Συνέντευξη στη Ρίκη Ματαλλιωτάκη
Άλλοι στη θέση τους θα το έκρυβαν… ή έστω οι περισσότεροι τουλάχιστον.
Η Βαγγελιώ όμως όχι μόνο δεν το κρύβει αλλά αντίθετα… σχεδόν ευγνωμονεί τη ψυχική νόσο που κατά τα λεγόμενα της "της χάρισε πλήρη ενσυναίσθηση, την έμαθε να ξεχωρίζει που πατά και που βρίσκεται, και με δυο λόγια την έκανε καλύτερο άνθρωπο…. επιπλέον; Επιπλέον ήταν η αιτία να ασχοληθεί με τη λογοτεχνία, ήταν το έναυσμα για να γράψει…"
Αυτή η γυναίκα λοιπόν, που δεν μπορείς παρά να της βγάλεις το καπέλο, όχι μόνο δεν αποσύρθηκε από τη ζωή αλλά τουναντίον, έρχεται να ταράξει τα νερά της λογοτεχνίας στην Κρήτη.
Ο λόγος;
Διαβάστε και θα μάθετε
Ένα νέο συλλογικό εκδοτικό εγχείρημα από τις Αρχάνες της Κρήτης, η «Σβούρα Εκδοτική» έρχεται να «ταράξει τα νερά» των όσων μέχρι σήμερα γνωρίζαμε στο χώρο των εκδόσεων, για την προώθηση ενός γνήσιου πολιτισμού και μιας άλλης σχέσης με το βιβλίο, μακριά από τη στυγνή λογική της «αγοράς» και του κέρδους.
Για το νέο αυτό εγχείρημα μιλήσαμε με την υπεύθυνη των εκδόσεων συγγραφέα Βαγγελιώ Καρακατσάνη, και παλιά συνεργάτιδά μου στον τοπικό τύπο.
Βαγγελιώ ξεκινήσατε με τον ιστότοπο «Σβούρα αρτ» και φτάσατε στη δημιουργία εκδοτικού οίκου. Πώς έγινε όλο αυτό;
Όπως γνωρίζεις Ρίκη μου, εδώ και δύο περίπου χρόνια μια παρέα φίλων που αναζητούμε και διψάμε για αξιοσημείωτα έργα σύγχρονων λογοτεχνών δημιουργών, που διακρίνουμε την χρησιμότητα της λογοτεχνίας στην καλλιέργεια του συναισθήματος και συνολικότερα της προσωπικότητας, συναντηθήκαμε διαδικτυακά στο ηλεκτρονικό πολιτιστικό μαγκαζίνο «Σβούρα – αρτ» (https://svoura.net). Οι διαχειριστές του ιστότοπου είμαστε όλοι συγγραφείς και αγαπάμε τη λογοτεχνία, που χαρτογραφεί την διαλεκτική εξέλιξη του ανθρώπου και της κοινωνίας από αρχαιοτάτων χρόνων μέχρι τις μέρες μας. Είμαστε απέναντι στην κακώς εννοούμενη εξέλιξη, όπου όλοι γινόμαστε «σκλάβοι» της εικόνας και της στιγμιαίας είδησης. Επιμένουμε να αναρτούμε έργα που όχι μόνο απαιτούν χρόνο για να διαβαστούν, αλλά «βασανίζουν» τη σκέψη και επανατοποθετούν ένα καλύτερο και πιο ενσυναίσθητο εγώ, ένα πλατύτερο εμείς.
Η ομάδα της «Σβούρας-αρτ» λοιπόν αφού είδαμε ότι αγκαλιάστηκε από χιλιάδες αναγνώστες και δεκάδες δημιουργούς, τόσο από την Κρήτη όσο και από την υπόλοιπη Ελλάδα, προχωρήσαμε στο επόμενο βήμα που ήταν η δημιουργία του εκδοτικού.
