Γράφει η Τριγώνη Μαρία-Προϊσταμένη Κοινωνικής Εργασίας ΠΑΓΝΗ-
Σύμβουλος καθηγήτρια ΕΑΠ
Κάθε χρόνο, η Παγκόσμια Ημέρα Κοινωνικής Εργασίας γιορτάζεται την τρίτη Τρίτη του Μαρτίου όπως ορίστηκε από τη Διεθνή Ομοσπονδία Κοινωνικών Λειτουργών (IFSW) που εκπροσωπεί 3 εκατομμύρια κοινωνικούς λειτουργούς σε όλο τον κόσμο.
Για το 2024, η Παγκόσμια Ημέρα Κοινωνικής Εργασίας, η 19η Μαρτίου, συνοδεύεται από το παγκόσμιο μήνυμα: «Buen Vivir: Κοινό Μέλλον για Μετασχηματιστική Αλλαγή», το οποίο έχει τις ρίζες του στην Παγκόσμια Ατζέντα της Οικοσυστημικής Προσέγγισης των κοινωνιών και τονίζει την ανάγκη οι κοινωνικοί λειτουργοί να αφουγκράζονται διαρκώς τις σύγχρονες κοινωνικές ανάγκες και να απαντούν σε αυτές με βάση τις αξίες της κοινωνικής εργασίας, όπως ο σεβασμός στην ανθρώπινη αξιοπρέπεια και μοναδικότητα, την αυτοδιάθεση και την ατομική ελευθερία».
Η Κοινωνική Εργασία είναι εφαρμοσμένη κοινωνική επιστήμη που στοχεύει στην ενδυνάμωση του ατόμου στο νοσοκομειακό πλαίσιο υποστηρίζοντας την ολιστική φρoντίδα του ασθενή, μέσα από σχέδια δράσης βιοψυχοκοινωνικού μοντέλου παρέμβασης και προσπαθούμε μέσα από την καθημερινή μας πρακτική να το αναδεικνύουμε προς όφελος του εξυπηρετούμενου πληθυσμού
Το Τμήμα Κοινωνικής Εργασίας ΠαΓΝΗ, κατά το έτος 2023, διαχειρίστηκε 3697 περιστατικά. Παρέχει στους ασθενείς του Νοσοκομείου και τις οικογένειές τους εξειδικευμένες υπηρεσίες, με κανόνες εμπιστευτικότητας και σεβασμού της ανθρώπινης αξιοπρέπειας. Οι Κοινωνικοί Λειτουργοί συμμετέχουν ενεργά στην αξιολόγηση των ψυχοκοινωνικών αναγκών των ασθενών και παρέχουν υποστήριξη, ενδυνάμωση, συμβουλευτική και συνηγορία τόσο στους ασθενείς όσο και στις οικογένειές τους.
Ιδιαίτερα με τις αλλαγές των τελευταίων ετών τόσο σε κοινωνικοοικονομικό και πολιτισμικό περιβάλλον (παρατεταμένη δημοσιονομική, υγειονομική και ενεργειακή κρίση, προσφυγικό, ένταση φαινομένου ενδοοικογενειακής βίας, Covid-19 κ.λπ.), επέφεραν αλλαγές στα χαρακτηριστικά του εξυπηρετούμενου πληθυσμού, στις ανάγκες και στα εργαλεία εφαρμογής και αποτέλεσαν σημαντική πρόκληση για το Τμήμα.
Κρίνεται αναγκαίο να τονιστεί η συνθετότητα και πολυπλοκότητα των περιστατικών που διαχειρίζεται το Τμήμα Κοινωνική Εργασίας ΠαΓΝΗ, τα οποία απαιτούν ολιστικό πλέγμα παρεμβάσεων και υπηρεσιών με την ταυτόχρονη συνεργασία μερών εντός και εκτός Νοσοκομείου.
