσικά κούφια φυτά.
Πολλές απεικονίσεις σε σφραγιδόλιθους δείχνουν ότι οι Σουμέριοι τα χρησιμοποιούσαν για να καταναλώνουν μπύρα και να αποφεύγουν τα ανεπιθύμητα υποπροϊόντα της ζύμωσης. Ήταν κατασκευασμένο από στέλεχος άχυρου και έτσι πήραν το όνομά τους.
Το πρώτο μοντέρνο καλαμάκι σχεδιάστηκε από τον αμερικανό κατασκευαστή τσιγαρόχαρτων Μάρβιν Στόουν. Στις 3 Ιανουαρίου 1888 έλαβε δίπλωμα ευρεσιτεχνίας για ένα χάρτινο καλαμάκι με επάληψη από κερί. Ήταν αδιάβροχο, αλλά είχε πολύ μικρό σωλήνα και χρειάζονταν δύο καλαμάκια για την ανεκτή αναρρόφηση του υγρού. Κέρδισε, όμως, αμέσως την εκτίμηση των καταναλωτών και στα τέλη του 19ου αιώνα η βιοτεχνία του Στόουν παρασκεύαζε περισσότερα καλαμάκια απ' ότι τσιγαρόχαρτα. Το 1906 αυτοματοποίησε την παραγωγή, που ως τότε γινόταν με το χέρι.
Στις 28 Σεπτεμβρίου 1937, ο αμερικανός μεσίτης Τζόζεφ Φρίντμαν έλαβε δίπλωμα ευρεσιτεχνίας για το «σπαστό» καλαμάκι. Η αιτία για την επινόησή του αυτή ήταν ό,τι η μικρή του κόρη δεν μπορούσε να χειριστεί το ίσιο καλαμάκι πίνοντας το αναψυκτικό της.Στην Ελλάδα το καλαμάκι γνώρισε πιένες τη δεκαετία του '70, όταν αποτέλεσε απαραίτητο αξεσουάρ του φραπέ, που εισέβαλε δυναμικά στο καυτό ελληνικό καλοκαίρι.
Η τεχνολογική εξέλιξη δεν το άφησε ανέγγιχτο. Νέες τεχνικές αναπτύσσονται για να μειώσουν το κόστος παραγωγής και να βελτιώσουν την ποιότητά του.Τα τελευταία χρόνια πληθαίνουν οι φωνές για την αντικατάσταση του πλαστικού στο καλαμάκι από βιοδιασπώμενα υλικά προκειμένου να μειωθεί το περιβαλλοντικό αποτύπωμα.
Η ΕΝΕΑΠ προτείνει καλαμάκια και αναδευτήρες ποτών από βιοδιασπώμενα υλικά – που είναι πιο φιλικά προς το περιβάλλον αλλά και προς την υγεία μας, όπως αυτά από καλαμπόκι, πολτό ζαχαροκάλαμου ή χαρτί.Έτσι και θα απολαμβάνουμε με πιο υγιεινό καλαμάκι τον καφέ ή το ποτό μας και θα προστατεύουμε τον πλανήτη.
Σήμερα έχουν τεθεί σε απαγόρευση χρήσης 10 πλαστικά προϊόντα, σύμφωνα με τη νομοθεσία που ψηφίστηκε τον Οκτώβριο του 2020 με στόχο τη μείωση των πλαστικών και των επιπτώσεων που έχουν στο περιβάλλον
- Μπατονέτες
- Πλαστικά μαχαιροπίρουνα
- Πλαστικά πιάτα
- Πλαστικά καλαμάκια
- Πλαστικοί αναδευτήρες ποτών
- Πλαστικά στηρίγματα μπαλονιών εκτός από μπαλόνια για βιομηχανικές ή άλλες επαγγελματικές χρήσεις
- Περιέκτες τροφίμων κατασκευασμένοι από διογκωμένο πολυστυρένιο (φελιζόλ)
- Περιέκτες ποτών από διογκωμένο πολυστυρένιο (φελιζόλ), καθώς και τα καπάκια και τα καλύμματά τους και
- Κυπελλάκια για ποτά από διογκωμένο πολυστυρένιο (φελιζόλ)
- Προϊόντα που κατασκευάζονται από οξοδιασπώμενη πλαστική ύλη.