Ένα υπέροχο και ζεστό φλιτζάνι τσάι είναι μια αγαπημένη συνήθεια μέσα στην ημέρα. Είτε πρόκειται για το πρωινό ξεκίνημα σας είτε για μια χαλαρωτική απογευματινή στιγμή, το τσάι είναι ο τέλειος τρόπος για να χαλαρώσετε και να προσφέρετε στον εαυτό σας λίγα λεπτά απόλαυσης.
Πώς θα σας φαινόταν όμως αν το καθημερινό σας ρόφημα σας προσέφερε οφέλη που ενισχύουν την υγεία σας; Υπάρχει πλήθος βοτάνων που κάνουν υπέροχα ροφήματα. Ένα από αυτά είναι και η κρητική λαδανιά ή κίστος, που μπορεί να γίνει ένα απολαυστικό τσάι, συμβάλλοντας παράλληλα στην ενδυνάμωση του οργανισμού σας!
Αν δεν έχετε ακούσει ποτέ για τη λαδανιά ή κίστο, γνωστό – με την επιστημονική του ονομασία – και ως Cistus creticus, έχουμε τη χαρά να σας συστήσουμε αυτόν τον όμορφο θάμνο που αναπτύσσεται κυρίως στα ξηρά και βραχώδη τοπία της Μεσογείου, και ιδιαίτερα στην Ελλάδα. Το φυτό κατά τους θερινούς μήνες, εκκρίνει μια ρητινώδη ουσία, γνωστή με το όνομα αλάδανος, ή λάβδανο.
Η καταπληκτική ιστορία της λαδανιάς
Η ιστορία της κρητικής λαδανιάς είναι μακρά και εξιστορημένη. Σύμφωνα με τον μύθο, οι θεοί του Ολύμπου τη χρησιμοποιούσαν για να θεραπεύσουν Έλληνες πολεμιστές που είχαν τραυματιστεί στην μάχη. Ωστόσο, οι Ολύμπιες θεές πίστευαν ότι το λουλούδι ήταν πιο όμορφο από ό,τι χρήσιμο – η αλήθεια είναι ότι το άνθος του είναι πανέμορφο! Τελικά αποδόθηκαν στο βότανο τόσο θεραπευτικές όσο και καλλυντικές ιδιότητες ικανοποιώντας τις απαιτήσεις και των δυο πλευρών.
Αυτός ο πολυετής θάμνος αναπτύσσεται στα ξηρά εδάφη της Ελλάδας και οι αναφορές σε αυτό ξεκινούν από την εποχή του Έλληνα ιστορικού Ηρόδοτου. Εκτός της Ελλάδας, είναι γνωστή η χρήση του στην αρχαία Αίγυπτο και είναι ιδιαίτερα ενδιαφέρων ο μοναδικός τρόπος με τον οποίο συνέλλεγαν τη ρητίνη που εκκρίνουν οι βλαστοί και τα φύλλα του φυτού.
Όταν οι κατσίκες ή τα πρόβατα έβοσκαν κοντά σε πληθυσμούς κίστου, στο μαλλί τους προσκαλούνταν η ρητίνη του φυτού, την οποία την αποκολλούσαν προσεκτικά και την έβραζαν με νερό. Έτσι κατά τον βρασμό του νερού η καθαρή ρητίνη ανερχόταν στην επιφάνεια του και μπορούσαν να την συλλέξουν. Όλη αυτή η διαδικασία οφείλεται στους αρχαίους Έλληνες που επιθυμούσαν να συλλέξουν το πολύτιμο και σπάνιο λάβδανο – δεν είναι δύσκολο να καταλάβουμε το πόσο πολύτιμος ήταν, με μια τόσο εντατική διαδικασία συλλογής!