Την ίδια στιγμή ο Κοινωνικός Λειτουργός του Νοσοκομείου καλείται να βρει λύσεις σε περιπτώσεις που απαιτούν σύνθετες παρεμβάσεις και εργαλεία στην κοινότητα τα οποία συχνά δεν είναι διαθέσιμα και δέχεται καθημερινά πιέσεις, ώστε να εξασφαλιστούν άμεσες λύσεις φροντίδας στην κοινότητα, προκειμένου να αποσυμφορηθούν οι Κλινικές.
Ενώ η ζήτηση για κοινωνική φροντίδα συνεχώς επιτείνεται, σήμερα η διαβάθμιση και ο αριθμός των υπηρεσιών κοινωνικής φροντίδας στη Χώρα είναι εξαιρετικά περιορισμένος, συχνά με αυστηρές προϋποθέσεις εισαγωγής ή ένταξης, αποκλείοντας πολλούς ανθρώπους από μια αξιοπρεπή διαβίωση, όταν λόγω των ιατροκοινωνικών τους προβλημάτων, το έχουν ανάγκη.
Οι Κοινωνικοί Λειτουργοί φροντίζουν για την ασφαλή επιστροφή των ασθενών στην οικία τους και την διασύνδεσή τους με τις μετανοσοκομειακές δομές φροντίδας ή την εισαγωγή τους σε κλειστές δομές κοινωνικής προστασίας, όπου αξιολογείται ως αναγκαίο. Ωστόσο, απαραίτητη προϋπόθεση για να συμβεί αυτό είναι η επάρκεια δομών για την κάλυψη της αυξημένης ζήτησης.
Διεκδικούμε και προτείνουμε:
• Έμφαση στην πρόληψη: Υποστήριξη οικογένειας ασθενούς μέσω προγραμμάτων κοινωνικής πολιτικής, ανάπτυξη προγραμμάτων δημόσιας υγείας, προγράμματα και θεσμοί μετανοσοκομειακής φροντίδας και κατεπείγουσας κοινωνικής φροντίδας, που να καλύπτουν όλο το φάσμα των αναγκών των ασθενών.
• Η δημιουργία – σε επίπεδο μικροκλίμακος – (τοπική κοινότητα, δήμο, πόλη) ενός ολοκληρωμένου δικτύου υπηρεσιών για τους πολίτες, με ευέλικτα προγράμματα ανοιχτής, ημιανοιχτής, κλειστής φροντίδας και κατ΄οίκον βοήθειας-νοσηλείας, που θα μπορούν να αλληλοσυμπληρώνονται, να συντονίζονται και να εναρμονίζονται με τις ανάγκες των διαφόρων πληθυσμιακών ομάδων.
• Άμεση εισαγωγή των ασθενών που είναι προς εξιτήριο σε υφιστάμενες δομές με ευελιξία στα κριτήρια εισαγωγής, εφόσον προέρχονται από τα Νοσοκομεία, γιατί η έκδοση προαπαιτούμενων εγγράφων είναι χρονοβόρα και δαπανηρή.
• Η δημιουργία ενδιάμεσων – οικονομικότερων – δομών φιλοξενίας μετά το εξιτήριο, ώστε οι ασθενείς που δεν έχουν περιβάλλον να τους φροντίσει, να μην καταλαμβάνουν κλίνη νοσοκομείου κατά το διάστημα που αναμένουν την οριστική μετάβασή τους, σε κλειστού τύπου στεγαστική μονάδα.
• Η δημιουργία Κέντρων Φυσικής Ιατρικής Αποκατάστασης με δυνατότητα πρόσβασης χωρίς πρόσθετη οικονομική επιβάρυνση, ασθενών χωρίς υποστηρικτικό δίκτυο και ασθενών με χαμηλό εισόδημα.
• Δημιουργία δομών υποστήριξης και φιλοξενίας αστέγων σε κάθε Δήμο και την εισαγωγή αστέγων ασθενών σε αυτές, με ευέλικτες διαδικασίες.
