Για την πρώτη μέρα της Χρονιάς ο λαός μας έχει πάρα πολλά έθιμα. Επίσης οι γαστρονομικές λιχουδιές και κυρίως τα Πρωτοχρονιάτικα γλυκά που είναι τα περισσότερα ως είθισται φτιαγμένα με μέλι και ξηρούς καρπούς , έχουν το δικό τους συμβολισμό.
Εκτός από τα μελομακάρονα και τους κουραμπιέδες, φτιάχνουμε δίπλες και τηγανόπιτες. Το μέλι και οι ξηροί καρποί ,αμύγδαλα, φουντούκια , καρύδια , συμβολίζουν την αφθονία αλλά ,και τη γλυκιά γεύση που θέλουμε να έχουμε από όλα τα μελλούμενα, της καινούριας χρονιάς.
Σύμβολο της Πρωτοχρονιάς και του νέου έτους είναι η βασιλόπιτα.
Το έθιμο συνδέεται με ανάλογες αρχαίες συνήθειες που λατρεύονταν στην Ελλάδα, όπως τα Κρόνια (εορτή του θεού Κρόνου) και τα Σατουρνάλια, γιορτές της Ρώμης όπου έφτιαχναν γλυκά και πίτες, μέσα στα οποία έβαζαν νομίσματα και σε όποιον τύχαινε το κομμάτι, ήταν ο τυχερός της παρέας.
Η ορθόδοξη πίστη συνέδεσε το ίδιο έθιμο με τη Βασιλόπιτα. Σύμφωνα με τη λαϊκή παράδοση, όταν ο άγιος Βασίλειος ήταν Επίσκοπος της Καισάρειας, ο έπαρχος της Καππαδοκίας , Μόδεστος ,πήγε στην πόλη με σκληρές διαθέσεις για να εισπράξει φόρους. Οι κάτοικοι φοβισμένοι απευθύνθηκαν στον ποιμενάρχη τους, τον Άγιο Βασίλη ο οποίος τους υπέδειξε να συγκεντρώσουν τα πιο πολύτιμα αντικείμενα που είχαν, προκειμένου να καλοπιάσουν τον έπαρχο.
Με τα χρυσαφικά στο σακούλι του, ο Άη Βασίλης πήγε στο Μόδεστο να τα καταθέσει. Όμως ο ποιμενάρχης δεν τα παρέδωσε έτσι απλά. Υπερασπίστηκε το λαό εξηγώντας στο Μόδεστο , ότι από το υστέρημά τους και μες τη φτώχεια τους , οι άνθρωποι συγκέντρωσαν ότι είχαν και δεν είχαν κι αυτό ήταν άδικο και σκληρό. Τότε ο έπαρχος με το καυστικό κήρυγμα του Αγίου Βασιλείου ντράπηκε και αποφάσισε ότι θα έφευγε , χωρίς να πάρει το σακούλι που του έδινε ο επίσκοπος.
Όταν ο Άγιος Βασίλης γύρισε πίσω στην Καισάρεια, θέλησε να επιστρέψει τα χρυσαφικά στον κόσμο. Κανείς όμως δεν ήθελε να τα πάρει. Ζύμωσε τότε μικρές πίτες και έβαλε από ένα κόσμημα στην καθεμιά. Τις μοίρασε την Κυριακή μετά τη λειτουργία και το αντίδωρο, κι ο κάθε άνθρωπος βρήκε μέσα στην πιτούλα του το χρυσαφικό που είχε δώσει. Συνδέσαμε λοιπόν τη βασιλόπιτα με τον τυχερό που βρίσκει το νόμισμα κι ευχόμαστε η τύχη να τον ακολουθεί καθ όλη τη χρονιά.
Συραγώ Χορταριά