Στη σύγχρονη εποχή, οι τεχνικές συλλογής λάβδανου έχουν εξελιχθεί για να γίνεται πιο εύκολα η διαδικασία, δεν απέχουν όμως πολύ από του τρόπους που χρησιμοποιούνταν κατά την αρχαιότητα. Στην εποχή μας το λάβδανο συλλέγεται για εμπορικούς σκοπούς μόνο στην Κρήτη και συγκεκριμένα στο χωριό Σίσες του νομού Ρεθύμνου. Εκεί οι ντόπιοι συλλέγουν το λάβδανο με την χρήση μιας ξύλινης κατασκευής, το αργαστήρι, το οποίο έχει πλαστικά λουριά δεμένα πάνω του. Με το αργαστήρι, χτυπάνε τα φυτά της λαδανιάς και η ρητίνη (λάβδανο) που εκκρίνεται προσκολλάται στα λουριά. Στην συνέχεια, τα λουριά αφήνονται στον ήλιο ώστε να μαλακώσει η μαύρη πάστα λάβδανου και με την βοήθεια ενός άλλου εργαλείου που ονομάζεται ξυστρί, τον συλλέγουν.
Ένα ανθεκτικό βότανο
Η λαδανιά επιβιώνει καλύτερα στο μεσογειακό κλίμα, χάρη εν μέρει στο ότι τα φύλλα της είναι ικανά για εποχιακό διμορφισμό. Αυτό σημαίνει ότι το φυτό είναι σε θέση να προσαρμοστεί στις μεταβαλλόμενες εποχές της Μεσογείου – από πολύ ζεστά καλοκαίρια έως δροσερούς και υγρούς χειμώνες, ακόμη και παγετό.
Όταν υπάρχει λιγότερο νερό κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού, το φυτό μπορεί να αναπτύξει φύλλα που είναι πέντε φορές μικρότερα από αυτά που εμφανίζει το χειμώνα. Αυτές οι συστάδες φύλλων βοηθούν το φυτό να παραμείνει ενυδατωμένο ακόμα και όταν το νερό είναι λιγοστό.
Δεν είναι αξιοπερίεργο το γεγονός ότι η κρητική λαδανιά έχει επιβιώσει κατά τη διάρκεια των αιώνων για να γίνει ένα από τα πιο πολύτιμα φαρμακευτικά βότανα του σήμερα;
Οι ιδιότητες του αλάδανου
Λοιπόν, τι κάνει τον αλάδανο τόσο ισχυρό; Με τα απαλά ροζ άνθη και το άρωμα της ρητίνης, το φυτό μπορεί να φαίνεται τόσο ελκυστικό όσο πίστευαν οι αρχαίες θεές, αλλά είναι επίσης ένα φυτό με εκπληκτικές ιδιότητες.
Είναι γεμάτο με βιοδραστικές ενώσεις, έχει χρησιμοποιηθεί ως φυτικό φάρμακο για χιλιάδες χρόνια στην Ελλάδα, την Ιταλία, την Ισπανία και την Τουρκία. Αυτή η δημοτικότητα οφείλεται στο ότι είναι μια πλούσια πηγή ρουτίνης και βιοφλαβονοειδών. Στην πραγματικότητα, έχει βρεθεί ότι είναι πηγή 12 φαινυλοπροπανοειδών-φλαβονοειδών.
Άφθονο σε γαλλικό οξύ και αντιοξειδωτικά, το κρητικό λάβδανο είναι εξίσου δημοφιλές τώρα όσο ήταν και το 500 π.Χ.
Περαιτέρω ιδιότητες της λαδανιάς
Η κρητική λαδανιά χρησιμοποιείται για τη βελτίωση της υγείας με διάφορους τρόπους, λόγω της ρητίνης που εκκρίνεται από τα φύλλα και τους βλαστούς της. Οι υπέροχες ιδιότητες και οι ενώσεις του συνδυάζονται για να το καταστήσουν αντι-αλλεργιογόνο, προστατευτικό για το γαστρικό σας σύστημα, αντιοξειδωτικό, προστατευτικό για το καρδιακό σας σύστημα, καθαρτικό, αντισηπτικό, διουρητικό και πολλά άλλα.