• Λειτουργία υπηρεσιών διερμηνείας σε όλα τα νοσοκομεία λόγω αύξησης των αλλοδαπών ασθενών και δυσχέρειας στην επικοινωνία.
• Δημιουργία ενδιάμεσων δομών βραχυπρόθεσμης φιλοξενίας και διεύρυνση του θεσμού της αναδοχής για την αποφυγή της εισαγωγής παιδιών με εισαγγελική εντολή στα δημόσια Νοσοκομεία (Παιδιατρικά και Γενικά) καθότι η μακροχρόνια παραμονή τους οδηγεί στον ιδρυματισμό και σε δυσμενείς συνέπειες στην ψυχοκοινωνική τους ανάπτυξη.
• Η ανάπτυξη δομών και προγραμμάτων αποκατάστασης όλων των τύπων, για την διασφάλιση αξιοπρεπών συνθηκών διαβίωσης για ιδιαίτερες κατηγορίες παθήσεων (ασθενείς με νεοπλασία τελικού σταδίου, χρόνια πάσχοντες, τοξικοεξαρτώμενοι, ασθενείς με ψυχική νόσο κ.α).
• Ανάπτυξη νέων θεσμών εξωιδρυματικής φροντίδας σύμφωνα με καλές πρακτικές στην Ευρώπη όπως η βραχεία αναδοχή ανηλίκων, η επιδοματική υποστήριξη οικογενειών που φροντίζουν άρρωστο μέλος τους, η αναδοχή χρονίως πασχόντων και ΑμεΑ, η υποστηριζόμενη διαβίωση ΑμεΑ.
Διεκδικούμε για το τμήμα Κοινωνικής Εργασίας ΠΑΓΝΗ:
Περαιτέρω ανάπτυξη του τμήματος Κοινωνικής Εργασίας ΠΑΓΝΗ με υποστήριξη σε:
• Α. Κατάλληλες κτιριακές υποδομές-χώρους
• Β. Ψηφιακή αναβάθμιση
• Γ. Προσωπικό
Α. Στον τομέα των κτιριακών υποδομών, με κατάλληλες προϋποθέσεις για την επαρκή λειτουργία του τμήματος Κοινωνικής Εργασίας στο νοσοκομείο:
• Σεβασμός στις αξίες της κοινωνικής εργασίας
• Επαρκής υλικοτεχνική υποδομή για την άσκηση του επαγγέλματος:
• Γραφεία
• Χώρος Συνεντεύξεων
• Αρχείο
• Η/Υ και Λογισμικό
Β. Ο δεύτερος άξονας είναι η ψηφιακή αναβάθμιση του τμήματος Κοινωνικής Εργασίας, με ψηφιακό φάκελο ασθενούς, που θα διατρέχει τις βαθμίδες φροντίδας.
Καθιέρωση του παραπεμπτικού από όλες τις κλινικές. Ηλεκτρονική παραπομπή παραπεμπτικού μέσω του προγράμματος AMEDLINE.
Γ. Ο τρίτος άξονας, προσλήψεις προσωπικού καθώς ο αριθμός Κοινωνικών Λειτουργών έχει μειωθεί.
· Διεκδικούμε για τους ανθρώπους που μας εξουσιοδοτούν και μας εμπιστεύονται να αναδείξουμε τις ανάγκες τους.
· Διεκδικούμε για κάθε άνθρωπο που έχει ανάγκη να στέκεται ισότιμα ανάμεσα στους πολλούς και να ξεχωρίζει για τη δική του αξία. Γιατί κάθε άνθρωπος έχει μια, μοναδική και αναντικατάστατη αξία στο να διεκδικεί ποιότητα ζωής. Να διεκδικεί να ζήσει με αξιοπρέπεια και σε αρμονία με το κοινωνικό περιβάλλον.