Πως προέκυψε το εκδοτικό;
Η ιδέα για τη δημιουργία του εκδοτικού είχε «πέσει στο τραπέζι» από την ίδρυση του περιοδικού «Σβούρα αρτ» που τον ερχόμενο Φλεβάρη κλείνει δύο χρόνια παρουσίας στα πολιτιστικά πράγματα του τόπου μας. Η ομάδα του ιστότοπου svoura-art, μαζί με συνεργάτες τους, όλοι συγγραφείς —το τονίζω— προχωρήσαμε στο νέο συλλογικό εκδοτικό εγχείρημα που πιστεύουμε ανοίγει νέους δρόμους πνευματικής ανάτασης.
Συνειδητοποιώντας τους δεσμούς της τέχνης και του πολιτισμού με τις συνθήκες της υλικής ζωής της κοινωνίας μας, τους λόγους της εξέλιξης και των μεταβολών των μορφών της, την αντίληψη και την εικόνα του κόσμου που εκφράζει κάθε φορά, στήνουμε το συλλογικό «Σβούρα εκδοτική» για να ξεφύγουμε από τα δίκτυα της εμπορευματοποίησης της τέχνης, να δώσουμε έδαφος στους δημιουργούς που αναζητούν τρόπο να φτάσει το έργο τους στο αναγνωστικό κοινό.
Επιμένεις να λες ότι στην ομάδα της «Σβούρας εκδοτικής» είστε όλοι συγγραφείς. Τι σημαίνει αυτό;
Όλοι μας έχουμε ζήσει από πρώτο χέρι την αρνητική —δυστυχώς— εμπειρία να εκδίδεται ένα έργο μας από ένα εκδοτικό και ακολούθως να μην μας δίνουν λογαριασμό, να αρνούνται να κάνουν εκκαθάριση, να μην γνωρίζουμε την πορεία του έργου μας. Εμείς είμαστε παρόντες και μετά την έκδοση του βιβλίου, το τοποθετούμε οι ίδιοι στα βιβλιοπωλεία, είμαστε σε επαφή μαζί τους και κυρίως στην αρχή κάθε χρόνου δίνουμε αναλυτικό λογαριασμό στο συγγραφέα για τη διακίνηση του βιβλίου του.
Αγκαλιάζουμε λοιπόν τον συγγραφέα, τον αντιμετωπίζουμε με σεβασμό τόσο τον ίδιο όσο και το έργο του, όμορφα και «ψιμυδευτά», αναλαμβάνουμε όλη τη διαδικασία της διόρθωσης, της επιμέλειας, της προεκτύπωσης, της εκτύπωσης και της διακίνησης του βιβλίου, αλλά και της υποστήριξης των δημιουργών στην πορεία τους…
Θεωρούμε ότι το βιβλίο δεν γίνεται να είναι εμπόρευμα, αλλά πρώτα και κύρια ένα κοινωνικό αγαθό και ότι ο αναγνώστης δεν είναι απλός καταναλωτής, αλλά εραστής της γνώσης και του βιβλίου. Γι’ αυτό και οι τίτλοι που εκδίδουμε είναι όσο μπορούμε σε χαμηλή τιμή, ώστε όλοι να μπορούν να απολαύσουν την ενέργεια και τους κραδασμούς του πολιτισμού και της τέχνης, δημιουργώντας όλοι τέχνη και πολιτισμό για όλους.
Στα παραπάνω πλαίσια πιστεύουμε ότι η δραστηριότητά μας δεν είναι εμπορική και υπ’ αυτήν την έννοια οι συνεργασίες μας έχουν ως στόχο να γίνεται γνωστό στο ευρύ κοινό του νησιού μας και όχι μόνο, το έργο που παράγουμε και δημιουργούμε καταβάλλοντας πολύ κόπο και φροντίδα και με ελάχιστα έσοδα.
Ως τώρα είστε ικανοποιημένοι με την πορεία της «Σβούρας εκδοτικής»;
Είναι ακόμη πολύ νωρίς, αλλά πιστεύουμε ότι είμαστε σε καλό δρόμο. Η ενασχόλησή μας με τη λογοτεχνία και τις διαφορετικές προκλήσεις που έχει το κάθε βιβλίο που εκδίδουμε, μας γεμίζει όχι μόνο χρονικά αλλά και συναισθηματικά. Κάνουμε αυτό που μας αρέσει. Τόσο οι εκδόσεις, όσο και ο ιστότοπος, συνιστούν για μας ένα «χόμπι» που μας προσφέρει λίγα υλικά, αλλά πολλά συναισθηματικά. Θυμόμαστε σε κάθε μας βήμα την εποχή που οι άνθρωποι επικοινωνούσαν πραγματικά μέσω του Διαδικτύου και δεν περιορίζονταν από όρια χαρακτήρων και συνοπτικά μηνύματα… Επιμένουμε σε αυτό και πιστεύουμε ότι τα λογοτεχνικά έργα ανεξάρτητα από το είδος τους συνιστούν έναν δίαυλο επικοινωνίας, καλλιεργούν την σκέψη και το συναίσθημα, γιατί η διαδικασία της συγγραφής είναι από μόνο της μια παιδευτική διαδικασία, όπου στο τέλος επέρχεται η κάθαρση.
Ενθαρρύνουμε τους αναγνώστες σας να επικοινωνήσουν με την Σβούρα Εκδοτική οποιαδήποτε στιγμή το επιθυμούν, αποστέλλοντας το μήνυμά σας στο ηλεκτρονικό ταχυδρομείο του εκδοτικού μας [email protected]. Θα χαρούμε πολύ και να είναι βέβαιοι ότι διαβάζουμε όλα τα μηνύματα και επικοινωνούμε σε εύλογο χρόνο μαζί τους.
Πόσους και ποιούς τίτλους έχετε εκδώσει μέχρι σήμερα;
Έχουμε εκδώσει οχτώ τίτλους από παραμύθια έως ποίηση και κρητικά διηγήματα. Έχουμε εκδώσει το παραμύθι «Ο επταποδούλης» της Στέλλας Γιανναδάκη σε εικονογράφηση της Άννας Τσιορμπατζή, που είναι ένα coloring book, δηλαδή τα παιδιά καλούνται να χρωματίσουν τα τις ζωγραφιές των σελίδων του παραμυθιού, το οποίο συνιστά ένα μάθημα αυτοπεποίθησης κι έναν ύμνο στην διαφορετικότητα. Για λίγο μεγαλύτερες ηλικίες από 6-7 χρονών μέχρι β γυμνασίου έχουμε εκδώσει το βιβλίο «Ο Οδυσσέας γράφει στο ημερολόγιο του» της Αρτεμισίας Τσουρλάκη το οποίο έχουν ζωγραφίσει μαθητές δημοτικού σχολείου από το Ρέθυμνο και μιλάει για τα παιδιά του δρόμου, ένα θέμα που ίσως να μην έχει καταπιαστεί άλλος συγγραφέας. Επίσης την ποιητική συλλογή του Δημήτρη Περισυνάκη «Η ζωή και ο αγώνας» που περιλαμβάνει κυρίως μαντινάδες, την ποιητική συλλογή της Ελένης Τσουρλάκη «Δραπέτης Έρωτας» και τέλος το δικό μου «Έχει κι αγάπη σύνορα» που πραγματεύεται μια ιστορία αγάπης σε ιαμβικό δεκαπεντασύλλαβο. Άφησα τελευταίο ίσως το καλύτερο (γέλια): Τα κρητικά διηγήματα της Άννας Τακάκη-Μαρκάκη «Αροδαμοί κι αγκαραθιές», έναν τίτλο που έχει συναντήσει δεκάδες αναγνώστες και το οποίο θα παρουσιάσουμε την Τρίτη 21 Δεκέμβρη στο Πολύκεντρο Νεολαίας του Δήμου Ηρακλείου. Οι «αροδαμοί και οι αγκαραθιές» είναι ένα έργο – μνημείο για την λογοτεχνική παράδοση της Κρήτης καθώς έχει γραφτεί στην ντοπιολαλιά της Ζήρου και κατ’ επέκταση της Ανατολικής Κρήτης.
Εκδόθηκαν επίσης το μυθιστόρημα μου «Στη ρίζα του αετού» που καταγγέλλει το στίγμα για την ψυχική νόσο και θα διανείμει η Περιφέρεια Κρήτης στους εργαζόμενους στις δομές ψυχικής υγείας, καθώς και το παραμύθι μου «Το άτακτο αστεράκι με το κόκκινο σκουφάκι» που το έγραψα στα πλαίσια ψυχοθεραπευτικής συνεδρίας και ζωγράφισαν ψυχικά πάσχοντες και θα διανεμηθεί στους ψυχικά πάσχοντες που φιλοξενούνται ή επισκέπτονται αυτές τις δομές, και τα δύο με την υποστήριξη της Περιφέρειας.
Τι ετοιμάζεται αυτήν την περίοδο; Έχετε κάποια έργα στα «σκαριά»;
Ετοιμάζουμε ένα δικό μου παραμύθι με τίτλο «Ο καρχαρίας τίγρης και οι σαρδελίτσες» στο οποίο γίνεται μια «αναμέτρηση» μεταξύ τους και έχει ενδιαφέρον ποιος θα βγει νικητής, έργο που έχει πάρει το δρόμο προς το τυπογραφείο. Έχουμε ήδη προγραμματίσει την παρουσίασή του στις Αρχάνες για την Πέμπτη 7 Δεκέμβρη με την Ομάδα Γυναικών Αρχανών της Ομοσπονδίας Γυναικών Ελλάδας.
Επίσης το έργο του Αντώνη Κουκλινού «Ανεστωρούμε να σας πω…» που συνιστά ηθογραφικά κείμενα με την ιδιαίτερη γραφή τη σεμνότητα και το ήθος του Αντώνη Κουκλινού, που έχει γραφτεί στην καθομιλουμένη ντοπιολαλιά της Μεσαράς, έργο που μας θυμίζει τα «μικράτα» μας καθώς μας ταξιδεύει δεκάδες χρόνια πίσω και συμπυκνώνει τις αξίες του συγγραφέα, αλλά και την απλότητα της ζωής στην παλιά Κρήτη. Ετοιμάζουμε και άλλα έργα που είναι στο στάδιο της επιμέλειας, αλλά ας μην κουράζω άλλο τους αναγνώστες σας. Όταν κυκλοφορήσουν θα τα πούμε.
Βαγγελιώ, μια πιο προσωπική ερώτηση… Είσαι ψυχικά πάσχουσα και το «διαλαλείς»… Πόσο επηρέασε η ασθένεια σου την πορεία σου;
Η ψυχική νόσος που με συνάντησε το 2008 για διαφόρους λόγους που δεν είναι της παρούσης, με σημάδεψε βαθιά, άλλαξε το ρου της ιστορίας μου και με έκανε να δω την «βαθιά ψυχή», που τότε ήταν τόσο πληγωμένη και μόνη. Ξαναείδα τον εαυτό μου, έκανα ενδοσκόπηση και πιστεύω ότι έγινα καλύτερος άνθρωπος και ότι σήμερα έχω, με πολύ κόπο, πλήρη ενσυναίσθηση του που πατώ και που βρίσκομαι. Δεν ξέρω αν θα πρέπει τελικά να ευγνωμονώ την συνάντηση μαζί της, καθώς αυτή ήταν η αιτία που ασχολήθηκα με τη λογοτεχνία και ήταν η αφορμή, το έναυσμα να γράψω…
Γράφω μεν βιωματικά αλλά δεν αγνοώ το κοινωνικό πρόσημο. Αντίθετα επηρεάζομαι από την κοινωνική δυστοπία στην οποία ζούμε και μέσα από τα γραπτά μου βιώνω την προσωπική κάθαρση και θα ήθελα και οι αναγνώστες μου να την βιώνουν διαβάζοντάς με.
Σήμερα 15 χρόνια μετά από την πρώτη μου συνάντηση με την ψυχική νόσο, πηγαίνω στον ψυχίατρο, με παρακολουθεί, διαμορφώνουμε το θεραπευτικό σχήμα και συνεχίζω την ζωή μου κανονικά. Δίπλα μου έχω έναν άνθρωπο που με καταλαβαίνει, στηρίζει κάθε μου προσπάθεια και είμαι ευτυχισμένη με τα όσα έχω καταφέρει, μεταξύ των οποίων η δημιουργική γραφή και το εγχείρημα της δημιουργίας του ηλεκτρονικού περιοδικού «Σβούρα αρτ» και των εκδόσεων «Σβούρα εκδοτική».